یک سال با روبن آموریم در منچستریونایتد؛ از چالش‌های دشوار تا بازسازی تاکتیکی و نبرد برای بازگشت به اوج
یازدهم نوامبر، نخستین سالگرد حضور روبن آموریم روی نیمکت منچستریونایتد بود؛ سالی پر از تنش، تصمیم‌های سخت، تغییرات تاکتیکی و نشانه‌هایی از امید در دل یک باشگاه بحران‌زده.
به گزارش ایلنا، یازدهم نوامبر ۲۰۲۵ دقیقاً یک سال از روزی می‌گذرد که روبن آموریم وارد منچستر شد و برای اولین‌بار به کمپ کارینگتون رفت تا کار خود را به‌عنوان سرمربی منچستریونایتد آغاز کند.
نقطه پایان دوران تن‌هاخ
برای درک بهتر فضایی که آموریم تحویل گرفت، باید به یکی از صحنه‌های کمتر گزارش‌شده بازگشت؛ رختکن یونایتد بعد از تساوی ۳-۳ مقابل پورتو در لیگ اروپا در سوم اکتبر سال گذشته، زمانی که هنوز اریک تن‌هاخ هدایت تیم را برعهده داشت.
در آن بازی، یونایتد با دو گل پیش افتاد، اما با یک نمایش دفاعی پر اشتباه، برتری را از دست داد و در نهایت با گل وقت‌های تلف‌شده هری مگوایر فقط از شکست گریخت. پس از سوت پایان، تن‌هاخ در عمق رختکن ورزشگاه «دراگائو» به تندی از بازیکنان به‌خاطر «سهل‌انگاری» و «کمبود تمرکز و انضباط» انتقاد کرد و به صراحت گفت برای موفقیت، ذهنیت تیم باید عوض شود. این جلسه طولانی و سنگین، بیش از یک توبیخ معمولی بود.
وقتی صحبت‌های سرمربی تمام شد، چند بازیکن باتجربه از جمله برونو فرناندز از او و دستیارانش خواستند رختکن را ترک کنند تا خودِ بازیکنان بین خودشان حرف بزنند؛ اتفاقی که پیش‌تر هم سابقه داشت. نمونه مشابه آن بعد از شکست ۲-۰ مقابل نیوکاسل در آوریل ۲۰۲۳ رخ داده بود؛ جایی که لیساندرو مارتینز نیز نقش پررنگی در صحبت‌های درون‌تیمی داشت و یونایتد بعد از آن جلسه، سه پیروزی متوالی در لیگ به دست آورد و در نهایت با قرار گرفتن در رده سوم به لیگ قهرمانان رسید.
اما این‌بار فضا متفاوت بود. به‌گفته افرادی مطلع از آن جلسه، چند بازیکن از ادبیات تند تن‌هاخ دلخور شده بودند. دیوگو دالو به‌خصوص با لحنی تند و احساسی خطاب به هم‌تیمی‌هایش گفت حتی اگر برخی نسبت به سرمربی احساس خوبی ندارند، باز هم باید در زمین «برای تیم» و برای عملکرد بهتر تلاش کنند.
این تنش‌ها و شکاف‌ها در نهایت نشانه‌ای روشن از نزدیک شدن پایان کار تن‌هاخ در اولدترافورد بود.
تصمیم در لندن، پایان در وستهام و سفر دوباره به پرتغال
پنج روز بعد از تساوی در پورتو، مدیران یونایتد در دفتر مرکزی شرکت اینئوس در نایتزبریج لندن جلسه گذاشتند؛ نشستی که در آن، پس از حضوری که سر جیم رتکلیف در تساوی ۰-۰ یونایتد مقابل استون‌ویلا در ویلا پارک داشت، روند انتخاب جانشین تن‌هاخ عملاً کلید خورد.
با این حال، اخراج رسمی تن‌هاخ تا ۲۸ اکتبر به تعویق افتاد؛ روزی که یونایتد با شکست ۲-۱ مقابل وستهام، یک بار دیگر تصویر تیمی بی‌ثبات و نگران‌کننده را به نمایش گذاشت. پس از آن دیدار، عمر برّادا، مدیرعامل باشگاه، راهی لیسبون شد تا مذاکرات با فدریکو وارانداس، رئیس اسپورتینگ، برای جذب روبن آموریم را نهایی کند.
