الهام حاتمی در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛
«چهل تیکه» افراد فراموش‌شده را به عرصه نمایش بازگرداند
الهام حاتمی با اشاره به اینکه فصل جدید «چهل تیکه» نیز رویکردی نوستالژی‌محور خواهد داشت، تأکید کرد که این برنامه خصلت‌های ارزشمندی را به مخاطبش یادآوری می‌کند که رو به فراموشی هستند.
الهام حاتمی تهیه‌کننده و کارگردان برنامه «چهل تیکه» که در چند فصل از شبکه نسیم پخش شده و به زودی فصل جدید این مجموعه آماده نمایش خواهد شد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، اظهار کرد: برنامه «چهل تیکه» در دوره مدیریت آقای احسانی و آقای منفرد در شبکه نسیم شکل گرفت. قرار بر این بود یک سری باکس ۱۵ دقیقه‌ای از تصاویر نوستالژیک با این برنامه پر شود و به همین منظور تصمیم گرفتیم که تصاویر و هر قسمت را موضوع‌بندی کنیم و برنامه‌های مد نظر با موضوعات مشخص ساخته و پخش شدند. در ادامه مسیر به پیشنهاد آقای مهدی توکل‌زاده و آقای جاسبی تصمیم به ایجاد تغییراتی دیگر در برنامه گرفتیم تا «چهل تیکه» به یک برنامه‌ای گفت‌وگو محور تبدیل شود که کمی ریسک داشت اما از آنجا که برای ما مردم ایران نوستالژی بسیار جذاب است، تغییرات نتیجه‌بخش بود و «چهل تیکه» با استقبال خوب مخاطبان روبرو شد.
حاتمی خاطرنشان کرد: برای فصل سوم آقای محمدرضا علیمردانی به عنوان مجری با ما همکاری کردند و مهمان به برنامه اضافه شد و ما محوریت هر قسمت را به آن مهمان اختصاص دادیم تا آثارش را مورد بررسی قرار دهیم. نگاه ما به گذشته به این معنا نیست که می‌خواهیم در گذشته بمانیم؛ ما با دیدن گذشته می‌توانیم شاد شویم، گریه کنیم، ذوق‌زده شویم و… اما هدفمان این است که گذشته را چراغ راه آینده کنیم.
وی درباره همکاری با محمدرضا علیمردانی گفت: وقتی آقای علیمردانی را برای همکاری در این مجموعه دعوت کردم، ایشان چند پیشنهاد برای اجرا در برنامه‌هایی دیگر هم داشتند اما من سه ویدئو برایشان پخش کردم، یکی از آن‌ها نمایش تئاتری بود که در ۱۹ سالگی خودش یکی از بازیگران آن بود و با دیدن این ویدئو متعجب شد و اصلا نمی‌دانست که چنین ویدئویی وجود دارد، یا تصویر دیگری برای ایشان پخش کردم که با هادی کاظمی و آتیلا سرور در «اکسیژن» بازی می‌کردند. همان موقع آقای علیمردانی مجذوب برنامه شد و همکاری ما شکل گرفت.
این تهیه‌کننده در ادامه تأکید کرد: ما از تصاویر آرشیوی استفاده بهینه می‌کنیم، این تصاویر چند نوع دارند؛ یک سری سریال‌های قدیمی هستند، یک سری تصاویر روتین تاریخی هستند و یک سری از تصاویر هم تکه‌هایی از گذشته هستند که از آن‌ها استفاده‌ای نمی‌شود ولی در برنامه «چهل تیکه» می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. مردم واقعاً با این اثر ارتباط برقرار کرده‌اند و جالب است که پس از «چهل تیکه» برنامه‌های بسیاری از روی دست این مجموعه در تلویزیون و دیگر رسانه‌ها ساخته شد. جالب است بگویم با وجود اینکه سه سال از پخش آخرین قسمت «چهل تیکه» می‌گذرد من همچنان در صفحه مجازی‌ام پیام‌هایی دریافت می‌کنم که سراغ این برنامه را می‌گیرند و درخواست ساخت و پخش دوباره آن را دارند.
