سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشه‌نگاری اروپایی
کتاب «سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشه‌نگاری اروپایی» نوشته ملازئی روانه بازار نشر شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کتاب «سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشه‌نگاری اروپایی» نوشته یاسر ملازئی توسط انتشارات ندای تاریخ روانه بازار نشر شد.
در توضیحات پشت جلد این کتاب آمده است:
«مجموعۀ نقشه‌های ترسیمی اروپائیان از چهرۀ جغرافیایی ایران طی سدۀ ۱۶م/۱۱ش تا ۱۸م/۱۳ش را می‌توان حلقۀ مغفول‌ماندۀ مطالعاتِ صفویه‌شناسی و جنبه‌های تحقیقاتیِ مندرج در آن، از جمله: سرحدات شرقی ایران در این دورۀ تاریخی، دانست. تکاپوهای نظامی و دیپلماتیکِ ایرانی – صفوی برای احیایِ حدود تاریخی ایران در شرق و مواجهۀ سرزمینیِ آنان با دو همسایۀ شرقیِ نوپا، یعنی قلمرو ازبکان در ماوراءالنهر و قلمرو گورکانیان در هند، ضرورتِ جهت‌دهیِ مطالعات صفویه‌شناسی به سَمت و سویِ این موضوع را فراهم ساخته است. سرحدات شرقی ایران عصر صفوی از منظرگاهِ نقشه‌نگاری که فرسنگ‌ها دورتر از ایران و در شهرهای اروپایی، مانند: آمستردام، پاریس، لندن و رم، چهرۀ جغرافیایی و سرحدات شرقی صفویان را ترسیم می‌کردند، شاهد یک اُلگویِ گُذار، به معنایِ «گُذر از تصوّر باستانی و کهن به آگاهی جدید» بود. بر اساس آن، نقشه‌نگاران اروپایی در هنگامۀ نخستین مواجهۀ جغرافیایی با قلمرو صفویان، متأثر از اطلاعات جغرافیایی باستانی و کهن، گسترۀ سرحدات شرقی صفویان را همانند دورۀ پیش از اسلام، تا رود سند، کوه‌های هندوکش و حتی فراتر از رود جیحون، می‌دانستند. با عبور از نقشه‌نگاری سدۀ ۱۶م/۱۱ش و ورود به نقشه‌نگاری سدۀ ۱۷م/۱۲ش، اگرچه این باور جغرافیایی همچنان بر بخشی از نقشه‌نگاری اروپایی سایه انداخته بود؛ اما همزمان با آن، نقشه‌نگاری این سده، شاهد نخستین جرقه‌های آگاهی جدید مبتنی بر سرحدبودن ایالت‌های مکران و قندهار و رود جیحون شد. آگاهی‌های جدید حاصل‌شده، در سدۀ ۱۸م/۱۳ش به مرحلۀ تثبیت رسید و نه تنها از زیر سایۀ تصورات باستانی و کهن خارج شد؛ بلکه زمینۀ توجه نقشه‌نگاران به مسائل جزئی سرحدات شرقی از جمله: راه‌ها، پراکندگی گروه‌های جمعیتی و نواحی جغرافیاییِ گمنام‌تر را فراهم ساخت.»
کتاب «سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشه‌نگاری اروپایی» با تیراژ دویست نسخه به مبلغ سیصد و نودهزارتومان قابل خریداری است.
بیژن تلیانی