مربی «شاعر» با زبان تند؛ صراحت در رختکن و پشت میکروفن
هر کسی تصور می‌کرد آموریم نسبت به تن‌هاخ نرم‌تر و کم‌درگیری‌تر عمل خواهد کرد، سخت در اشتباه بود. مربی‌ای که کریستیانو رونالدو روزی او را «شاعر» لقب داده بود، به‌خوبی بلد است تصاویر جذاب و استعاری را با نقدهای بسیار تند و صریح ترکیب کند. این صراحت هم در نشست‌های خبری او دیده شده و هم به‌مراتب تندتر در فضای بسته رختکن.
نمونه روشن آن جلسه‌ای است که پس از باخت یونایتد در فینال لیگ اروپا مقابل تاتنهام برگزار شد؛ دیداری که پیش از آخرین بازی فصل لیگ برتر مقابل استون‌ویلا، در کارینگتون ترتیب داده شد. در این نشست، آموریم به‌طور علنی به چند بازیکن انتقاد جدی کرد؛ از جمله مانوئل اوگارته، شاگرد سابقش در اسپورتینگ.
آموریم معتقد بود اوگارته نسبت به دوران بازی در پرتغال افت کرده و دیگر آن بازیکن پرتلاش و پرتحرک سابق نیست. اینکه سرمربی در جمع کل تیم، این‌گونه از عملکرد هافبکی که سابقه همکاری طولانی با او داشت انتقاد کند، واکنش‌هایی در رختکن به همراه داشت؛ اما در عین حال، برای خیلی‌ها نشانه‌ای بود از اینکه آموریم «سختگیر اما عادل» است و تعارف با هیچ‌کس، حتی بازیکنان محبوب خود، ندارد.
برای کسانی که دوران سر الکس فرگوسن را به خاطر دارند، این رفتار یادآور زمانی است که او گاهی به‌ظاهر سراغ رایان گیگز می‌رفت و به او سخت می‌گرفت، اما هدف اصلی‌اش انتقال پیام به نانی یا دیگر بازیکنان حساس‌تر بود.
انتقادات گروهی، فاصله از زندگی اجتماعی و نقش برونو فرناندز
آموریم ترجیح می‌دهد نقدهای اصلی را در جمع مطرح کند، نه در ملاقات‌های خصوصی. همین موضوع سوژه بحث بازیکنان در تور پس از پایان فصل در کوالالامپور بود؛ جایی که چند بازیکن روی پشت‌بام هتل در مورد سبک مدیریت او صحبت کردند. برخی اعتقاد داشتند به راهنمایی‌های فردی بیشتری نیاز دارند، اما آموریم معتقد است بازیکنی که در ترکیب اصلی نیست، باید با عملکردش در تمرین خود را تحمیل کند، نه با جلسات مذاکرات فردی.
در این میان، برونو فرناندز یکی از معدود بازیکنانی است که گه‌گاه با آموریم به‌صورت خصوصی هم صحبت می‌کند؛ اغلب به این صورت که او به‌عنوان کاپیتان و رهبر رختکن به سرمربی مراجعه می‌کند، نه برعکس. رابطه بین این دو نفر دوطرفه است و فرناندز همان نقشی را که در دوره تن‌هاخ به‌عنوان «لیدر درون زمین و رختکن» داشت، ادامه می‌دهد.
آموریم عمداً از شرکت در تفریحات و برنامه‌های اجتماعی بازیکنان خودداری می‌کند تا فاصله حرفهای و اقتدارش حفظ شود.