وی افزود: ما در این برنامه به سراغ افرادی رفتیم که حضورشان خیلی کم‌رنگ شده یا کاملاً فراموش شده‌اند. من بارها مهمان‌هایی داشتم که وقتی با مدیریت برای حضورشان هماهنگ می‌کردم از من می‌پرسیدند که مگر این فرد زنده است؟ آنقدر خاکستر بی‌مهری بر برخی افراد نشسته بود که کسی آن‌ها را نمی‌دید و این برنامه باعث بازگشت منابعی ارزشمند به چرخه تولید شد و افراد فراموش‌شده بسیاری به عرصه نمایش برگشتند. من این اتفاق را یکی از ارزشمندترین اتفاقات «چهل تیکه» می‌دانم. یکی از این افراد مرحوم صدیقه کیانفر است که دو سال پیش از فوتشان به این برنامه آمدند و چند روز بعد به من گفتند که بعد از سال‌ها، بازی در ۵ فیلم سینمایی به ایشان پیشنهاد شده است. ما هنرمندان پیشکسوت بسیاری داریم که برخی از آن‌ها همچنان توانایی کار کردن دارند اما فراموش شده‌اند و این فراموشی موجب خانه‌نشینی‌شان شده است.
حاتمی درباره الگو گرفتن از برنامه‌های دیگر گفت: ما از هیچ برنامه دیگری الگو نگرفته‌ایم. فقط پیش از «چهل تیکه»، منصور ضابطیان برنامه‌ای داشت که آن برنامه هم در حال و هوای خاطره‌بازی بود و ساختارش به طور کل با برنامه ما متفاوت بود اما پیش از ساخت «چهل تیکه» با او صحبت کردم و ایشان هم خیلی ابراز لطف کردند.
این کارگردان درباره منابع تصاویر آرشیوی مورد استفاده در برنامه تلویزیونی «چهل تیکه» توضیح داد و گفت: اداره کل آرشیو و همچنین زیرمجموعه‌های این مرکز با ما همکاری خوبی داشتند، کمک‌ها و همراهی‌های آقای رنجبران، خانم کبیری، آقای احمدی، آقای ملاحسین برای ما بسیار ارزشمند بود و بدون همکاری مرکز آرشیو صداوسیما این برنامه هیچوقت شکل نمی‌گرفت. زمانی که من ساخت این اثر را آغاز کردم تجربه چندانی در این زمینه نداشتم و این دوستان و به خصوص آقای رنجبران خیلی به من در ابتدای راه کمک کردند.
وی افزود: همه تصاویر آرشیوی از تلویزیون نمی‌آیند و ما از منابع دیگری هم استفاده کرده‌ایم. به عنوان مثال ما فوتبالیست‌ها را که دعوت کرده بودیم، آن‌ها از روزها و فضای مسابقات فیلم گرفته بودند و من از فیلم‌های آن‌ها هم در برنامه استفاده کردم، از آرشیوهای دولتی دیگر مراکز و حتی تصاویر ضبط شده توسط مردم هم در این برنامه استفاده کرده‌ایم.
حاتمی درباره تغییرات این برنامه در فصل جدید، اظهار کرد: «چهل تیکه» هر بار که در فصلی جدید روی آنتن آمده تغییراتی داشته و این فصل هم تغییراتی خواهد داشت. مجری برنامه تغییر کرده و در این فصل آقای داریوش کاردان با ما همکاری خواهند کرد که این می‌تواند مهم‌ترین تغییر برنامه باشد. ایشان کاراکتر متفاوتی دارند و حتی خودشان هم جزو نوستالژی‌های ما به حساب می‌آیند و قطعاً به لحاظ اجرا برنامه با تغییراتی همراه خواهد بود اگرچه محتوای کلی «چهل تیکه» همیشه ثابت است.
