به بهانه حضور مجتبی جباری در برنامه «کتاب باز» / کتاب بسته فوتبال
جباری از معدود کتابخوان‌های حوزه فوتبال است و اگر بخواهیم فهرستی از فوتبالی‌های اهل مطالعه تهیه کنیم شاید به پنج نفر هم نرسد.
به گزارش ایلنا، در میان بازیکنان نسل فعلی شاید جباری تنها کسی باشد که بیشتر کتاب می‌خواند و اگر بازیکنان دیگری هم هستند بحث کتابخوانی‌شان کمتر در رسانه‌ها منعکس شده.
همه می‌دانیم که سرانه مطالعه در ایران چه شرایط فاجعه‌باری دارد و عموم مردم چقدر از فضای کتاب و کتابخوانی فاصله دارند. وقتی به فوتبال می‌رسیم، این آمار بدتر هم می‌شود. تمرکز بازیکنان جوان بیشتر روی ورود به چرخه فوتبال است و وقتی جای پای‌شان محکم می‌شود و قرارداد خوبی می‌بندند بیشتر گوشی‌ها و ماشین‌های لوکس برای‌شان جذاب می‌شود. آنها برای تامین زندگی‌شان نیازی به مطالعه ندارند و کتابخوانی در فهرست تفریحات‌شان هم قرار ندارد، چرا که این عادت معمولا در نوجوانی به وجود می‌آید.
از بازیکنان که بگذریم، خانواده فوتبال هم عموما رابطه خوبی با مطالعه ندارد. فعالیت مربیان برای دانش‌افزایی معمولا به تماشای ویدیو مسابقات و تمرینات خلاصه می‌شود و کمتر سراغ داریم که آنها مطالعه منسجمی در حوزه فنی فوتبال داشته باشند. در این زمینه فقر منابع فارسی هم به شدت احساس می‌شود.
بیشتر ناهنجاری‌ها و بداخلاقی‌های فوتبال هم ریشه در دوری از مطالعه دارد. در حاشیه‌ها و جنجال‌های فوتبال واکنش مربیان و حتی مدیران عموما مشابه بازیکنان جوان است؛ هیجان‌زده، احساساتی و دور از خویشتنداری. اگر آنها بینش متفاوتی را وارد فوتبال کنند، می‌توان امیدوار بود که به بازیکنان و حتی سکوها هم تسری پیدا کند، ولی فعلا امیدی به متوقف شدن چرخه جنجال، توهین و خشونت نیست.
جای فوتبال در قفسه کتابخانه‌ها هم خالی است. در همه جای دنیا قفسه‌ای به کتاب‌های ورزشی و فوتبالی اختصاص دارد. بیشتر این کتاب‌ها زندگینامه بازیکنان و مربیان است که طرفداران زیادی دارند و عموما در فهرست پرفروش‌ها قرار می‌گیرند. کتاب‌های تخصصی ورزشی هم نثر روان و جذابی دارند تا برای خواننده عمومی خسته‌کننده و سنگین نباشد. اگر رسانه‌های ورزشی به اخبار و مسابقات می‌پردازند، این کتاب‌ها فرصتی برای آشنایی مردم با پشت پرده فوتبال و فرهنگ ورزش است. حضور چنین محصولاتی در بازار کتاب ایران می‌تواند به ارتقای فرهنگی هواداران و حتی بازیکنان کمک کند. اگر بازیکنان رغبتی به خواندن کتاب نشان نمی‌دهند، شاید مطالعه زندگینامه ستاره‌های فوتبال این علاقه را در آنها زنده کند و آشنایی با تجارب آنها فوتبال ایران را هم چند قدم پیش ببرد.
در فوتبال جهان هم خورخه والدانو یکی از علاقمندان به مطالعه است و نشریه ورلدساکر یک بار در گزارشی او را «کرم کتاب» نامید. والدانو که سابقه بازی، مربیگری و مدیریت در رئال مادرید را دارد از طرفداران شکسپیر و بورخس است و در آمریکای جنوبی و اسپانیا به او لقب «پروفسور» داده‌اند. با این حال در رختکن فوتبال، هر جای دنیا که باشد، به ندرت می‌توانید کتابی پیدا کنید.
گزارش: آرمن ساروخانیان