سختگیری انضباطی و تغییرات درون باشگاه
ارتقای سطح حرفه‌ای‌گری و تعهد، یکی از محورهای اصلی کار آموریم در این یک سال بوده است. او در جلسه‌ای که ابتدای فصل جدید با تمام کارکنان در کارینگتون داشت، صراحتاً تأکید کرد دیر رسیدن به تمرین یا حضور در مهمانی‌های شبانه، نشانه بی‌انضباطی است و قابل قبول نیست. حضور مستمر او در نشست‌های داخلی باشگاه، همراه با صراحت و انرژی‌اش، برای کارمندان یونایتد نکته‌ای مثبت تلقی شده است.
در بازار نقل‌وانتقالات نیز، او با جذب برایان امبومو و ماتیوس کنیا تلاش کرد هم کیفیت تمرینات و هم روحیه تیم را بالا ببرد.
آموریم همچنین یک گروه رهبری شش‌نفره در رختکن تشکیل داد؛ متشکل از برونو فرناندز، هری مگوایر، تام هیتون، لیساندرو مارتینز، نصیر مزراوی و دیوگو دالو. هدف این بود که حل بخشی از مسائل انضباطی و درون‌تیمی بر عهده خود بازیکنان و رهبران رختکن گذاشته شود.
انقلاب تاکتیکی: خط دفاع سه‌نفره و تمرینات فشرده
در قلب دوره آموریم، تغییر سیستم به دفاع سه‌نفره قرار دارد. یونایتد از ابتدا می‌دانست مربی جدید با سیستم ۳-۴-۲-۱ (یا ۳-۴-۳) کار می‌کند، اما پیاده‌سازی کامل این ساختار زمان برده و همچنان در کارینگتون ادامه دارد.
در جلسه‌های ۱۵ دقیقه‌ای ابتدایی تمرین که برای رسانه‌ها باز است، او معمولاً از دور نظاره‌گر است، اما به محض بسته شدن درها و شروع تمرینات اصلی، به‌شدت درگیر می‌شود؛ بازیکنان را جابه‌جا می‌کند، به آن‌ها دست می‌زند و شخصاً آن‌ها را یک‌دو متر این‌طرف و آن‌طرف می‌برد تا جای‌گیری دقیق‌تری داشته باشند.
تمرینات سایه‌ای (Shadow Play) که در آن تیم در آرایش مسابقه‌ای قرار می‌گیرد بدون آنکه حریفی مقابل‌شان باشد، بخش ثابت کار است. آموریم توپ را به نقاط مختلف زمین می‌فرستد و از بازیکنان می‌خواهد بر اساس الگوی مورد نظر او حرکت و گردش کنند؛ او می‌خواهد تیمش به‌صورت واحد و هماهنگ جابه‌جا شود و بازیکنان، بدون فکر اضافه، بدانند در هر لحظه باید کجا باشند.
فصل گذشته به‌دلیل فشردگی مسابقات فرصت کمی برای این تمرینات بود، اما این فصل به‌خاطر خالی بودن بخشی از تقویم، یک روز از هفته به تمرینی با بار نزدیک به یک مسابقه کامل اختصاص پیدا می‌کند تا هم سطح آمادگی بدنی بازیکنان بالا بماند و هم برای ریتم فیزیکی حضور مجدد در رقابت‌های اروپایی آماده شوند؛ بدون دردسر سفرهای مکرر.
یکی از تمرین‌های تکراری، بازی پنج‌نفره «حمله مقابل دفاع» است؛ یک تیم به دروازه بزرگ حمله می‌کند و تیم دیگر باید از سه دروازه کوچک دفاع کند. به محض اینکه جای‌گیری بازیکنان مطابق الگو نباشد، آموریم بازی را متوقف می‌کند.
بحث بر سر سیستم؛ نگاه ویلکاکس و پافشاری آموریم
درون باشگاه، برخی بازیکنان و مدیران فنی این سؤال را مطرح کرده‌اند که آیا این سیستم دقیقاً با کیفیت فعلی تیم تناسب دارد یا نه. جیسون ویلکاکس که در طول سال گذشته از مدیر فنی به مدیر فوتبال ارتقا یافته، طرفدار سیستم ۴-۳-۳ است؛ همان سیستمی که منچسترسیتی با آن سلطه خود را در لیگ برتر تثبیت کرد.
