عراقچی:
آژانس مسیر همکاری جدید با ایران در خصوص مراکز هسته‌ای را پذیرفته است/تصمیمات در سیاست خارجی باید متناسب با شرایط و در زمان خود اتخاذ شود
عراقچی درباره توافق جدید با آژانس بین المللی انرژی اتمی توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سید عباس عراقچی درباره سفر به مصر گفت: لازم است که دو موضوع مهم را از یکدیگر تفکیک کنیم. اولاً، مذاکرات و گفتگوهای ما با سه کشور اروپایی که همواره در حال جریان بوده است. این سه کشور هنوز در ظاهر مدعی هستند که عضو برجام هستند، اما در سال‌های گذشته، ما مرتباً جلساتی با آنها داشته‌ایم که این جلسات ادامه‌دار بوده است. حتی در طول جنگ ۱۲ روزه، من سفری به خارج از کشور داشتم تا در چند کنفرانس بین‌المللی، از جمله در ژنو، با وزرای خارجه این سه کشور و خانم کالاس، نماینده عالی اتحادیه اروپا، دیدار و گفت‌وگو کنم. این مذاکرات پس از پایان جنگ نیز ادامه یافت.
وی ادامه داد: اختلافات اصلی ما با آنها به بحث سازوکار موسوم به "اسنپ بک" مربوط می‌شود. آنها همواره تهدید می‌کردند که از این سازوکار استفاده خواهند کرد و ما، به همراه روسیه و چین، معتقد بودیم که آنها چنین حقی ندارند. این موضوع یک دعوای حقوقی و سیاسی است که هنوز ادامه دارد و به اعتقاد ما آنها حق استفاده از این سازوکار را ندارند. در یک مقطع، آنها شرایطی را مطرح کردند که اگر محقق شود، این سازوکار تمدید خواهد شد و به قول خودشان فرصتی دوباره به دیپلماسی داده می‌شود. اما این شروط مورد قبول ما واقع نشد و ما اساساً اعتقاد نداریم که آنها چنین حقی دارند. زیرا وقتی که حق استفاده از این سازوکار را ندارند، حق تمدید آن را نیز ندارند و شروط آنها غیر واقعی و غیر عاقلانه بود و بر اساس منافع ملی ما نبود.
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: این دعوا همچنان ادامه دارد و نمایندگی ما در شورای امنیت در نیویورک به شدت فعال است و با نمایندگی‌های روسیه و چین همکاری نزدیک دارد. همچنین، برخی کشورهای دیگر عضو شورای امنیت که در این زمینه با ما هم‌راستا هستند، در حال رایزنی‌های فشرده‌ای هستند. بنابراین، ما به شروط آنها هیچ توجهی نکردیم.
عراقچی گفت: همکاری ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک مقوله جداگانه است و ارتباطی با شروط آنها ندارد. حتی قبل از اینکه آنها چنین شرطی را مطرح کنند، ما مشورت‌های خود را با آژانس آغاز کرده بودیم. چرا که اگرچه تحولات ناگواری در مراکز هسته‌ای ما رخ داده است، اما همکاری با آژانس برای ما دارای منافع است. به عنوان یک عضو متعهد به پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (ان‌پی‌تی)، الزامات بین‌المللی برای ما وجود دارد و ما باید به این الزامات پایبند باشیم.
وی ادامه داد: اجازه بدهید من کامل توضیح بدهم دو موضوع مهم که باید به آنها اشاره کنم، بحث همکاری با آژانس و تحولات مربوط به مواد هسته‌ای است. هیچ تحولی در این زمینه رخ نداده است. اگر اجازه دهید، توضیح می‌دهم که بین ما و آژانس چه اتفاقاتی افتاده است. قبل از اینکه اروپایی‌ها بخواهند چنین موضوعاتی را مطرح کنند، ما مشورت‌های خود را با آژانس آغاز کرده بودیم. موضع ما این است که همکاری‌های ما با آژانس در شرایط جدید نمی‌تواند به شکل سابق باشد. این تغییر به دو دلیل است؛ اول تغییرات میدانی: برخی از تاسیسات ما مورد حمله قرار گرفته‌اند و شرایط میدانی تغییر کرده است. دوم قانون مجلس: قانونی در مجلس وجود دارد که دولت را موظف به اجرای آن می‌کند.
وی ادامه داد: با توجه به این تغییرات، مذاکراتی با آژانس آغاز کردیم تا مشخص کنیم همکاری‌های ما چگونه باید ادامه یابد. این مذاکرات به نتایجی منجر شد که معاون مدیر کل آژانس به تهران آمد و هیئتی از ما نیز به وین سفر کرد. در نهایت، مذاکرات در یک محل ثالثی بین من و آقای گروسی ادامه یافت و توافقی در قاهره امضا شد که چارچوب جدیدی برای همکاری‌ها تعریف می‌کند.
