لایحه فرونشست زمین کی در صحن مجلس بررسی میشود؟
پدیده فرونشست زمین در ایران طی سالهای اخیر از یک هشدار علمی به یک بحران ملی تبدیل شده و تهران بهویژه در مناطق جنوبی و جنوبغربی، از کانونهای اصلی این مخاطره به شمار میرود. برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، تغییر کاربری اراضی و توسعه نامتوازن شهری، تعادل زمین را برهم زده و نشست تدریجی خاک را در بخشهایی از پایتخت رقم زده است.
به گزارش ایلنا به نقل از شهر، براساس گزارشهای رسمی و مطالعات دانشگاهی، نرخ فرونشست در برخی محدودههای تهران به دهها سانتیمتر در سال رسیده و در مناطقی مانند منطقه ۱۸، این رقم به حدود ۳۰ سانتیمتر در سال نزدیک شده است؛ وضعیتی که از نگاه کارشناسان، ورود به مرحله بحران تلقی میشود. این پدیده زیرساختهای حیاتی شهر ازجمله خطوط مترو، بزرگراهها، تأسیسات شهری و بافتهای مسکونی متراکم را بهطور مستقیم تهدید میکند و میتواند هزینههای نگهداشت و بازسازی شهر را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
در واکنش به تشدید خطر فرونشست، طرحها و لوایحی با هدف مدیریت و کنترل این پدیده در دستور کار نهادهای حاکمیتی و مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است؛ لوایحی که ساماندهی برداشت آبهای زیرزمینی، محدودیت توسعه در پهنههای پرخطر و ایجاد سازوکار هماهنگی میان دستگاهها را دنبال میکنند. با این حال، کارشناسان تأکید دارند که مقابله مؤثر با فرونشست، بدون وجود یک چارچوب کلان برای هماهنگی نهادی در مدیریت شهری به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.
در همین راستا، لایحه مدیریت یکپارچه شهری بهعنوان یکی از محورهای اصلی اصلاح حکمرانی شهری، هماکنون در کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس در حال بررسی است. این لایحه با هدف تمرکز فرماندهی مدیریت شهری بر شهرداریها، کاهش موازیکاری دستگاهها و افزایش سرعت و کارآمدی تصمیمگیری در اداره شهرها تدوین شده است.
مرتضی محمودی، نماینده تهران و عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس با اشاره به ارتباط مستقیم فقدان مدیریت واحد با تشدید بحرانهایی مانند فرونشست، تأکید کرده است که پراکندگی تصمیمسازی در کلانشهری مانند تهران، هم هزینه تمامشده خدمات را افزایش داده و هم امکان واکنش سریع و هماهنگ به مخاطرات زیربنایی را کاهش داده است.
به گفته وی، شهرداری تهران از ظرفیت لازم برای اجرای مدیریت یکپارچه برخوردار است و سایر دستگاهها باید در چارچوب قانون و با تبعیت از مدیریت شهری عمل کنند.
محمودی در عین حال، درباره زمان طرح این لایحه در صحن علنی مجلس تصریح کرده است که با توجه به تراکم دستور کار مجلس و اولویت بررسی برخی لوایح فوریتر، زمان مشخصی برای بررسی این قانون در صحن علنی قابل پیشبینی نیست و پس از پایان بررسیهای کمیسیونی، لایحه به هیئترئیسه مجلس ارسال خواهد شد.
فرونشست زمین در مناطقی مانند منطقه ۱۸ تهران، صرفاً یک مسئله فنی و زمینشناختی نیست، بلکه نشانهای از چالشهای ساختاری در حکمرانی و مدیریت شهری است. در شرایطی که شهرداری تهران در خط مقدم مواجهه با پیامدهای این بحران قرار دارد، بسیاری از کارشناسان و نمایندگان بر این باورند که تصویب همزمان لوایح مرتبط با فرونشست و قانون مدیریت یکپارچه شهری میتواند مسیر تصمیمگیری منسجم، کاهش هزینههای موازیکاری و تقویت نقش مدیریت شهری در کنترل بحرانهای زیرساختی را هموار کند.