ویلکاکس رابطه نزدیکی با آموریم دارد و هر روز با او گفت‌وگو می‌کند و تمرینات را از کنار زمین تماشا می‌کند، اما آموریم بارها گفته است «نقطه شروعش» همین دفاع سه‌نفره است و حتی با شوخی گفته: «اگر پاپ هم بگوید، از این سیستم کوتاه نمی‌آیم!»
البته او در برخی تمرین‌ها، برای آموزش فازهای مشخصی از بازی، تیم را در چینش ۴-۳-۳ هم قرار داده است، اما این بیشتر برای درک بهتر شرایط مسابقه در لحظات خاص است، نه تغییر سیستم پایه.
در هفته‌های اخیر، نشانه‌هایی روشن از پتانسیل هجومی ایده تاکتیکی او دیده شده؛ به‌ویژه زمانی که امبومو و آماد دیالو در سمت راست با هم ترکیب می‌شوند؛ ترکیبی که در سیستم‌های دیگر شاید سخت بتوان هر دو را هم‌زمان در ترکیب جا داد.
برخی نزدیکان باشگاه معتقدند آموریم علاوه بر باور به کارآمدی این سیستم، از نظر ایده‌ای هم نمی‌توانست تاکنون آن را عوض کند؛ زیرا اگر با تغییر سیستم نتایج ناگهان بهتر می‌شد، این پیام منتقل می‌شد که مشکل از ابتدا «فقط» تاکتیک بوده است.
در سوی دیگر، بعضی‌ها می‌گویند شاید دستیاران جوان او می‌توانستند در ترجمه ایده تاکتیکی‌اش برای بازیکنان بهتر عمل کنند. کارلوس فرناندز و آدلیو کانیدو، دو دستیار ۳۰ و ۲۹ ساله او، همراه با امانوئل فِرو، از اسپورتینگ به یونایتد آمدند؛ جایی که پس از ۱۹ سال، دو قهرمانی لیگ پرتغال را با آموریم جشن گرفتند. جوانی آن‌ها، با وجود مدارک مربیگری، برای برخی به عنوان چالشی در جلب اعتماد بازیکنان مطرح شده، هرچند در مورد مربیانی مثل کی‌یران مک‌کنا هم زمانی در یونایتد همین حرف‌ها زده می‌شد؛ مربی‌ای که بعداً ایپسوئیچ را به لیگ برتر آورد.
با این حال، مدیران یونایتد از استعداد فرناندز که مسئول اجرای بخشی از تمرینات و برنامه‌ریزی ضربات ایستگاهی است، تمجید می‌کنند و خود آموریم هم اعتقاد دارد تقسیم وظایف در میان کادرش «درست و مؤثر» است و آن‌ها بخش مهمی از موفقیت‌های دوران مربیگری او بوده‌اند؛ تا جایی که در عکس مربوط به دریافت جایزه «مربی ماه لیگ برتر» در اکتبر، همه اعضای کادر فنی را کنار خود جای داد.
از شکست مقابل تیم دسته‌چهارمی تا جلسه با فرگوسن
پس از شکست غیرمنتظره مقابل گریمزبی تاون، تیمی از لیگ دو در جام اتحادیه، آموریم جمله‌ای گفت که تعبیرهای متفاوتی داشت:«بازیکنان امروز خیلی بلند حرف زدند.» او افزود: «اگر ما خودمان در سطح لازم حاضر نشویم، چیزی باید عوض شود و شما نمی‌توانید هر بار ۲۲ بازیکن را عوض کنید.»
این حرف‌ها ادامه همان خط فکری بود که پیش‌تر در تور پیش‌فصل در شیکاگو به آن اشاره کرده بود؛ زمانی که علناً گفت در مقطعی از فصل قبل، به رفتن فکر کرده است.
با این حال، این فصل لحن او در مورد آینده‌اش ثابت‌تر و مثبت‌تر شده و نزدیکانش بر این باورند که بعد از باخت به گریمزبی، او بیشتر می‌خواست بگوید «گفتنی‌ها را خود بازیکنان در زمین گفته‌اند» و او حرف اضافه‌ای ندارد؛ چرا که می‌شد به تیم اتهام زد حریف را دست‌کم گرفته است.