عراقچی گفت: این چارچوب جدید شامل چندین نکته مهم است: اعتراف به غیرقانونی بودن حمله: آژانس قبول کرده که حمله به تاسیسات هسته‌ای ما غیرقانونی بوده و با حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد مغایرت دارد.پذیرش شرایط جدید: آژانس پذیرفته که شرایط جدیدی به وجود آمده و همکاری‌ها باید به شکل جدیدی انجام شود. الزام‌آور بودن قانون مجلس: آژانس تأکید کرده که قانون مجلس شورای اسلامی برای جمهوری اسلامی ایران الزام‌آور است و همکاری جدید باید در آن قالب صورت گیرد. تفکیک تاسیسات بمباران شده و نشده: آژانس پذیرفته که باید بین تاسیساتی که بمباران شده‌اند و آن‌هایی که آسیب ندیده‌اند، تفکیک قائل شود.
وی تصریح کرد: در مورد تاسیساتی که بمباران نشده‌اند، آژانس به صورت موردی از ما درخواست دسترسی می‌کند. این درخواست‌ها به شورای عالی امنیت ملی ارسال می‌شود و در صورت پذیرش، دسترسی داده می‌شود. به عنوان مثال، در مورد نیروگاه هسته‌ای بوشهر، زمان تعویض سوخت فرا رسیده است. طبق قوانین بین‌المللی و توافقات مربوط به ساخت این نیروگاه، تعویض سوخت باید با حضور بازرسان آژانس انجام شود. اگر بازرسان حضور نداشته باشند، این کار امکان‌پذیر نیست.
وزیر امور خارجه گفت: همچنین، در مورد رآکتور تحقیقاتی تهران، که وظیفه تولید داروهای هسته‌ای را دارد و نیازهای مهم کشور را تأمین می‌کند، نیاز به همکاری با آژانس وجود دارد. تقریباً نزدیک به یک میلیون نفر در ایران به داروهایی که توسط این رآکتور تولید می‌شود، نیاز دارند. در نهایت، حضور بازرسان در این فرایندها ضروری است و ما به دنبال ایجاد همکاری‌های مؤثر با آژانس در چارچوب جدید هستیم.
عراقچی گفت: در زمان مناسب، درخواست‌های مربوطه به طور رسمی ارائه خواهد شد. همان‌طور که اشاره شد، موارد به صورت موردی به شورای عالی امنیت ملی ارائه می‌شود. در توافقی که ما انجام داده‌ایم، بخشی به تاسیسات بمباران نشده و تاسیساتی که مورد حمله قرار نگرفته‌اند اختصاص دارد که بر اساس قاعده مشخص خود، در شورای عالی امنیت ملی مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: در خصوص تاسیساتی که مورد حمله واقع شده‌اند، شرایط به مراتب پیچیده‌تر است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قبول دارد که نگرانی‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران نسبت به این تاسیسات، نگرانی‌هایی مشروع و به‌جا هستند و لازم است این نگرانی‌ها مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر، مجموعه‌ای از اقدامات مرتبط با محیط زیست و ایمنی باید در این تاسیسات انجام شود. بر اساس این توافق، هیچ اقدامی تا زمانی که جمهوری اسلامی ایران این اقدامات لازم را انجام ندهد، صورت نخواهد گرفت.
عراقچی تصریح کرد: پس از انجام این اقدامات، جمهوری اسلامی ایران گزارشی از وضعیت این تاسیسات را نه به آژانس، بلکه به شورای عالی امنیت ملی ارائه خواهد کرد. شورای عالی امنیت ملی تمامی دغدغه‌های امنیتی را مد نظر قرار داده و در خصوص نحوه ارائه این گزارش تصمیم‌گیری خواهد کرد. برای راستی‌آزمایی این گزارش، بحث دسترسی‌ها و بازرسی‌ها مطرح خواهد شد و مذاکرات جداگانه‌ای برای تعیین نحوه دسترسی‌ها انجام خواهد گرفت. نتایج این مذاکرات نیز باید به شورای عالی امنیت ملی ارائه شود تا درخواست‌های دسترسی به صورت موردی بررسی و تصمیم‌گیری شود.
وی ادامه داد: بنابراین، همان‌طور که ملاحظه می‌شود، در حال حاضر نه تنها بازرسی‌ها انجام نشده است، بلکه هیچ توافقی نیز برای انجام آنها وجود ندارد تا زمانی که مراحل مشخص شده بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی طی شود و مسیر شورای عالی امنیت ملی طی گردد. تمامی نگرانی‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران در این فرآیند مورد توجه قرار خواهد گرفت. همه اینها در متن آمده، آژانس پذیرفته مسیر همکاری جدید ایران در خصوص مراکز هسته‌ای بمباران‌شده به این شکل است.
