هوش مکانی، موتور محرک تحول دیجیتال در جهان امروز

به گزارش ایلنا، هشتمین کنفرانس بین‌المللی اطلاعات مکانی (ISPRS) با تأکید بر نقش هوش مصنوعی و فناوری «دوقلوهای دیجیتال»، دوشنبه ۲۴ آذرماه ۱۴۰۴ در پردیس ۲ دانشکدگان فنی دانشگاه تهران گشایش یافت. 

در این رویداد علمی که حضور جمعی از برجسته‌ترین متخصصان داخلی و بین‌المللی حوزه‌های فتوگرامتری، سنجش از دور و علوم اطلاعات مکانی برگزار شد، «هوش مکانی در عصر تحول دیجیتال: از داده‌ها تا تصمیم‌گیری‌ها» مورد بحث و بررسی قرار گرفت. 

گذار از نقشه‌های ایستا به سیستم‌های مکانی زنده

مهدی قاسمیه، رئیس دانشکدگان فنی دانشگاه تهران، در سخنرانی افتتاحیه این کنفرانس، خود با اشاره به وقوع یک انقلاب مکانی در دهه اخیر، تحول این علوم را از مرحله تولید نقشه‌های ثابت به سمت درک، پیش‌بینی و پاسخ‌دهی بلادرنگ به پدیده‌های جهانی توصیف کرد. 

وی سه تحول کلیدی این عرصه را برشمرد و افزود: «گذار از نقشه‌های ایستا به دوقلوهای دیجیتال پویا، حرکت از مجموعه‌داده‌های مجزا به اکوسیستم‌های یکپارچه مکانی و تکامل تحلیل‌های توصیفی به سمت هوش پیش‌بینی‌کننده و تجویزی رویداد بزرگی است که در این حوزه رخ داده است و سه عامل «انفجار داده‌های مکانی» (از ماهواره‌ها و پهپادها تا اینترنت اشیا)، «افزایش قدرت محاسباتی» (از طریق رایانش ابری) و «پیشرفت‌های هوش مصنوعی» موتور این تحول عظیم بوده‌اند». 

چالش امروز: خلق «هوش عملی» از انبوه داده‌ها

رئیس دانشکدگان فنی با تأکید بر این که مشکل امروز، دسترسی به داده نیست بلکه تبدیل این داده‌ها به هوش عملی است، گفت: «مأموریت هوش مکانی در عصر حاضر، فراتر از تهیه نقشه، شامل درک الگوها، تشخیص تغییرات و پشتیبانی مستقیم از تصمیم‌گیری در حوزه‌های حیاتی از جمله برنامه‌ریزی شهری هوشمند، مقابله با تغییرات اقلیمی، مدیریت بحران و کشاورزی دقیق است». 

هوش مصنوعی و دوقلوهای دیجیتال: قلب تپنده علوم مکانی نوین

قاسمیه هوش مصنوعی را سنگ بنای گردش کارهای مکانی مدرن خواند که امکان استخراج خودکار ویژگی‌ها، تحلیل‌های معنایی و تشخیص اشیا را با دقت بی‌سابقه فراهم کرده است. 

وی همچنین گفت: «دوقلوهای دیجیتال مکانی یکی از امیدوارکننده‌ترین مرزهای این حوزه است که با تلفیق داده‌های سنجش از دور، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) و حسگرهای بلادرنگ، شهرها و محیط‌های طبیعی را به «سیستم‌های مکانی زنده» تبدیل می‌کنند. این فناوری‌ها قابلیت شبیه‌سازی رشد شهری، مدل‌سازی سناریوهای اقلیمی و حتی آزمودن سیاست‌ها پیش از اجرای واقعی را در اختیار تصمیم‌گیران قرار می‌دهند. 

مسئولیت اخلاقی و فراخوانی برای همکاری بین‌رشته‌ای

در بخش پایانی سخنرانی، رئیس دانشکدگان فنی بر مسئولیت‌های اخلاقی و اجتماعی متخصصان این حوزه تأکید و خاطرنشان کرد: «باید به چالش‌هایی چون حریم خصوصی داده‌ها، استفاده مسئولانه از اطلاعات مکانی، کاهش شکاف دیجیتالی و توانمندسازی نهادهای علمی پرداخته شود». 

وی این کنفرانس را فرصتی برای تعمیق همکاری‌ها، ارتباط مؤثرتر با تصمیم‌سازان و تلفیق علم با نیازهای جامعه دانست و از حاضرین خواست تا با اشتراک‌گذاری ایده‌ها و شکل‌دهی به مشارکت‌های بین‌رشته‌ای، علوم مکانی را به نیرویی قدرتمند برای درک بهتر سیاره زمین و ارتقای کیفیت زندگی تبدیل کنند. 

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه تهران، این کنفرانس بین‌المللی که از روز دوشنبه ۲۴ آذرماه آغاز شده است، به مدت سه روز ادامه خواهد داشت و میزبان پنل‌های تخصصی، کارگاه‌های آموزشی و ارائه آخرین دستاوردهای پژوهشی در حوزه اطلاعات مکانی خواهد بود.