شکست ۳-۰ مقابل منچسترسیتی حال و هوای منفی را تشدید کرد، اما پیروزی مقابل چلسی در ماه سپتامبر، نقطه‌ای بود که مدیران یونایتد از آن برای ارائه تصویری امیدوارکننده به سر الکس فرگوسن در نخستین جلسه «هیات فوتبال» در دوران اینئوس استفاده کردند.
این جلسه پنج‌شنبه، پس از برد مقابل تیم انزو مارسکا در اولدترافورد برگزار شد و در آن، برّاده، ویلکاکس و راجر بل (مدیر مالی) در حضور فرگوسن، دیوید گیل و مایکل ادلسون -به‌عنوان مدیران غیر اجرایی- گزارشی از وضعیت تیم ارائه کردند. حضور خودِ آموریم در این نشست، پیام روشنی از حمایت مدیران و تمایل او به ارتباط با چهره‌های بزرگ تاریخ باشگاه داشت.
هرچند تصمیم‌های اصلی در سطح سهامداری و در ارتباط با خانواده گلیزر و سر جیم راتکلیف گرفته می‌شود، اما درون باشگاه، در جریان نگه داشتن فرگوسن و گیل اقدامی هوشمندانه تلقی می‌شود و حمایت از آموریم در این جلسه به‌وضوح دیده شد.
نتایج، آمار و مقایسه با رقبای لیگ برتری
۲۴ آبان سال گذشته، یونایتد با آموریم در رده چهاردهم جدول لیگ قرار داشت؛ ۱۱ امتیاز از ۹ بازی و تفاضل گل منفی ۳. حالا تیم در رده هفتم است، با ۱۸ امتیاز از ۱۱ مسابقه و تفاضل گل مثبت یک.
در این بین، یونایتد زیر نظر آموریم در ۳۸ بازی لیگ ۴۵ امتیاز جمع کرده و در میان ۱۷ تیمی که در این بازه بدون سقوط در لیگ برتر حضور داشته‌اند، فقط سه تیم کمتر از یونایتد پیروز شده‌اند. در این جدول، آرسنال با ۸۱ امتیاز، لیورپول با ۷۴، منچسترسیتی و چلسی هر کدام با ۷۰، آستون‌ویلا با ۶۶، نیوکاسل با ۶۰، کریستال پالاس با ۶۳، بورنموث با ۵۹، برنتفورد با ۵۶، ناتینگهام فارست با ۵۵، برایتون با ۵۸، اورتون با ۵۳ و فولام با ۴۷ امتیاز بالاتر از یونایتد قرار گرفته‌اند. پایین‌تر از یونایتد، وستهام (۴۱)، تاتنهام (۴۰) و ولورهمپتون (۳۸ امتیاز) دیده می‌شوند؛ آماری که نشان می‌دهد شیاطین‌سرخ هنوز فاصله زیادی تا «استاندارد تاریخی» خود دارند.
نقش گلیزرها، سخنان اد گلیزر و صبر مورد انتظار
با وجود واگذاری اداره روزمره بخش فوتبال به اینئوس و سر جیم رتکلیف، خانواده گلیزر همچنان در سطح بالای تصمیم‌گیری حضور دارد. جلسات ماهانه کمیته اجرایی، فرصتی است برای جوئل و آورام گلیزر تا در جریان جزئیات قرار بگیرند.