وی ادامه داد: نکته آخر هم من عرض بکنم که بعد از امضای این من در کنفرانس مطبوعاتی که بلافاصله برگزار شد این رو گفتم در مصاحبه‌ای که با خبرنگار صدا و سیما در همون قاهره بود تکرار کردم الان همینجا مجدداً تاکید می‌کنم که اعتبار این توافق تا وقتی هست که هیچ عمل خصمانه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران به اصطلاح صورت نگیرد به شمول همان اسنپ بک یعنی اگر بحث فعال سازی مکانیزم اسنپ بک علیرغم همه دعواهایی که در شورای امنیت است نهایتا صورت بگیرد از نظر ما این توافق دیگر اعتبار نخواهد داشت.
وی درباره اطلاع مجلس از این توافق گفت: بله حتما. این تصمیم در شورای عالی امنیت ملی گرفته شده که رئیس محترم مجلس شورای اسلامی هم یکی از اعضای این شورا هستند.
عراقچی تصریح کرد: اینکه در صورت فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک جمهوری اسلامی ایران واکنشی خواهد داشت، قطعی است اما شکل و نوع این واکنش در شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌گیری خواهد شد، چرا که این موضوع امروز به یکی از مسائل کلیدی سیاست خارجی کشور تبدیل شده و به‌طور مشخص در حوزه صلاحیت شورای عالی امنیت ملی قرار می‌گیرد؛ همان‌گونه که شورا در خصوص جنگ و صلح تصمیم‌گیری می‌کند، طبیعی است که در چنین موضوع حساس و مهمی نیز تصمیم نهایی بر عهده این نهاد خواهد بود.
وی گفت: در مقاطعی، حتی بحث خروج از معاهده NPT نیز به‌عنوان یکی از گزینه‌ها مطرح بوده است. با این حال، گزینه‌های جمهوری اسلامی ایران محدود به خروج از NPT نیست و باید دید در زمان خود کدام گزینه بهتر می‌تواند منافع و مصالح عالی کشور را تأمین کند. واقعیت این است که مسائل سیاست خارجی از جنس موضوعات ثابت و ایستا نیستند، بلکه به‌طور مداوم در حال تحول‌اند. از این رو، تصمیمات باید متناسب با شرایط و در زمان خود اتخاذ شود. همان‌طور که در جریان هستم، در جلسات شورای عالی امنیت ملی گزینه‌های مختلفی توسط اعضا مطرح و بررسی شده است و نهایتاً، اگر مکانیسم اسنپ‌بک فعال شود، این شورا یکی از آن گزینه‌ها را انتخاب خواهد کرد.
عراقچی با بیان اینکه پیش‌تر اعلام کرده‌ایم که اگر گزارشی در این زمینه تهیه شود، گفت: این گزارش باید توسط سازمان انرژی اتمی تنظیم گردد. آنچه مربوط به مواد هسته‌ای ماست، همگی در زیر آوارهای ناشی از حملات به تأسیسات بمباران‌شده قرار دارد. اینکه این مواد قابل دسترسی هستند یا خیر، و یا وضعیت بخشی از آنها چگونه است، در حال حاضر از سوی سازمان انرژی اتمی در دست ارزیابی است. پس از نهایی شدن این ارزیابی، گزارش مربوطه توسط سازمان انرژی اتمی به شورای عالی امنیت ملی ارائه خواهد شد و شورا با در نظر گرفتن تمامی دغدغه‌های امنیتی ایران درباره نحوه اقدام تصمیم‌گیری خواهد کرد.
وی ادامه داد: در فضای رسانه‌ای و سیاسی تفاسیر متفاوتی مطرح شده است. علت این امر روشن است؛ در هر توافقی، هر طرف تلاش می‌کند روایت خود را برجسته‌تر بیان کند. آقای گروسی نیز باید به شورای حکام گزارش دهد که توافقی صورت گرفته که مورد رضایت او بوده و منطبق بر قوانین است. بنابراین، او تأکید می‌کند که دسترسی‌ها وجود دارد. اگر از من هم بپرسید، می‌گویم بله دسترسی وجود دارد، اما پس از طی مراحلی که در آن تمام ملاحظات ایران رعایت می‌شود. ازاین‌رو، تفاوت تنها در نحوه بیان و برجسته‌سازی بخش‌های مختلف است، نه در اصل محتوا. متن توافق کاملاً روشن است و جای هیچ‌گونه تفسیر متفاوتی باقی نمی‌گذارد. این متن به صراحت مشخص کرده است که هرگونه دسترسی به اماکن بمباران‌شده ایران از این پس از چه مسیری باید طی شود؛ مسیری که تمام ملاحظات مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی در آن لحاظ شده و همه نگرانی‌های امنیتی کشور رعایت خواهد شد.
