در آستانه هفته پژوهش و فناوری مطرح شد؛
محوطه‌های باستانی به دلیل نبود بودجه پژوهشی غارت می‌شوند/ موزه‌های ما فاقد فناوری هستند/ رونمایی از الواح هخامنشی در اواخر آذرماه
مسئولان پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در آستانه هفته پژوهش و فناوری به تشریح برنامه‌های این بخش پرداختند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در آستانه هفته پژوهش و فناوری نشست خبری رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به منظور تبیین برنامه‌های این هفته با حضور معاونان این پژوهشگاه برگزار شد.
مصطفی ده‌پهلوان (رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری) با اشاره به آنکه هفته پژوهش از ۱۹ تا ۲۵ آذرماه است، گفت: یکشنبه مراسم هفته پژوهش با حضور وزیر و قائم مقام وزارتخانه برگزار خواهد شد و نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی پژوهشگاه را خواهیم داشت.
او ادامه داد: در ۶ ماه اخیر کارهای پژوهشی انجام دادیم و سعی کردیم این مهم را به استانها بکشانیم. مهندسی و آسیب شناسی و ترمیم روابط پژوهشگاه و وزارتخانه را در نظر داشتیم که محقق شد و شورای پژوهشی جهت ارتباط پژوهشی با استانها و وزارتخانه برقرار شد. یکپارچه سازی پژوهشی را در نظر گرفتیم و قصد داریم گزارش‌های پژوهشی کارهای انجام شده را در استانها برگزار کنیم. هرچند تعداد استان ها امسال اندک هستند اما قول می‌دهیم که از سال آینده تعداد استانها بیشتر شود.
ده‌پهلوان تصریح کرد: انتشارات پژوهشگاه را فعال کردیم و از ۱۵ تا ۲۰ جلد کتاب جدید در روز افتتاحیه هفته پژوهش رونمایی خواهد شد.
نیکزاد (معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری) نیز گفت: استان‌های تهران، یزد (معدن کاری کهن)، گیلان ( مردم شناسی) و خوزستان (مردم شناسی) خواهیم داشت در آذربایجان غربی نیز نشست (کاوش‌های سد چپرآباد) را داریم. در کاخ گلستان، توسعه منابع آب و نیرو و... نشست‌های مشترک خواهیم داشت. گردشگری پایدار، گردشگری سبز و... را نیز با دانشگاه‌ها و مراکز دیگر خواهیم داشت.
او ادامه داد: در معاونت‌های تخصصی وزارتخانه نیز نشست‌های تخصصی با حضور مدیران و معاونان خواهیم داشت. در حوزه صنایع دستی، معاونت بافت و گردشگری نشست خواهیم داشت و طرحهای برتر حوزه گردشگری مورد تقدیر قرار می‌گیرد. همچنین نمایشگاه دستاوردهای هفته پژوهش را خواهیم داشت که تازه‌های نشر و فعالیت‌های باستان شناسی از غار علیخورنده گرفته تا سایر کاوش‌ها معرفی می‌شود و از نقشه باستان شناسی رونمایی می‌شود. دستاوردهای امور پایگاه های میراث و پژوهشکده زبان شناسی و مردم شناسی و میراث طبیعی و گردشگری ارائه خواهد شد.
نیکزاد تصریح کرد: مجله اثر امسال به صدمین شماره خود رسیده و به نوعی در ایران رکود محسوب می‌شود و انتشار آن متداوم بوده، از این روند و دستاوردهای آن نیز رونمایی خواهد شد.
مهدیه برد (معاون فناوری و کاربردی سازی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری ) نیز گفت: بازی گلابگیری کاشان، بازی شهر سوخته، بازی‌های کارتی، استارت آپ، انیمیشن با محتوا کاوش و پژوهش برای کودکان و نوجوانان به صورت ملموس ارائه خواهد شد.
ولی تیموری (رییس مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی وگردشگری) نیز با اشاره به آنکه ۲۱ عنوان کتاب آماده ارائه شد، گفت: رونمایی از ۱۵ عنوان کتاب در هفته پژوهش نهایی شده. همچنین شابک الکترونیک ۵۰ کتاب اخذ شده که به زودی روی سایت گذاشته می‌شود.
