هشدار مهم رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان:
ورود گیلان به «چاه جمعیتی»؛ تولد کمتر از مرگ، نرخ باروری کمتر از یک!/ تا سال ۱۴۲۰ بیش از ۴۰ درصد جمعیت گیلان را سالمندان تشکیل می‌دهند
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان در نشست خبری هفته ملی جمعیت با اشاره به اینکه نرخ باروری در گیلان به زیر یک رسیده، گفت: برای اولین‌بار مرگ‌ها از تولدها پیشی گرفته و جمعیت استان وارد روند منفی شده است.
به گزارش ایلنا از رشت، محمدتقی آشوبی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان، صبح امروز در نشست خبری هفته ملی جمعیت با اشاره به اهمیت موضوع جمعیت اظهار کرد: برنامه‌هایی که در کشور در حوزه سلامت اجرا می‌شود، اگر پیوست جمعیتی نداشته باشد، نه‌تنها موفق نیست، بلکه ممکن است به نتیجه معکوس برسد.
وی با اشاره به داده‌های رسمی در حوزه جمعیت، افزود: گیلان از استان‌هایی است که خیلی زودتر از سایر استان‌ها دچار کاهش نرخ باروری شده و نرخ باروری در گیلان از میانگین کشوری پایین‌تر است. عدد نرخ باروری استان گیلان به زیر یک و حدود ۰.۹ رسیده است.
به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان، این یعنی به‌طور میانگین، به ازای هر زن، کمتر از یک فرزند به دنیا می‌آید. در حالی که برای حفظ نرخ جانشینی جمعیت، این عدد باید حداقل ۲.۱ باشد.
دکتر آشوبی هشدار داد که در سال گذشته، کاهش تولدها در استان گیلان به ۷.۳ درصد رسیده است. یعنی نه‌تنها نرخ رشد صفر شده، بلکه منفی شده است.
وی با اشاره به پیامدهای روند نزولی جمعیت در گیلان، گفت: در سال گذشته، تعداد مرگ‌ها از تعداد تولدها بیشتر شده که این برای اولین‌بار در استان اتفاق افتاده است. یعنی ما الان وارد رشد منفی جمعیت شده‌ایم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه این هشدار جمعیتی فقط مختص آینده نیست، گفت: در حال حاضر با بحران نیروی انسانی در همه سطوح مواجه هستیم. فقط در حوزه سلامت نیست. در آموزش و پرورش هم کمبود معلم داریم. در صنعت، در تولید، در اقتصاد، در خدمات، همه‌جا به‌وضوح کمبود نیروی کار جوان احساس می‌شود.
دکتر آشوبی با اشاره به اینکه گیلان سالمندترین استان کشور است، افزود: ما استان پیشرو در سالمندی هستیم و جزو اولین استان‌هایی بودیم که نرخ باروری در آن به زیر ۱.۳ رسید و وارد «چاه جمعیتی» شدیم.
وی با استناد به تعاریف وزارت بهداشت، خاطرنشان کرد: بر اساس تعریف وزارت بهداشت، اگر نرخ باروری به زیر ۱.۳ برسد، وارد مرحله چاه جمعیتی می‌شویم. ما در گیلان از این عدد هم پایین‌تر آمده‌ایم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان با اشاره به پیش‌بینی‌های جمعیتی گفت: اگر همین روند ادامه یابد، تا سال ۱۴۲۰ بیش از ۴۰ درصد جمعیت گیلان را سالمندان تشکیل می‌دهند. یعنی تقریباً نیمی از جمعیت استان، نیازمند خدمات سالمندی خواهند بود. این وضعیت هزینه‌های زیادی را به حوزه‌های بهداشت، درمان، رفاه و اقتصاد تحمیل می‌کند.
دکتر آشوبی با اشاره به خدمات درمان ناباروری در استان، گفت: یکی از برنامه‌های جدی ما، توسعه خدمات درمان ناباروری است. هم‌اکنون در بیمارستان الزهرا (س) رشت، مرکز درمان ناباروری فعال شده که خدماتی مانند IVF، IUI، ICSI و سایر خدمات تخصصی را ارائه می‌دهد.
به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان، در کنار خدمات درمانی، کلینیک ناباروری طب ایرانی نیز راه‌اندازی شده و اکنون با دو متخصص طب ایرانی به زوج‌ها خدمات ارائه می‌شود.
دکتر آشوبی گفت که این خدمات تحت پوشش بیمه قرار دارند و زوج‌های نابارور می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند. البته لازم است مراکز درمان ناباروری را در شهرستان‌ها نیز توسعه دهیم.
وی با بیان اینکه «سیاست‌گذاری بدون پیوست جمعیتی، ناقص و گاه مضر است»، افزود: همه دستگاه‌ها باید به موضوع جمعیت توجه داشته باشند. نمی‌توان سلامت را ارتقا داد بدون توجه به ساختار جمعیت.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان با اشاره به نقش رسانه‌ها در حوزه جمعیت، گفت: ما نیاز به جهاد تبیین در موضوع جمعیت داریم. رسانه‌ها نباید فقط گزارش بدهند که نرخ باروری پایین است. باید نقش فعال در تغییر نگرش عمومی و ترویج فرزندآوری داشته باشند.
دکتر آشوبی خاطرنشان کرد که باید از خانواده‌هایی که فرزندان بیشتر دارند، الگوسازی کنیم. باید در رسانه‌ها روایت‌های الهام‌بخش از خانواده‌های موفق با چند فرزند منتشر شود.
وی با تأکید بر اینکه هیچ برنامه‌ای بدون پیوست جمعیتی کامل نیست، افزود: در حوزه سلامت، اگر به جای درمان صرف، به سلامت خانواده و نسل آینده فکر کنیم، باید همه برنامه‌هایمان را بازطراحی کنیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان پیشنهاد تشکیل «قرارگاه جمعیت استان گیلان» به ریاست استاندار را مطرح کرد و گفت: این قرارگاه باید با حضور دستگاه‌های مختلف، طرحی منسجم و قابل ارزیابی برای خروج از بحران جمعیتی طراحی کند. ما در دانشگاه علوم پزشکی، آماده‌ایم تا نقش تخصصی خود را در این قرارگاه ایفا کنیم.