عراقچی تصریح کرد: مجلس محترم شورای اسلامی در جریان توافق اخیر قرار داشته است. تصمیمات در شورای عالی امنیت ملی اتخاذ شده و رئیس محترم مجلس نیز یکی از اعضای این شورا هستند. البته اخیراً برخی فعالان سیاسی و مجازی پیش‌نویس متنی را منتشر کرده‌اند و مدعی شده‌اند که این همان توافقنامه نهایی است. در حالی که آن متن، اگر درست گفته باشند، یکی از متون اولیه ارائه‌شده از سوی آژانس بوده است. طبیعی است که در آغاز هر مذاکره، طرفین متونی با حداکثر خواسته‌های خود ارائه می‌دهند. این متون در جریان مذاکرات بارها اصلاح و تعدیل می‌شوند تا منافع طرفین تا حد امکان تأمین شود. بنابراین، متن اولیه با متن نهایی تفاوت بسیار زیادی دارد.
وی با اشاره به متن منتشر شده در فضای مجازی گفت: اگر متنی که برخی دوستان منتشر کرده‌اند، همان متن اولیه آژانس باشد، اساساً ملاک نیست و با متن نهایی تفاوتی از زمین تا آسمان دارد. جای تعجب است که دوستان چنین متنی را منتشر کرده‌اند. اگر واقعاً به متون دسترسی دارند، بهتر است متن نهایی را نیز بیابند و خودشان مقایسه کنند. این موضوع خود محل سؤال است که چگونه چنین متونی در فضای عمومی منتشر می‌شود و هر کسی ادعایی درباره آن مطرح می‌کند. آنچه بنده با قاطعیت می‌توانم عرض کنم این است که متن نهایی همان است که توضیح دادم؛ تمام دغدغه‌های جمهوری اسلامی ایران در آن رعایت شده، همه نکات مورد نظر مجلس شورای اسلامی در نظر گرفته شده و دقیقاً در مسیری است که مجلس برای همکاری با آژانس تعیین کرده است.
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: ما در طول سال‌های گذشته مسیری پرچالشی را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پشت سر گذاشته‌ایم و تجربیات فراوانی از نحوه همکاری و شیوه بازرسی‌های آژانس به دست آورده‌ایم. مجموعه این تجربیات در نهایت به توافقی منجر شد که امروز به امضا رسیده است. از این پس، همان‌طور که مجلس محترم نیز تشخیص داده است، همه امور باید از مسیر شورای عالی امنیت ملی بگذرد. دیگر مانند گذشته نخواهد بود که سازمان انرژی اتمی هر آنچه آژانس درخواست کند، بی‌قید و شرط در اختیارش قرار دهد؛ بلکه بر اساس توافق اخیر، هر درخواست آژانس باید به صورت موردی به شورای عالی امنیت ملی ارجاع داده شود، تمام دغدغه‌های امنیتی کشور مورد توجه قرار گیرد و سپس تصمیم‌گیری نهایی انجام شود.
عراقچی گفت: چارچوب جدید که میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس تعریف شده، عصاره همه تجربیات گذشته ما و نیز دستاوردهای حاصل از جنگ اخیر است. این توافق نظم جدیدی را بر همکاری‌های ما با آژانس حاکم می‌کند و امید آن می‌رود که مانع از تکرار تجربه‌های تلخ گذشته گردد.
وی درباره مذاکره نیز گفت: دیپلماسی یک امر سیال است و جریان دارد. نباید از مذاکره ترسید که اگر امروز وارد مذاکره شویم چه خواهد شد. اگر طرف مقابل ترفند یا حیله جدیدی به کار بگیرد، ما نیز با آن مقابله خواهیم کرد. اگر هم نهایتاً ٢٢٣١ تمدید شود، معنایش این است که شش ماه دیگر برای دیپلماسی فرصت فراهم شده است. من نمی‌گویم این الزاماً امر مثبتی است، اما در هر حال یک فرصت است. ممکن است فشارها افزایش یابد، اما ما با این فشارها مقابله خواهیم کرد؛ مگر تاکنون فشار کمی بر ما وارد شده است؟ با همه آنها ایستادگی کردیم و باز هم خواهیم کرد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که در توافق ما با آژانس،اولین تعهد و اقدام ما چیست، گفت: این توافق یک چارچوب همکاری است، نه یک جدول عملیاتی که مشخص کند چه کسی باید نخستین اقدام را انجام دهد. این توافق تعیین کرده است که همکاری‌های ما از این پس چه شکلی خواهد داشت. بر اساس آن، اگر آژانس درخواستی برای بازرسی از یک تأسیسات مشخص مانند رآکتور تحقیقاتی تهران یا نیروگاه بوشهر داشته باشد، این درخواست به شورای عالی امنیت ملی ارسال می‌شود، در آنجا بررسی شده و سپس پاسخ داده خواهد شد. در مورد تأسیسات هسته‌ای بمباران شده نیز، همان مسیری که توضیح دادم طی خواهد شد.
