کیفیت نظارت بر اعمال نیروی انتظامی

کدام مرجع یا نهاد مسئول رسیدگی به این نوع تخلفات است و آیا مردم  در بررسی تخلفات پلیس و نیروهای انتظامی می‌توانند نقشی داشته باشند یا خیر؟ پاسخ این مسئله مشخص است؛ مردم نیز می‌تواند از طریق سامانه تلفنی ۱۹۷ انتقاد، شکایت و غیره از عملکرد مامور پلیس را به  مسئولان نیروی انتظامی اطلاع دهند.

حدود یک دهه از راه‌اندازی ۱۹۷ می‌گذرد و شهروندان می‌توانند نظراتشان را در خصوص عملکرد پلیس بیان کنند و این شماره‌ تلفن سه‌رقمی پل ارتباطی مردم و پلیس است.

نیروهای پلیس، از جمله حافظان امنیت شهروندان، دارای ارزش و مقام اجتماعی بسیار بالا در میان مردم هستند. اما در برخی موارد، خود مأموران انتظامی نیز ممکن است خطا کنند و جرمی علیه شهروندان ارتکاب کنند. در چنین مواقعی، قانون‌گذار حق شکایت از پلیس را برای مردم فراهم کرده است تا بتوانند از آن استفاده کرده و درخواست پیگیری آن را ارائه دهند.

درصورتی‌که افراد از خدمات ارائه شده توسط پلیس راضی نبودند یا این نیروها تخلف یا جرمی را ارتکاب کردند، می‌توانند این موضوع را به نهادهای مربوطه گزارش داده و شکایت خود را در برابر فرد متخلف ثبت کنند.

شکایت از مامورین پلیس

پلیس و کارکنان نیروی انتظامی، به‌عنوان ضابطان دادگستری شناخته می‌شوند. آن‌ها توسط بازپرسان، دادستانان و سایر مقامات قضایی برای انجام وظایفی مانند دستگیری و تعقیب متهمان، جمع‌آوری شواهد جرم، انجام تحقیقات درباره جرم و غیره منصوب می‌شوند. با این‌ حال، در بعضی موارد، خود این افراد ممکن است جرمی ارتکاب کنند و باعث نارضایتی شهروندان شوند.

نهادهای نظارتی، انتظامی و قضایی بر فعالیت‌های نیروهای پلیس نظارت دارند و هر گونه تخلف یا جرمی توسط پلیس را بررسی قانونی می‌کنند. به این منظور، مردم می‌توانند شکایت خود را از طریق سامانه شکایت از پلیس، به شماره‌ تلفن 197، اعلام کنند.

سامانه بازرسی ناجا یا سامانه 197، یک نهاد انتظامی است که تحت نظارت فرماندهی کل نیروی انتظامی فعالیت می‌کند. وظیفه این سامانه، بررسی و پیگیری تخلفات پرسنل نیروی انتظامی است. هر فردی در صورت وقوع یا شاهد شدن هر نوع تخلف از سوی پرسنل، می‌تواند موارد را از طریق این سامانه به بازرسی ناجا اعلام کند.

برخی از موارد تخلفات عبارتند از:

• اخذ مدارک شهروندان بدون وجود علت موجه و قانونی
• پاسخگو نبودن به‌موقع به شهروندان هنگام مراجعه به مامورین
• تغییر موضوع شکایت ثبت شده در کلانتری
• عدم استرداد و تحویل مدارک اشخاص
• افشای اسرار پرونده اشخاص
• توهین و افترا به اشخاص
• مفقود کردن مدارک اشخاص
• کوتاهی در اجرای وظایف محوله
• برخورد فیزیکی با مراجعان
• اخذ رشوه و غیره

علاوه بر این، سامانه سازمان حفاظت اطلاعات فرادا یا سامانه 116، یکی دیگر از سامانه‌های مربوط به رسیدگی به تخلفات پرسنل و نیروهای انتظامی است. این سازمان، به تحت نظارت فرمانده کل نیروهای مسلح ایران، مقام معظم رهبری و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران وابسته است. مردم می‌توانند تخلفات امنیتی کارکنان فرادا یا زیرمجموعه‌های آن را از طریق سامانه 116 گزارش کنند.

مراحل و نحوه شکایت از پلیس

مراحل و نحوه شکایت از پلیس به‌صورت زیر است:

در قسمت قبل، درباره سامانه‌های شکایت از پلیس صحبت کرده و توضیح داده‌ایم که سامانه‌های ۱۹۷ و ۱۱۶ برای طرح شکایت از پرسنل و نیروهای پلیس راه‌اندازی شده است. در این قسمت از مقاله، قصد داریم روش‌ها، مراحل و نحوه شکایت از پلیس را به طور کامل بیان کنیم.