اد گلیزر، یکی دیگر از برادران، چند ماه پیش در سخنرانی‌ای در مدرسه کسب‌وکار Kogod درباره برکناری تن‌هاخ و انتخاب آموریم گفت:«همه چیز از برد و باخت شروع می‌شود. باید از خودتان بپرسید آیا در مسیر درستی هستیم یا نه. این با احساس یک هوادار فرق ندارد. اگر بخواهید بهترین بازیکنان را بشناسید، از هواداران بپرسید؛ آن‌ها هر هفته در ورزشگاه هستند و نکات مثبت و منفی هر بازیکن را می‌دانند. گاهی باید بگویید: این کار جواب نمی‌دهد، باید تغییر بدهیم. گاهی هم تغییر جواب نمی‌دهد. در عین حال، باید صبور باشید؛ مهم نیست چقدر هزینه می‌کنید، مهم شناسایی استعداد و داشتن صبر است. فکر می‌کنم در منچستر، در حال عبور از یک صفحه جدید هستیم و حالا باید کمی صبر کنیم تا ببینیم در چند سال آینده، این پروژه چه نتیجه‌ای خواهد داد. امیدواریم به جایی برگردیم که باید باشیم.»
چهره انسانی آموریم؛ از امضا برای هواداران تا «بمب‌اسکواد»
با وجود گاهی حرفهای صریح و انتقادی‌اش، آموریم می‌داند به‌عنوان چهره اصلی باشگاه چه مسئولیتی دارد. او قانونی گذاشته که طبق آن، نیمی از بازیکنان باید پیش از بازی و نیمی دیگر پس از سوت پایان، بیرون اولدترافورد به هواداران امضا بدهند.
خود او نیز پس از برخی بازی‌ها تا مدت‌ها در زمین می‌ماند، عکس می‌گیرد و با هواداران تعامل می‌کند. در یکی از مراسم‌های باشگاه، وقتی دختربچه‌ای چهار ساله در بازدید از کارینگتون مضطرب و خجالتی بود، آموریم با چند جمله ساده و دادن یک پیراهن برای عکس، فضای صمیمی‌تری ایجاد کرد.
در عین حال، او در برخورد با برخی بازیکنان بسیار سختگیر بوده است. تشکیل گروهی موسوم به «بمب‌اسکواد» با حضور مارکوس راشفورد، آلخاندرو گارناچو، آنتونی، جیدون سانچو و تایرل مالاسیا، تصمیمی جنجالی بود. پس از بسته شدن پنجره نقل‌وانتقالات، تنها مالاسیا در تیم ماند و آموریم قبل از بازگرداندن او به تمرینات تیم اصلی، نظر بازیکنان را جویا شد؛ آن‌ها از بازگشت او استقبال کردند و در نهایت، مدافع هلندی حتی روی نیمکت بازی مقابل برایتون هم نشست.
مصدومیت کمتر، احتیاط بیشتر و هدف نهایی: بازگشت به اروپا
آمار مصدومیت‌های یونایتد به شکل محسوسی کاهش یافته است؛ موضوعی که البته تا حدی به تک‌بازی در هفته برمی‌گردد، اما خود آموریم هم تأکید کرده حاضر نیست بازیکنی را که ریسک مصدومیت بالایی دارد، به میدان بفرستد.
او با اینکه در ابتدا تمایل نداشت وسط فصل به یونایتد بیاید، در همان دوره، شناخت‌های مهمی از ساختار باشگاه و روحیه تیم به دست آورد که اکنون در تصمیم‌گیری‌هایش نقش دارد.
در مجموع، جهت‌گیری کلی تیم رو به بالاست، هرچند مسیر بازگشت به سطح رقابت برای عناوین بزرگ هنوز طولانی است. سهمیه حضور در رقابت‌های اروپایی، هدف حداقلی و در عین حال ضروری این فصل محسوب می‌شود؛ آن‌هم در سالی که تمام تمرکز روی لیگ برتر است و فشردگی جدول نشان می‌دهد اگر یونایتد واقعاً به درستی حرکت کند، حتی کسب سهمیه لیگ قهرمانان هم دور از دسترس نیست.
در پایان، بعد از سالی پر از حواشی -از خروج دن اشورث و دور دوم تعدیل نیرو گرفته تا اعتراض‌های هواداری، ماجرای استادیوم جدید و نشست‌های مکرر سر جیم راتکلیف در کارینگتون- مدیران و هواداران یونایتد بیش از هر چیز امیدوارند ۱۲ ماه آینده، آرام‌تر، منظم‌تر و البته موفق‌تر از سال اول روبن آموریم روی نیمکت اولدترافورد باشد.