وی تصریح کرد: بنابراین، این توافق یک «جدول اقدامات» با تقدم و تأخر مشخص نیست، بلکه چارچوبی است که معلوم می‌کند همکاری‌های آینده در چه قالبی و به چه شکلی صورت خواهد گرفت. ما خواسته‌ای از سه کشور اروپایی نداریم و در برابر درخواست آنها برای تمدید نیز پاسخ ما کاملاً روشن و مشخص بوده است. حرف ما با سه کشور اروپایی این است که اگر آنها مکانیزم اسنپ‌بک را فعال کنند، حتی اگر نهایتاً موفق شوند؛ که با توجه به ماهیت سیاسی شورای امنیت که تصمیمات بر اساس حقوق و عدالت نیست و براساس انگیزه‌های سیاسی است، چنین احتمالی وجود دارد اما هیچ گرهی از مسئله باز نخواهند کرد.
عراقچی گفت: ما به اروپایی‌ها گفته‌ایم همان‌طور که آمریکا و رژیم صهیونیستی با حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نتوانستند مشکل را حل کنند، این اقدام نیز بی‌نتیجه خواهد بود. ما بارها تأکید کرده‌ایم که «گزینه نظامی» راه‌حل مسئله هسته‌ای ایران نیست. در عمل هم دیدیم که با وجود حمله و تخریب، ساختمان‌ها دوباره ساخته شد، تجهیزات جایگزین شد، و آنچه نابودشدنی نیست، یعنی علم و فناوری بومی، همچنان باقی ماند. به همین دلیل، حتی پس از جنگ نیز شاهد بودیم که همان کشورها دوباره خواستار بازگشت به میز مذاکره شدند.
وی ادامه داد: بنابراین، اگر اروپایی‌ها به سراغ اسنپ‌بک بروند، نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کنند بلکه آن را پیچیده‌تر و سخت‌تر خواهند کرد؛ درست مانند همان‌طور که اقدام نظامی چنین پیامدی داشت. البته منظور من این نیست که اسنپ‌بک دقیقاً معادل حمله نظامی است، بلکه تأکید دارم که همانند آن، به‌جای گشودن راه‌حل، مسیر را دشوارتر می‌سازد.
عراقچی تصریح کرد: اروپایی‌ها اگر بخواهند این مسیر را انتخاب کنند، این انتخاب خودشان است. اما باید بدانند با چنین اقدامی آخرین ابزار خود را در موضوع هسته‌ای از دست خواهند داد و عملاً از روند مذاکرات حذف می‌شوند. به همین دلیل، فعال‌سازی اسنپ‌بک یک اشتباه بزرگ است. ممکن است نهایتاً آن را اجرا کنند، اما به هیچ نتیجه‌ای دست نخواهند یافت.
وی ادامه داد: البته باید روشن بگویم که ما نمی‌گوییم اسنپ‌بک اقدامی بی‌خطر و بی‌ضرر است. قطعاً آسیب‌ها و خساراتی برای ما دارد و باید از آن پیشگیری شود. اما میزان این خسارات به‌هیچ‌وجه آن‌گونه که برخی تبلیغ می‌کنند، بزرگ و تعیین‌کننده نیست؛ بیشتر یک فضای روانی سنگین ایجاد کرده‌اند. در نهایت، این اقدام هیچ دستاوردی برای اروپا نخواهد داشت و صرفاً شرایط را پیچیده‌تر خواهد کرد.
وی با اشاره به نشست خبری اش در تونس گفت: من دیروز در تونس یک کنفرانس مطبوعاتی داشتم و در آنجا نیز این جمله را بیان کردم. گفتم آقای نتانیاهو جنایات بسیاری مرتکب شده و واقعاً جنایتی نمانده که او انجام نداده باشد. اما یک کار مثبت هم کرده است و آن اینکه چهره واقعی اسرائیل را به منطقه نشان داد. او چیزی را ثابت کرد که برای ما و ملت ایران از ابتدا روشن بود اما بسیاری از کشورهای دیگر اهمیت آن را درک نمی‌کردند یا حاضر به پذیرش آن نبودند. سالیان طولانی خود رژیم صهیونیستی، کشورهای غربی و رسانه‌های غربی تلاش کردند ایران را به‌عنوان تهدید اصلی منطقه معرفی کنند و به‌نوعی جایگزین رژیم صهیونیستی بسازند. امروز اما این معادله برهم خورده است.
