در نشست خبری کمیسیون ملی یونسکو مطرح شد؛
ثبت سیزده ذخیره‌گاه زیستی در یونسکو/ گزارشی از عملکرد یک ساله
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو صبح امروز سه‌شنبه بیست و نهم مهرماه در یک نشست خبری به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری کمیسیون ملی یونسکو، صبح امروز سه‌شنبه، ۲۹ مهرماه برگزار شد.
این نشست به منظور تبیین و تشریح دستاوردها، برنامه‌ها و فعالیت‌های انجام‌شده در طول یک سال گذشته با عنوان ، «نشست خبری عملکرد یکساله و چشم‌انداز آینده» برگزار شد.
حسن فرطوسی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در این رویداد ضمن ارائه توضیحاتی درباره عملکرد یکساله به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
در ابتدای برنامه او گفت: ایران از بنیانگذاران سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد است.
او افزود: کمیسیون ملی یونسکو در ایران تنها چند ماه پس از تشکیل این سازمان با هدف گسترش صلح، آموزش و تفاهم میان ملت‌ها تاسیس شد.
فرطوسی در ادامه گفت: حضور فعال ایران در عرصه برنامه‌های یونسکو، با مقاصد بازتاب دستاوردهای ملی و نیز انتقال دانش و تجربه به نهادها و سازمان‌های مختلف داخلی دنبال می‌شود.
ثبت میراث فرهنگی و برجسته‌سازی تمدن ایران
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو با اشاره به ثبت جهانی قلعه الموت به عنوان میراث ملموس و آیین‌های شب چله و مهرگان در زمره میراث ناملموس، اعلام کرد: هدف ما برجسته‌سازی جایگاه تمدنی و فرهنگی ایران در گستره تمدن بشری بوده است.
تقویت کرسی‌های دانشگاهی و تمرکززدایی
وی از تقویت کرسی‌های یونسکو در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور با دو اولویت «نقش‌آفرینی مؤثر در شبکه تبادل علمی» و «تمرکززدایی از تهران» به عنوان یکی دیگر از اقدامات این نهاد نام برد.
فرطوسی در این زمینه تصریح کرد: در سال گذشته چهار کرسی یونسکو پیگیری و تقویت شده.
او بیان کرد: سیاست اصلی، گسترش کرسی‌های فرهنگی در دانشگاه‌های خارج از پایتخت است.
بهبود اشتراک‌گذاری دانش
دبیرکل یونسکو افزود: توانمندسازی مراکز نوع دوم یونسکو نیز در دستور کار است و به این ترتیب فعالیت در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی بهینه شود.
او نقش یونسکو در توسعه «دیپلماسی شهری»، شهرهای خلاق و یادگیرنده را مهم دانست و گفت: تلاش‌مان این است که دیپلماسی شهری را ارتقا دهیم. همچنین تمرکززدایی، توجه متوازن به مناطق مختلف کشور و تقویت فعالیت‌های مشارکتی نهادهای مدنی برای ترویج آرمان‌های یونسکو، از جمله سیاست‌های محوری این کمیسیون در یک سال گذشته بوده است.
او ادامه داد: راحت‌تر شدن حضور و تردد نمایندگان نهادهای ایرانی در نشست‌ها و برنامه‌های جهانی یونسکو یکی دیگر از اقدامات ما بوده است.
هشدارهای یونسکو و نقش حفاظتی کمیسیون
وی گفت: تا به امروز از سوی یونسکو سه نامه هشدار دریافت کرده‌ایم که درباره وضعیت برخی میراث جهانی در ایران است.
او گفت: نامه‌های مذکور با هدف آگاهی دادن و جلوگیری از هرگونه آسیب به حریم آثار ثبت‌شده جهانی صادر شده و کمیسیون نیز به عنوان نهاد هماهنگ‌کننده، موضوع را به وزارت میراث فرهنگی اطلاع داده و پیشنهاد برگزاری نشست‌های هم‌اندیشی تخصصی را ارائه کرده است.
وی در ادامه گفت: کمیسیون ملی یونسکو مداخله گر نیست بلکه نه نقش اجرایی دارد
پیگیری میدانی و درخواست همکاری
دبیرکل یونسکو درباره بازدیدهای میدانی از تخت‌جمشید و دیگر مناطق تاریخی، نیز گزارشی اجمالی ارائه کرد.
