تکرار دروغ و شکلگیری باور عمومی

در عصر ارتباطات، انتشار اخبار نادرست و شایعات با سرعتی بالا و بدون ارائه مستندات معتبر به یک چالش جدی تبدیل شده است. پدیدهای روانشناختی بهنام «توهم حقیقت» نشان میدهد که وقتی یک دروغ بارها تکرار شود، ذهن انسان به آن عادت کرده و در نهایت آن را بهعنوان واقعیت میپذیرد.
به گزارش ایلنا به نقل از مرکز رسانه قشم، تکرار اطلاعات غلط، حتی از منابع مختلف و غیررسمی، میتواند به تدریج بر افکار عمومی تأثیر بگذارد. جمله آشنای «خیلیها میگویند، پس حتماً درست است» دقیقاً بازتاب همین مکانیسم ذهنی است.
این تأثیر محدود به مناطق خاص نیست. ازجریانسازیهای نادرست درباره جنگهای افغانستان و عراق گرفته تا شایعات محلی، همه از یک الگو پیروی میکنند.
در جزیره قشم نیز برخی افراد و گروهها در بسترهایی مانند واتساپ، اینستاگرام، توییتر و تلگرام مطالبی منتشر میکنند که از نظر محتوایی، پایه و اساس درستی ندارند.
بررسی سوابق نشان میدهد که تعدادی از آنان سوابقی همچون اختلاف با برخی نهادهای دولتی، و یا کنار گذاشته شدن از سمتهای قبلی یا بعضا رد شدن درخواستهایی دارند که بنابر اعتقادشان حقی از آنها تضییع شده است و اکنون با انگیزههای شخصی و انتقامجویانه به انتشار ادعاهای نادرست میپردازند درحالی که تسویه حساب ها بهتر است از مسیر قانونی و با بردباری انجام بشود نه این که موجب نگرانی و تشویش افکار عمومی بشود.
برخی از افراد با استفاده از ترفندهایی مانند تکرار شایعه، ترویج اخبار بی اساس، بزرگنمایی مشکلات و ایجاد فضای بیاعتمادی، سعی در تغییر نگرش عمومی از مسیر توسعه قشم به سمت ناامیدی دارند.
قطعا این افراد تعداد معدودی هستند و نمی توانند نماینده اکثریت مردم قشم باشند چرا که فقط جمعیت دانشآموزان ابتدایی در جزیره قشم بیش از ۲۷ هزار نفر گزارش شده است.
قطعا باید بین نقد سازنده و تخریب انتقامجویانه تفاوت قائل شد. انتقاد اگر بر اساس آمار و مستندات، باشد موجب اصلاح و پیشرفت جامعه میشود و مورد نیاز جامعه است . اما انتشار مطالب نادرست، به دلسردی مردم و تشدید بیاعتمادی و ممانعت از توسعه قشم منجر خواهد شد.
راهکارهای مقابله با این پدیده:
۱- آموزش مهارت تحلیل و ارزیابی اطلاعات؛
۲- تاحدامکان مراجعه به منابع خبری معتبر و رسمی؛
۳- راستیآزمایی پیش از بازنشر اطلاعات؛
۴- برخورد قانونی با افرادی که با ایراد و افتراء و انتشار اطلاعات کذب، ذهن جامعه را دچار تشویش میسازند.
تا زمانیکه جامعه نسبت به صحت اطلاعات حساس نباشد، «توهم حقیقت» به گسترش باورهای نادرست ادامه خواهد و مانعی در برابر توسعه قشم خواهدبود.