وی تاکید کرد: اکنون نه‌تنها برای مردم منطقه، بلکه برای دولت‌های منطقه نیز روشن شده است که تهدید اصلی، رژیم صهیونیستی است؛ حتی برای کشورهایی که متحد آمریکا بودند یا روابط نزدیکی با آمریکا داشتند، و حتی برای آن‌هایی که با رژیم صهیونیستی عادی‌سازی کرده بودند. اکنون آشکار شده که اسرائیل هیچ حد و مرزی برای خود قائل نیست؛ نه صرفاً با نیروهای مقاومت یا ایران درگیر است، بلکه به‌طور کلی به‌دنبال سلطه بر منطقه است و برای رسیدن به اهداف خود هیچ خط قرمزی را رعایت نمی‌کند.
عراقچی تصریح کرد: رژیم صهیونیستی در غزه، در لبنان و در سوریه همه خطوط قرمز را زیر پا گذاشته است. شاید آخرین خط قرمز، حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران بود که متأسفانه آن را نیز انجام داد. با این حال، به دلیل برخورداری از مصونیت سیاسی از سوی آمریکا و کشورهای اروپایی، به جنایات خود ادامه می‌دهد.
وی ادامه داد: اکنون واقعیت روشن شده است. کشورهای منطقه و دولت‌هایی که پیش از این برایشان سخت بود بپذیرند که تهدید اصلی آنان رژیم صهیونیستی است و تصور می‌کردند با روابطی که با آمریکا یا حتی با خود رژیم صهیونیستی برقرار کرده‌اند می‌توانند در امان باشند، امروز به این نتیجه رسیده‌اند که این‌گونه نیست.
وی تصریح کرد: این موضوع فقط به حمله به قطر محدود نمی‌شود. پیش‌تر نیز نتانیاهو از ایده «اسرائیل بزرگ» سخن گفته بود؛ مفهومی که شامل بخش‌هایی از عربستان، بخش‌هایی از مصر، کل اردن و حتی بخش‌هایی از عراق می‌شود. چنین نگاهی، منطقه را به‌شدت نگران و وحشت‌زده کرده است. این تحول بسیار بزرگی است که رخ داده و به باور من، یکی از نتایج مقاومت ایران در برابر رژیم صهیونیستی بوده است. اکنون چهره واقعی این رژیم برای کشورها و دولت‌هایی که سال‌ها حاضر به پذیرش آن نبودند، کاملاً آشکار شده است.
وزیر امور خارجه درباره برخی خبرها مبنی بر اینکه مسئولیت پرونده هسته‌ای ایران به شورای عالی امنیت ملی سپرده شده است، گفت: مسئولیت پرونده هسته‌ای ایران همیشه با شورای عالی امنیت ملی بوده است. تصمیم‌گیری در این شورا انجام می‌شود و اجرا بر عهده وزارت امور خارجه است. در مقاطعی در گذشته، اجرای تصمیمات نیز مستقیماً در شورا بود اما از زمان دولت آقای دکتر روحانی، این وظیفه به وزارت امور خارجه محول شد. اکنون نیز روند به همان شکل ادامه دارد؛ شورا تصمیم‌گیری می‌کند و وزارت خارجه یا سازمان انرژی اتمی، بسته به موضوع، مسئول اجرای آن هستند.
وی ادامه داد: در یک دوره، این وظیفه در داخل شورا به آقای شمخانی سپرده شده بود و اکنون دوباره به دبیر شورا، آقای دکتر لاریجانی، محول شده و است ایشان هدایت پرونده را بر عهده دارند و هر دستگاهی، از جمله وزارت امور خارجه یا سازمان انرژی اتمی، سهم خود را در اجرای مصوبات شورا انجام می‌دهد.
عراقچی در خصوص مهدیه اسفندیاری، شهروند ایرانی بازداشت‌شده در فرانسه گفت: در این زمینه فعالیت زیادی انجام شده و اکنون به نقطه‌ای رسیده‌ایم که موضوع تبادل ایشان با زندانیان فرانسوی در ایران به مراحل نهایی نزدیک شده است. امیدواریم به‌زودی خبرهای خوشی در این زمینه منتشر شود.
وی ادامه داد: البته این موضوع صرفاً در اختیار وزارت امور خارجه نیست و نهادهایی مانند قوه قضائیه و دستگاه‌های امنیتی نیز در روند آن دخیل هستند. به همین دلیل، نیازمند هماهنگی‌های نهایی و تعریف ترتیبات اجرایی میان دو طرف هستیم. در حال حاضر این هماهنگی‌ها با دولت فرانسه در حال انجام است و امیدواریم در روزهای آینده این موضوع عملیاتی شود.