در صورتی‌ که شهروندان قصد طرح شکایت از پلیس و ماموران انتظامی را به‌ صورت تلفنی و غیرحضوری دارند، می‌توانند از طریق سامانه ۱۹۷ و یا سامانه ۱۱۶ شکایت خود را ثبت کنند. برای این منظور، افراد باید شماره ۱۹۷ یا ۱۱۶ را از تلفن خود شماره‌گیری کرده و پس از اتصال به اپراتور، شکایت خود را به کارشناسان هر دو سامانه بیان کنند.

یک روش دیگر برای طرح شکایت از پلیس، تنظیم شکواییه یا دادخواست است. برای این منظور، افراد باید به سامانه ثنا مراجعه کرده و در آن ثبت‌نام کنند. پس از ثبت‌نام و تایید هویت در سامانه ثنا، متقاضی باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند تا شکواییه یا دادخواست خود را در سامانه ثبت کرده و سپس به دادگاه صالح ارسال شود.

لازم به ذکر است که در این مرحله، شاکی باید هزینه دادرسی شکایت کیفری و هزینه تعرفه خدمات ارائه شده توسط دفاتر خدمات قضایی را پرداخت کند.

در مرحله بعد، شکواییه یا دادخواست به مرجع صلاحیت‌دار، اعم از مرجع حقوقی و کیفری، ارسال می‌شود و زمان رسیدگی به پرونده تعیین و به طرفین ابلاغ می‌شود. سپس طرفین می‌توانند در زمان مقرر، اسناد و مدارک خود را به دادگاه تقدیم کرده و در مورد شکایت یا ادعای خود، توضیح دهند. در پایان، حکم مقتضی صادر می‌شود.

شماره‌ تلفن و پیامک برای شکایت از پلیس

شماره‌ تلفن و پیامک برای شکایت از پلیس به‌ صورت یکتا به شرح زیر است:

برای حفظ نظم و امنیت داخلی کشور، نیروی انتظامی مسئولیت بسیاری را به عهده دارد. اگر حقوق شهروندی نادیده گرفته شود، مردم حق دارند از ماموران پلیس شکایت کنند. در این مقاله، شماره‌ تلفن و سامانه پیامکی برای شکایت از نیروهای انتظامی توضیح داده می‌شود.

برای گزارش تخلفات نیروهای انتظامی و پلیس، می‌توانید تخلفات را از طریق سامانه تلفنی ۱۱۶ یا ۱۹۷ به نهادهای نظارتی اعلام کنید و شکایت خود را بیان کنید. در مورد شماره پیامکی برای شکایت از پلیس، در گذشته می‌توانستید شکایت خود را از پلیس از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۱۹۷ ارسال کنید.

اما در سال‌های اخیر، مرکز نظارت همگانی نیروی انتظامی (۱۹۷)، شماره پیامکی برای شکایت از پلیس یا همان شماره ۳۰۰۰۱۹۷ را به شماره ۱۱۰۱۹۷ تغییر داده است؛ بنابراین، از این به بعد، مردم باید شکایات خود از نیروهای پلیس را به سامانه پیامکی ۱۱۰۱۹۷ ارسال کنند.

پیگیری شکایت از پلیس

شکایات مردمی درباره ماموران انتظامی و عملکرد آن‌ها در موضوعات مختلف پس از دریافت از طرف شاکیان، ثبت، دسته‌بندی و بررسی می‌شوند. اگر خطاهای ماموران پلیس ثابت شود، با متخلفان قانونی برخورد می‌شود. یکی از سوالات متداول پس از ثبت شکایت از نیروهای انتظامی این است که چگونه می‌توان روند بررسی شکایت را پیگیری کرد. در این بخش از مقاله، نحوه و مراحل پیگیری شکایت از پلیس توضیح داده شده است.

درصورتی‌که شخص برای شکایت از نیروهای پلیس، شکوائیه یا دادخواست تنظیم کرده و آن را به دادگاه ارائه کرده است، برای پیگیری شکایت از پلیس باید به سامانه ثنا به نشانی https://adliran.ir/ مراجعه کند.

در مواردی که شخص شکایت خود را از طریق برقراری تماس تلفنی با سامانه‌های معرفی شده، یعنی سامانه 197 و 116، مطرح کرده است، لازم است برای پیگیری آن نیز با همان سامانه تماس گرفته و نسبت به استعلام شکایت خود از کارشناسان سازمان، اقدام نماید.

درصورتی‌که شما شکایت خود را از طریق تماس با سامانه 197 یا 116 ثبت کرده‌اید، برای پیگیری شکایت خود باید با استفاده از همان سامانه با کارشناسان مربوطه تماس بگیرید. این کارشناسان قادر خواهند بود تا اطلاعات لازم را درباره شکایت شما به دست آورده و نتیجه بررسی آن را به شما اعلام کنند.