در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
۳ تا ۵ درصد از دانش‌آموزان کلاس اولی دچار اضطراب جدایی شدید می‌شوند
یک روانشناس کودک گفت: تخمین زده می‌شود که بین ۳ تا ۵ درصد از کودکان با اضطراب جدایی در هنگام مدرسه رفتن مواجه هستند، به‌طوری که تقریباً از هر ۱۰۰ کودک، ۵ یا ۶ نفر با این نوع اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند.
سیما قدرتی، روانشناس کودک و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره اضطراب جدایی کودکان در آغاز سال تحصیلی گفت: یکی از اتفاقاتی که در آغاز سال تحصیلی رخ می‌دهد، اضطراب جدایی کودکان است. یکی از مهم‌ترین دلایل این اضطراب این است که ورود کودکان به مدرسه یک مرحله گذار در زندگی آنها تلقی می‌شود که تغییرات و تحولات زیادی را به همراه دارد. بسیاری از افراد ممکن است تصور کنند که ورود به مدرسه فقط به معنای یادگیری خواندن و نوشتن است، اما این‌گونه نیست.
وی افزود: در واقع با شروع مدرسه، یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که برای کودک رخ می‌دهد، این است که باید یاد بگیرند، ساعاتی بدون حضور والدین در محیطی قاعده‌مند قرار گیرند و باید بتوانند قوانین آن محیط را رعایت کرده و به آنها احترام بگذارند.
قدرتی تصریح کرد: به‌علاوه برای اینکه فضا برای کودکان قابل تحمل باشد، آنها باید بتوانند ارتباط برقرار کنند. این ارتباط در سطوح مختلف است؛ مهم‌ترین آن ارتباط با هم‌سن و سالان و سطح دیگر آن ارتباط مناسب با مراجع قدرت مانند معلم و ناظم است. کودکان باید مهارت‌های لازم برای رفتن به مدرسه را کسب کنند.
این روانشناس با بیان اینکه عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث ایجاد اضطراب در کودکان شوند، گفت: یکی از این عوامل، اضطراب‌های والدین است. این تغییر و تحول نه تنها در زندگی کودکان، بلکه در زندگی والدین نیز رخ می‌دهد و آنها نیز نگرانی‌های خاص خود را دارند.
اضطراب در کودکان چیزی است که آموخته می‌شود
وی افزود: به ویژه والدینی که خود زمینه‌های اضطراب دارند، ممکن است نگران شروع مدرسه باشند. اگر آنها نتوانند این اضطراب را مدیریت کنند، ممکن است به‌طور ناخودآگاه و ناخواسته آن را به کودکان منتقل کنند. به‌هرحال، اضطراب در کودکان چیزی است که آموخته می‌شود.
سیما قدرتی در ادامه خاطرنشان کرد: یکی دیگر از عواملی که می‌تواند زمینه‌ساز اضطراب در کودکان باشد، کودکانی هستند که قبل از ورود به مدرسه هیچ‌گونه تجربه جدایی نداشته‌اند. در روند رشد، بچه‌ها می‌توانند جدایی‌های امنی را تجربه کنند، اگر والدین فرصت این تجربیات را برای آنها فراهم کنند. در این صورت، کودکان مهارت‌های لازم را یاد می‌گیرند و سطح اضطراب آنها با شروع مدرسه به‌طور قابل توجهی تشدید نمی‌شود.
وی ادامه داد: به‌عنوان مثال کودکانی که به مهدکودک رفته‌اند، معمولاً راحت‌تر به مدرسه می‌روند و بچه‌هایی که در محیط‌های مختلف قرار گرفته و مهارت‌های ارتباطی را تمرین کرده‌اند، نیز معمولاً با شروع مدرسه دچار اضطراب نمی‌شوند. در مقابل، کودکانی که این تجربیات را نداشته‌اند، بیشتر در معرض انواع اضطراب، به‌ویژه اضطراب جدایی قرار می‌گیرند.
به گفته وی، در مورد میزان شیوع این اضطراب، تخمین زده می‌شود که بین ۳ تا ۵ درصد از کودکان با این مسئله مواجه هستند، به‌طوری که تقریباً از هر ۱۰۰ کودک، ۵ یا ۶ نفر با این نوع اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند.
او ادامه داد: اگر بخواهیم سطوح متوسط و خفیف اضطراب جدایی را در نظر بگیریم، در هر کلاس حدود ۶ تا ۷ نفر با این مسئله دست و پنجه نرم می‌کنند. این مسئله فقط مختص کشور ما نیست و در کشورهای دیگر نیز اضطراب جدایی با شروع مدارس شیوع دارد و تعدادی از بچه‌ها به این نوع اضطراب مبتلا می‌شوند.
این روانشناس کودک با اشاره به اینکه برای مدیریت اضطراب کودکان، والدین می‌توانند از چندین راهکار مؤثر استفاده کنند، گفت: نخست آشناسازی با محیط مدرسه، والدین می‌توانند قبل از شروع مدرسه، کودک را به مدرسه ببرند و محیط را با هم بررسی کنند. این آشناسازی می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند.
وی افزود: همچنین والدین در خانه می‌توانند با استفاده از عروسک‌ها یا بازی‌های تخیلی، موقعیت مدرسه و قواعد آن را برای کودک شبیه‌سازی کنند. این روش به کودک کمک می‌کند تا با فضای مدرسه آشنا شود و احساس راحتی بیشتری کند.
وی در پایان تاکید کرد: تعیین یک روتین مشخص روزانه، شامل زمان خواب، بیدار شدن، مسواک زدن و صبحانه خوردن، می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند. روتین‌های منظم باعث می‌شوند کودک احساس امنیت بیشتری داشته باشد.
وی افزود: اگر بعد از سه هفته از شروع سال تحصیلی، علائم اضطراب در کودک همچنان بالا باشد، والدین باید حتماً از کمک‌های تخصصی استفاده کنند. مشاوره با روانشناس می‌تواند راهکارهای مؤثری ارائه دهد. این اقدامات می‌توانند به مدیریت اضطراب و ایجاد حس اطمینان در کودک کمک کنند.