وی درباره موضوع خلع سلاح حزب الله گفت: بحث سلاح حزب‌الله یک موضوع داخلی لبنان است و باید توسط خود لبنانی‌ها مورد تصمیم‌گیری قرار گیرد. حزب‌الله بخشی مهم و جدایی‌ناپذیر از ساختار سیاسی لبنان است و خود این جریان پیشنهاد کرده است که گفت‌وگوهای ملی با حضور همه اقوام، طوایف و گروه‌ها برای تدوین استراتژی دفاعی لبنان برگزار شود تا جمع‌بندی نهایی درباره چگونگی دفاع از لبنان صورت گیرد. طبیعی است که این تصمیم باید به دست خود لبنانی‌ها اتخاذ شود و نهایتاً حزب‌الله نیز نقش تعیین‌کننده در آن خواهد داشت.
عراقچی تاکید کرد: البته ما همواره از حزب‌الله حمایت کرده‌ایم و مواضع خود را در این زمینه به‌روشنی اعلام کرده‌ایم، اما این به معنای دخالت در امور داخلی لبنان نیست. ما دیدگاه خود را بیان می‌کنیم، اما تصمیم‌گیری نهایی بر عهده خود مردم و مسئولان لبنان است. در دیدارهایی که با مقامات دولت لبنان داشتم چه من و چه جناب دکتر لاریجانی و همچنین در گفتگوهایی که با دیگر کشورهای منطقه انجام داده‌ایم، همواره بر این نکته تأکید کرده‌ایم که رژیم صهیونیستی خواهان آن است که همه کشورهای منطقه ضعیف، درمانده و ترجیحاً تجزیه‌شده باشند و باید نسبت به این توطئه هوشیار بود.
وی ادامه داد: سلاح مقاومت تاکنون توانسته در برابر این آرزوی رژیم صهیونیستی ایستادگی کند و اگر ضعف نشان داده شود، این رژیم جسورتر خواهد شد. نمونه روشن آن، سوریه است. امروز می‌بینیم که پس از دولت بشار اسد و در شرایط دولت جدید که تلاش دارد روابط نزدیک‌تری با غرب و حتی با رژیم صهیونیستی برقرار کند، باز هم اسرائیل دست از تجاوز برنداشته است. هر روز خبر می‌رسد که در گوشه و کنار سوریه، پایگاه‌های نظامی، تأسیسات دفاعی یا حتی کارخانجات هدف قرار گرفته و با خاک یکسان می‌شوند. میزان اشغالگری رژیم صهیونیستی در خاک سوریه اکنون بسیار بیشتر از گذشته است و مساحتی که اسرائیل پس از تضعیف دولت سوریه اشغال کرده، از نوار غزه هم بزرگ‌تر است.
وی تصریح کرد: همچنین شاهد تلاش‌هایی برای تقسیم سوریه و ایجاد موجودیت‌های تجزیه‌طلبانه هستیم. این نشان می‌دهد که هرگونه مماشات در برابر رژیم صهیونیستی نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه این رژیم را در پیشبرد اهداف خود مصمم‌تر و بی‌پروا‌تر می‌سازد تا کشورها را تا مرز ضعف کامل بکشاند.ما دوستان خود در لبنان را نسبت به این خطر هشدار داده‌ایم، اما بار دیگر تأکید می‌کنم که تصمیم‌گیری درباره نحوه اقدام، تنها بر عهده خود لبنانی‌ها و به‌ویژه حزب‌الله است.
وزیر امور خارجه درباره شرایط بحرانی مردم غزه و ضرورت اقدام دولت‌های اسلامی هم گفت: ما نیازمند حرکت جمعی و هماهنگ کشورهای اسلامی و به‌ویژه کشورهای منطقه هستیم. ما سال‌هاست این موضوع را مطرح می‌کنیم و اکنون زمینه پذیرش آن بیشتر شده است. در جلسات مکرر سازمان همکاری اسلامی و همچنین در سفرها و مصاحبه‌های مطبوعاتی، بارها تأکید کرده‌ام که مردم غزه به قطعنامه‌ها نیاز ندارند؛ آنها به غذا، آب، دارو و مهم‌تر از همه به حق تعیین سرنوشت، سرزمین و حقوق خود نیاز دارند. این خواسته‌ها از طریق قطعنامه‌ها یا سخنرانی‌های آتشین تأمین نمی‌شود.