او گفت: اگرچه کمیسیون امکان اقدام مستقیم فنی ندارد، اما هشدارهای لازم به‌صورت مکتوب صادر و بر بررسی کارشناسی این موارد تأکید شده است.
وی ادامه داد: از وزارت میراث فرهنگی و استانداری فارس درخواست کرده‌ایم تا با حساسیت و دقت، موضوع حریم آثار تاریخی را پیگیری کنند. این میراث، امانتی از نیاکان ماست و باید با همه توان برای حفظ آن کوشید.
او در ادامه گفت: کی از افتخارات ما، همکاری با کشور تاجیکستان برای ثبت میراث ناملموس منشور حقوق بشر کوروش است که در کنفرانس عمومی آینده یونسکو به صورت قطعنامه به تصویب خواهد رسید.
تعامل با آموزش پرورش
او در ادامه به تعاملات صورت گرفته با آموزش پرورش پرداخت و در ادامه گفت: طی جلسات مشترک با نهادهای نظارتی و وزارت آموزش و پرورش، ظرفیت‌های ۱۷ مدرسه عضو این شبکه مورد بررسی و تقویت قرار گرفته تا بستر تعاملات دانش‌آموزی و اجرای برنامه‌های آموزشی مشترک فراهم شود.
ثبت ابن‌سینا و نقش تمدنی ایران
فرطوسی در بخش دیگری از برنامه از ثبت ابن‌سینا به نام ایران در فهرست مشاهیر یونسکو خبر داد
فرطوسی با بیان اینکه همکاری با شهرداری‌ها و نهادهای فرهنگی برای ارتقای آموزش و فرهنگ عمومی در دستور کار است، به تداوم فعالیت در شرایط بحرانی اشاره کرد و گفت: در جریان جنگ ۱۲ روزه، جلسات کاری حتی در روزهای تعطیل نیز بدون وقفه با وزیر علوم و مراکز وابسته ادامه داشت. وظیفه ما برافراشته نگه داشتن پرچم علم، آموزش و فرهنگ در سخت‌ترین شرایط است.
جذب سرمایه و اجرای پروژه‌ها
دبیرکل از جذب ۷ میلیون دلار اعتبار با وساطت یونسکو و حمایت کره جنوبی برای تجهیز «مرکز بین‌المللی آموزش فنی و حرفه‌ای کرج» خبر داد و گفت: این اقدام در راستای توسعه آموزش‌های مهارتی و تعامل علمی ایران با جهان انجام شد.
وی تصریح کرد: در بخش علوم اجتماعی و انسانی نیز پروژه‌هایی در زمینه اشتغال‌زایی برای بانوان و جوانان با همکاری یونسکو در دست اجراست.
پیوند ناگسستنی فرهنگ، سیاست و اقتصاد
فرطوسی اظهار داشت: اقتصاد، سیاست و فرهنگ از هم جدا نیستند. اگرچه کمیسیون مستقیم در حوزه اقتصادی ورود نمی‌کند، اما تقویت تعاملات علمی و فرهنگی می‌تواند به بهبود روابط اقتصادی و اجتماعی کشور نیز بینجامد.
دبیرکل گفت: تحریم‌ها بر همکاری‌های علمی و انتقال فناوری تأثیر منفی گذاشته، اما ایران مصمم به تقویت دیپلماسی علمی و فرهنگی خود است و اجازه نخواهد داد این محدودیت‌ها مانع پیشرفت شود.
فرطوسی در پایان افزود: در حال حاضر، یونسکو قصد اعطای جایزه‌ای علمی به یکی از دانشمندان ایرانی را دارد، اما انتقال آن به دلیل تحریم‌ها با مشکل مواجه است. این موضوع به طور جدی در حال پیگیری است تا حقوق علمی کشور و پژوهشگران ایرانی حفظ شود.
