آغاز نهمین فصل کاوش باستان‌شناختی در شهر تاریخی بلقیس
فصل نهم کاوش شهر تاریخی بلقیس اسفراین در خراسان شمالی با هدف شناخت ساختار شهر و تکمیل کاوش‌های فصول پیشین، در مجموعه پایگاه شهر بلقیس در دو بخش، داخل ارگ و شارستان آغاز شد.
او افزود: کاوش در محدوده‌ی شارستان با تاکید بر تپه منار و باهدف مشخص کردن کاربری و تکمیل ساختار احتمالی مسجد- مدرسه که بخش‌هایی از آن در فصول گذشته با کاوش‌های باستان شناختی نمایان شده بود انجام می‌شود.
او وسعت این شهر را بالغ بر 200 هکتار و متشکل از سه بخش ارگ، شارستان و ربض اعلام کرد و افزود: براساس اسناد تاریخی این شهر در قبل از اسلام آباد و شکوفا بوده و در سال 31 هجری توسط مسلمانان فتح شده است.
نجفی با استناد به یافته‌های باستان‌شناختی و اشارات متون تاریخی گفت: قدیمی‌ترین استقرار در این شهر تاریخی که تاکنون شناسایی شده مربوط به اواخر دوره ساسانی – صدر اسلام است و زندگی در آن تا پایان دوره صفوی به طور مداوم جریان داشته است.
به گفته این باستان‌شناس، این شهر در اواخر دوران طهماسب دوم و ابتداى حکومت نادر یعنى در سال 1131 هـ.ق توسط افاغنه کاملاً ویران و تخریب شده، به نحوی که جایگاه پیشین خود را از دست داده است و از این زمان کم کم نام افسانه‌اى بلقیس بر روى خرابه‌هاى شهر قدیمى اسفراین گذاشته شد.
این باستان‌شناس اظهار داشت: نخستین فعالیت‌های باستان‌شناسی به صورت علمی در این مجموعه از سال 1386 آغاز و هر ساله به صورت مستمر ادامه داشته است.
نجفی گفت: در فصل هشتم کاوش‌های باستان‌شناختی که در دو بخش ارگ و شارستان صورت گرفت، در داخل ارگ بقایایی از یک ساختار آجری با ملات و اندود ساروج کشف شد که احتمالاً بقایای یک حمام قرون8-7 ه.ق است که پس از تخریب برای ذخیره آب به صورت حوض تغییر کاربری داده شده است.
او از دیگر ساختارهای کشف شده از این کاوش‌ها در داخل ارگ به سیستم انتقال آب، خانه‌های مسکونی با ساختار پی سنگی، دیوارهای خشتی وحیاط سنگ فرش اشاره کرد.
وی گفت: بخش دیگر کاوش‌ها که در شارستان در بخش معروف به تپه منارصورت گرفت منجر به کشف تعدادی رواق با مصالح آجر و گچ در پیرامون حیاط مرکزی شد که احتمالاً بقایای مسجد مدرسه دوره سلجوقی است.
به گفته این باستان‌شناس، پیش‌تر بخشی از ساختار این بنا شامل ایوان، راهرو مزین به گچبری و بقایایی از یک ورودی با آجرفرش طی کاوش‌های باستان‌شناسی کشف شده بود.
او با اشاره به انجام این کاوش به همت پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی بلقیس اسفراین و به سرپرستی «احمد نیک گفتار» گفت: مجوز فصل نهم کاوش باستان‌شناسی محوطه بلقیس اسفراین توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.