وی تصریح کرد: قطعاً برگزاری اجلاس‌ها و صدور بیانیه‌ها لازم است و صدای واحد کشورهای اسلامی باید شنیده شود، اما جای عمل را نمی‌گیرد. در آخرین اجلاس وزرای خارجه کشورهای اسلامی در جده، که به درخواست ایران تشکیل شد، به‌صراحت پیشنهاداتی برای حمایت عملی از مردم غزه مطرح شد، قطع روابط کشورهایی که هنوز با رژیم صهیونیستی رابطه دارند و قطع همکاری اقتصادی، تهدید کشورهایی که با غرب یا رژیم صهیونیستی همکاری نزدیک دارند، اعمال تحریم‌ها و مجازات‌های اقتصادی علیه رژیم صهیونیستی و کشورهای طرف حمایت‌کننده از آن. اینها اقداماتی عملی هستند که باید صورت بگیرند.
عراقچی گفت: با توجه به افزایش جنایات رژیم صهیونیستی و گسترش حملات و سلطه‌طلبی آن در منطقه، اکنون این مطالبات عملی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. روز یکشنبه و دوشنبه، اجلاس فوق‌العاده سران کشورهای عربی و اسلامی، شامل اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی، به درخواست قطر در دوحه برگزار خواهد شد. این اجلاس به منظور حمایت از مردم غزه و اعلام همبستگی و محکومیت اقدامات رژیم صهیونیستی تشکیل می‌شود. در این اجلاس، هم رئیس‌جمهور محترم و هم بنده در سخنرانی‌ها و مذاکرات وزرا، این موضوع را جدی‌تر مطرح خواهیم کرد. وقت عمل فرا رسیده و تنها حرف زدن دیگر کفایت نمی‌کند.
وی با بیان اینکه یک سال گذشته برای کشور سال بسیار سختی بود؛ نه تنها در حوزه سیاست خارجی، بلکه برای مجموعه کشور، به دلیل تحولات پی‌درپی و نهایتاً جنگی که تجربه کردیم، گفت: در این یک سال، وزارت امور خارجه با تمام توان دیپلماسی را ادامه داد و از حقوق و منافع مردم ایران و امنیت ملی جمهوری اسلامی دفاع کرد. همکاران من در وزارت امور خارجه روزهای بسیار دشواری را پشت سر گذاشتند، به‌ویژه در جنگ ۱۲ روزه.
وی تصریح کرد: در آن دوران، بیش از ۱۲۰ کشور از جمهوری اسلامی ایران حمایت کردند و حمله به ایران را محکوم نمودند. تقریباً همه سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای به جز شورای امنیت و شورای حکام آژانس، که تکلیف آنها روشن بود، از جمهوری اسلامی حمایت کردند. این دستاورد نتیجه دیپلماسی فعال، مذاکرات و رایزنی‌های گسترده ما بود. حتی در شبهای جنگ، من و همکارانم ساعت‌ها در خودرو در حال تماس با وزرای خارجه کشورهای مختلف بودیم، با وجود اینکه هر لحظه احتمال حمله موشکی وجود داشت. اما مذاکره حتی با همین کشورهای اروپایی برای دفاع از مظلومیت و حقوق مردم ایران ادامه داشت.
وی ادامه داد: نتیجه این تلاش‌ها، همراهی توان نیروهای مسلح، دیپلماسی فعال در جلب حمایت بین‌المللی و تلاش دولت برای تأمین معیشت مردم و رهبری مقام معظم رهبری بود که پس از ۱۲ روز مقاومت سرسختانه، رژیم صهیونیستی مجبور به درخواست آتش‌بس بدون پیش‌شرط شد. دیپلماسی ادامه دارد و ما در شرایط سخت، دیپلماسی را اجرا کردیم و الان هم برای تامین حقوق مردم ایران و کاهش فشارها و تحریم‌ها هرکاری را با حفظ منافع ملی و دغدغه‌های امنیتی کشور انجام خواهیم داد.
وی تصریح کرد: من در شبهای سخت به سوریه و لبنان و همه کشورهای منطقه به صورت مرتب سفر کردم و حضوز داشتم و در جنگ امتحان خود را پس دادیم. اکنون نیز، در مذاکرات با کشورهای اروپایی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تمام تلاش خود را برای کاهش تحریم‌ها و فشارها انجام می‌دهیم، اما بدون کوچک‌ترین خدشه به منافع ملی و امنیت کشور. مردم باید مطمئن باشند که ما در مذاکرات و تعاملات دیپلماتیک محکم ایستاده‌ایم، همان‌طور که نیروهای مسلح کشور در میدان مقاومت ایستادگی کردند.
وزیر خارجه کشورمان گفت: همه اقدامات ما در هماهنگی کامل با مراجع ذی‌ربط و مطابق دستورالعمل‌ها و مأموریت‌های مشخص انجام می‌شود و هیچ‌گاه از دفاع از حقوق و امنیت مردم کوتاه نخواهیم آمد. همچنین تحت تأثیر جوسازی‌ها قرار نمی‌گیریم و برای تأمین منافع مردم ایران، با قدرت و ثبات عمل خواهیم کرد.