نگرانی زیست‌محیطی و عضویت تهران در شبکه شهرهای یادگیرنده
وی با اشاره به نقش یونسکو در حوزه محیط‌زیست، ابراز داشت: در این زمینه جای کار بسیار وجود دارد. کمیسیون ملی یونسکو ضمن ابراز نگرانی درباره وضعیت زیست‌محیطی پایتخت و دیگر کلان‌شهرها، یادآور می‌شود که تهران به‌عنوان عضو شبکه شهرهای یادگیرنده یونسکو، در زمینه ارتقای آگاهی‌های زیست‌محیطی و توسعه هوش شهری عملکرد مثبتی از خود نشان داده است.
تأثیر فقدان دانشمندان بر توسعه علمی
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر از دست دادن دانشمندان بر روند توسعه علمی کشور گفت: بی‌تردید، فقدان دانشمندان به‌عنوان یک فاجعه برای جامعه علمی محسوب می‌شود و جبران آن سال‌ها زمان خواهد برد. با این حال، ایران به‌عنوان سرزمینی زایا و پویا، همواره شخصیت‌های برجسته علمی و فرهنگی را به جهان معرفی کرده و در آینده نیز ادامه خواهد داد.
نقش رسانه‌ها در نمایش چهره واقعی ایران
فرطوسی گفت: وظیفه ما نمایش چهره واقعی ایران در ابعاد فرهنگی، هنری و علمی است. ما نباید درگیر نگاه‌های منفی شویم، بلکه باید با تلاش، امید و پشتکار، توانمندی‌های خود را به جهانیان عرضه کنیم. حتی در شرایط دشوار اقتصادی و تحریم‌های علمی، مأموریت ما ایجاد مفاهمه و درک متقابل با جهان است. اگرچه دسترسی به برخی منابع علمی و پژوهشی محدود شده، اما با تقویت همکاری‌های بین‌المللی می‌توان جایگاه ایران را در عرصه‌های علمی و فرهنگی تثبیت کرد.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران تأکید کرد: همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهور بر امید، تلاش و پیشرفت در شرایط دشوار تأکید دارند، کمیسیون ملی یونسکو نیز خود را موظف می‌داند سهمی مؤثر در ارتقای دیپلماسی علمی و فرهنگی کشور ایفا کند.
فرطوسی از گسترش همکاری‌های علمی و فرهنگی میان ایران و روسیه خبر داد و گفت: تعاملات علمی دو کشور می‌تواند دستاوردهای ارزشمندی برای ایران، منطقه و جهان به همراه داشته باشد.
فرطوسی گفت: در حوزه میراث ملموس پرونده‌هایی مانند قلعه الموت و دره‌های تاریخی ایران در دست بررسی است. همچنین با مشارکت کمیسیون ملی یونسکو، ثبت برخی روستاهای تاریخی مازندران در دستور کار قرار گرفته است.
وی با اشاره به فعالیت‌های ایران در حوزه «حافظه جهانی» اظهار داشت: پرونده‌هایی مشترک بین ایران، هند و تاجیکستان در زمینه متون تاریخی و آثار تمدنی در حال پیگیری است.
به گفته دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، این همکاری‌ها در امتداد مسیر تاریخی جاده ابریشم، نشان‌دهنده پیوندهای تمدنی دیرینه ایران با شرق و غرب است.
ثبت سیزده ذخیره‌گاه زیستی
فرطوسی اضافه کرد: ایران تاکنون ۱۳ ذخیره‌گاه زیستی را در یونسکو به ثبت رسانده است که از منطقه ارس تا خلیج فارس و جزیره قشم را در بر می‌گیرد. همچنین ذخیره‌گاه «دالان‌کوه اصفهان» برای ثبت جهانی پیشنهاد شده و در صورت تأیید، چهاردهمین ذخیره‌گاه زیستی ایران خواهد بود.
وی با اشاره به معرفی چهره‌های شاخص فرهنگی ایران گفت: در سال ۲۰۲۴ میلادی، علامه طباطبایی به عنوان «فیلسوف صلح»، بایزید بسطامی به عنوان «عارف گستر» و ابن‌سینا به عنوان «اندیشمند صلح و عقلانیت» در فهرست شخصیت‌های جهانی یونسکو ثبت شدند.
وی تأکید کرد: تاکنون ۴۳ رویداد و شخصیت ایرانی در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده‌اند که این دستاورد نتیجه همکاری و پیگیری مستمر وزارت میراث فرهنگی و کمیسیون ملی یونسکو است.
