کتاب «عیاران کوچان، یاران رستم» منتشر شد

به گزارش خبرنگار ایلنا، کتاب «عیاران کوچان، یاران رستم ؛ از دیلمان تا جیرف»، تبارشناسی مردمان کوفچ یا کوچ از ایران باستان تا امروز با پژوهش  رضا ترنیان  توسط نشر  لوگوس منتشر شد. 

این کتاب  در سیصد و نه صفحه به قیمت سیصدوهفتادوپنج هزارتومان  روانه بازار شده است.

در توضیحات این کتاب آمده است:

کتاب عیاران کوچان یاران رستم- از دیلمان تا جیرفت، پژوهشی در ایرانشناسی بر پایه  سنت شاهنامه‌نگاری، با به کارگیری پژوهش‌های حوزة تاریخ و اسطوره و سنن ادبی و زبانشناسی، در پنج فصل، به همراه منابع و ماخذ و نمایه و تصاویر، در ۳۱۸ صفحه توسط نشر لوگوس در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ به چاپ رسیده و روانه بازار شده است. نویسنده روی دو بیت شاهنامه از داستان سیاووش که آمده: 

گزین کرد از نامداران سوار دلیران جنگی ده و دو هزار 

هم از پَهلو و پارس و کوچ و بلوچ ز گیلانِ جنگی و دشت سروچ

به مدت تقریبا ۵ سال زمان گذاشته و جنبه‌های متفاوتی از جغرافیای اساطیری و تاریخیِ شاهنامه و سنت شاهنامه‌پژوهی، متون تاریخی و اساطیری، و کتیبه‌های باستانی را با متون مرتبط به سنت سیاست‌نامه‌نگاری، دربارة قوم کوفچ یا کوچ که جمع کوچان یا کوفچان می‌باشد، از در سرتاسر ایران کنونی و نیز در ایران فرهنگی از رود سند تا میان‌رودان جستجو نموده است. 

از روزگاران دیرین تا به امروز آنانی که پرتوهای رنگارنگی از ایرانشناسی را پی گرفته‌اند، همه تلاش‌شان زدودن گرد و غبارهای تاریک از تاریخِ کهنْ‌فرش عظیمی است به نام ایرانِ اساطیری، ایرانِ جغرافیایی، ایران تاریخی و فرهنگی! امروزه با مطالعه در بازگفت‌های نمون‌آغازی می‌توان از راه سُنن ادبی، جغرافیایِ تاریخی و زبانشناسی باستان به نمودهای این گسترة تمدنی نظر افکند؛ آنجا که از جنوبِ دریای کاسپین تا خلیج پارس، از خراسان بزرگ و سیستان و ماوراءالنهر، از اران و آذربایجان، از قزوین و کردستان و لرستان و خوزستان تا میانرودان و… نقش‌مندِ باورها، داشته‌ها و سیاست‌های بسیار بوده است؛ از این رو «عیاران کوچان؛ یاران رستم»، کتابی است در پرتوِ جغرافیای هنری و اِستَتکی ایرانشهر! اثری که با تکیه بر نامْجای «کوچان»، برای خوانندگان راهی روشن می‌گشاید تا بازتابِ «شهریاری، پهلوانی و دینیاری» در این تمدن کهن بازاندیشی و تبیین گردد. 

کتاب عیاران کوچان، یاران رستم در پیِ بازنشانی قوم کوفچ یا کوچ بوده است که در بسیاری از متون اشاره‌وار تا حد پاراگرافی یا صفحه‌ای به آنان پرداخته شده بود. نویسنده با جستجو در متون مختلف جغرافیای تاریخی پس از اسلام، و متون مرتبط با کتیبه‌ها، کتاب‌های حوزه شاهنامه‌پژوهی، تاریخی و متون به جا مانده پهلویِ پیش از اسلام، با طرح پرسش‌های بنیادینی در این زمینه، همچون: اهمیت نامجای‌ها در سُنن ادبی، و جغرافیای تاریخی از کجا نشات گرفته است؟ آیا می‌توان ریشه‌های این رویکرد را در زبان و نامجای پتشخوارگر (نام تاریخی سرزمین‌های جنوبی دریای کاسپی) جستجو کرد؟ و یا چگونه می‌توان با تحول واکی و آوایی، با مطالعه و کنکاش در جغرافیایِ تاریخیِ نامْجای‌ها، به نقش اساطیری، حماسی و تاریخی در فرهنگ و تمدن ایران پی برد؟ و پرسش‌هایی از این دست، توانست کتاب حاضر را با مطالعه و کنکاش در حدود ۱۷۰ اثر مکتوب کتابخانه‌ای و مقالات، و مطالعات میدانی، به خوانندگان و پژوهندگان ادبیات، جغرافیا، تاریخ و زبانشناسی باستان پیشکش نماید. 

رویکرد کتاب حاضر در امتزاج مولفه‌های سه‌گانۀ تمدنی ایرانیان یعنی «شهریاری، دینیاری و پهلوانی» است، تا آنجا که برای بودن در جهان پیش‌از اسلام و پس از اسلام در پرتو حکمت و سیاست ایرانی و سیاست‌نامه‌نگاری و صد البته سنت شاهنامه‌نگاری به نقطۀ آرمانی و والایی خود را رسانیده است؛ پژوهش دربارۀ کوچان و کوچیان نمونه‌ای از بازگفت‌های به محاق رفتۀ این سرزمین بوده، که همچون تار و پودهای نایابِ فرشی فراموش شده در هزاره‌ها و لابرینت‌های تمدنی این سرزمین برجسته شده است! نویسنده در این اثر بدور از هر گونه شوونیسم و تعصب قومی و میهنی تلاش داشته تا آنجا که بتواند تمامیِ گسترۀ این تابلوی عظیم را نشان بدهد و امیدوار است این تصویر کهن تا به امروز، جایگاهی فرادیده‌تر برای خوانندگان ایجاد نموده باشد، تا پس آنگاه چرخش جادویی اندیشه و قلم را در دست پُرتوان جستجوگری دیگر ببیند و بیاموزد.