وی افزود: این برنامه با اجرای یک خانم شروع شد و بعد آقای علیمردانی با ما همکاری کردند که حضورشان بسیار ارزشمند و اتفاق بسیار خوبی بود و حضور ایشان موجب رشد و دیده شدن برنامه شد و حالا در فصل جدید با آقای کاردان همکاری خواهیم کرد که حضورشان در این برنامه برای ما اتفاق جالبی است. در فصل جدید بیشتر به سراغ افراد پیشکسوت می‌رویم و کسانیکه سال‌ها به تلویزیون نیامده‌اند، مثل بهرام شاه محمدلو (آقای حکایتی)، نگار فروزنده، محمد اصفهانی، زیبا بروفه و… جلوی دوربین «چهل تیکه» قرار می‌گیرند. باید از آقای خوشرو و آقای جاسبی برای حمایت‌هایشان تشکر کنم که کمک کردند تا فصل جدید این برنامه هم ساخته شود.
حاتمی درباره اهداف ساخت یک برنامه نوستالژی‌محور گفت: اولین هدف «چهل تیکه» این است که ما منابع انسانی درجه یک را دوباره یادآوری کنیم، توانایی برخی از این افراد از برخی بازیگرانی که الآن کار می‌کنند بیشتر است ولی از آن‌ها استفاده نمی‌شود. دومین موضوع استفاده از منابع آرشیوی است که سالیان سال در صداوسیما خاک می‌خورند و استفاده‌ای از آن‌ها نمی‌شود، در «چهل تیکه» این منابع آرشیوی به یک برنامه دوست‌داشتنی برای مردم تبدیل شده است و من فکر می‌کنم همین تصاویر آرشیوی باعث شد که بسیاری از سریال‌های قدیمی دوباره از شبکه‌هایی مثل «آی فیلم» مورد توجه قرار بگیرند. نکته دیگر این است که ما در این برنامه تصاویری آرشیوی پخش می‌کنیم که فقط در برنامه‌ای مثل «چهل تیکه» امکان پخش دارند و جایگاه پخش دیگری ندارند. این تصاویر آرشیوی با حوصله و صبر پیدا می‌شوند و با دقت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این تهیه‌کننده در پایان اظهار کرد: «چهل تیکه» مثل ورق زدن آلبوم‌های عکس قدیمی است که خاطرات گذشته را یادآوری می‌کند، این برنامه یادآور خصلت‌های خوب ماست، زمانی که با هم همراه‌تر و مهربان‌تر بودیم، دورانی مثل دوران جنگ که همه پشتیبان هم بودیم، هر کس از حال همسایه‌اش خبردار بود، بیشتر دور هم جمع می‌شدیم و محبت به پدر و مادر بیشتر و پررنگ‌تر بود. ما کارها و رفتارهای ارزشمند بسیاری داشتیم که امروز رو به فراموشی هستند و این برنامه با مهمانانی که در آن حاضر می‌شوند، آن خصلت‌های ارزشمند را یادآوری می‌کند. در واقع اگر بخواهم خیلی کوتاه محتوا و هدف «چهل تیکه» را بیان کنم باید بگویم که «چهل تیکه» برنامه‌ای برای یادآوری خصلت‌های خوب است، خصلت‌هایی که داشتیم و متأسفانه سال‌هاست رو به فراموشی هستند، رفتارهایی که خانواده‌هایمان را حفظ کرده‌اند، محبت‌هایی که به هم داشتیم و کم‌کم فراموش شده یا فراموش خواهند شد. «چهل تیکه» احترام، ارزش خانواده، همدلی و… را برای مخاطبش یادآوری می‌کند و فکر می‌کنم این مفاهیم همیشه برای هر جامعه‌ای ارزشمند هستند.