این نشست با پرسش و پاسخ ادامه یافت و ده‌پهلوان به غار هستیجان استان مرکزی اشاره کرد که میراث در خطر است و طی سالها آثار چرم نوشته و گل مهرهای آن غارت و از ایران خارج شده و گفت: نیاز است تا به این غار توجه ویژه شود چراکه تا چندماه پیش هیچ شناختی از وجود این غار نداشتیم و حتا نشانی از آن روی نقشه باستان‌شناسی نبود. یکی از کارشناسان زبانهای پهلوی در خارج از کشور متوجه چرم نوشته‌هایی شد که اطلاعات تاریخی منحصر به فردی داشت. او متوجه شد بسیاری از این آثار از کشور خارج شده است. بعد از این مهم این غار شناسایی شد. حتا می‌توان به غاری در نزدیکی اسپهبد خورشید اشاره کرد که حدود ۳۰۰ طومار نوشته در آن بدست آمده بود که ۲۹۶ طومار از کشور خارج شده‌اند. این طومارها اطلاعات ارزشمندی در اختیار محققان قرار می‌دهد حتا غارنوردی که تعدادی از طومارها در اختیارش است، قول اهدا داده.
او همچنین درخصوص حضور اصحاب رسانه در حوزه میراث گفت: خبرنگاران توانستند طرح منحوس آزادسازی حفاری که توسط نمایندگان مجلس ارائه شد، را ملغی کنند. ما می‌توانیم از حضور رسانه برای رسیدگی به این امور بهره ببریم. امروز بسیاری از محوطه‌ها در حال غارت شدن هستند اما دریغ از آنکه بودجه پژوهش و کاوش داشته باشیم. باید بودجه به پژوهش اختصاص یابد.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری ادامه داد: آزمایشگاه ما استاندارهای HAC را ندارد. ساختار و استانداردهای لازم در ساختمان ما وجود ندارد و رفع این مشکلات زمان بر است.
ده‌پهلوان پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درخصوص رونمایی از نقشه باستان‌شناسی کشور و جامعه هدف که امکان دسترسی خواهند داشت، گفت: شاید نیاز باشد هرسال از این نقشه رونمایی شود چراکه هرسال مکان‌های جدید روی آن جانمایی می‌شود اما چگونگی ارائه و دسترس پذیری آن محل سوال دارد. آیا می‌توان نقشه باستان‌شناسی را در دسترس همگان قرار داد؟ آیا محلی برای حضور و شناسایی توسط قاچاقچیان نمی‌شود؟ تجربه چند سال پیش ما که نقشه محوطه‌های باستانی تهران و البرز در دسترس قرار داده شد، این بود که بسیاری از قاچاقچیان و حفاران غیر مجاز به حفاری در آن محل‌ها پرداخته بودند و گفته می‌شد اطلاعات محوطه‌ها از نقشه استخراج شده. این امر مارا بر آن داشت که دیگر نقشه باستان‌شناسی برای عموم نمایش داده نشود. اما اطلس مردم شناسی، گویش و زبان را می‌توان برای جامعه مخاطب باز کرد.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری همچنین در خصوص زمان رونمایی از الولح هخامنشی استرداد شده، گفت: تراکم برنامه‌ها مانع از رونمایی الواح هخامنشی در طول هفته پژوهش شده اما در آذرماه رونمایی انجام خواهد شد.
او درخصوص حضور فناوری در عرصه باستان‌شناسی و میراث و گردشگری نیز گفت: موزه‌های ما فاقد فناوری هستند حتا در شاخص‌ترین موزه‌ها اپ معرفی نداریم. NFT می‌تواند برای ما مشکلات زیادی ایجاد کند و یغمای دیگری برای موزه‌های ما به همراه داشته باشد که باید در این باره آموزش دهیم. امیدواریم بتوانیم در همایش سالانه باستان‌شناسی که اواخر بهمن و اوایل اسفند برگزار می‌شود درخصوص مسائل استفاده از فناوری در حوزه باستان‌شناسی صحبت کنیم.
ده‌پهلوان درخصوص اختصاص بودجه به کاوش‌های باستان‌شناسی گفت: پژوهشگاه در ۹۹ درصد کاوش‌ها بودجه ندارد که بگذارد و بودجه توسط دانشگاه‌ها، مراکز استانی و آبفا و شرکتهای عمرانی که کاوش اضطراری دارند تامین می‌شود. البته قصد داریم که برای محوطه‌هایی مانند شهر سوخته پژوهش‌های پرسش محور انجام دهیم. البته شاید ۱۴ میلیارد هزینه و درآمد برای سد در نظر گرفته شود اما ۱۲ میلیارد آن برای سد هزینه می‌شود و موضوعات پیچیده‌ای دارد.
