قادر آشنا:
آرزوی چابک‌سازی جشنواره‌های فجر، عروسکی و آیینی-سنتی به دلم ماند/ بدهی‌ها تئاتر را صاف می‌کنم و میز را به مدیر بعدی می‌دهم/ بودجه تئاتر را یک و نیم برابر بیشتر کردم/ تعیین حریم تئاترشهر هنوز در دستور کار است
قادر آشنا در نشستی خبری به تشریح فعالیت‌هایش در یک سال و نیم مدیریت خود در اداره‌کل هنرهای نمایشی، میزان تحقق وعده‌ها، هزینه‌کرد بودجه، و شفاف‌سازی گفت.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری قادر آشنا، مدیرکل هنرهای نمایشی، پیش از ظهر شنبه شانزدهم مرداد در ساختمان معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
قادر آشنا در ابتدای این نشست، با افسوس از اینکه در طول یک سال و نیم حضورش در این سمت، به دلیل کرونا کمتر توانسته نشستی این چنینی داشته باشد، از اهمیت رسانه و نقش آن، گفت.
سخت‌ترین دوره مدیریت بیست و چهار ساله
او در ادامه با اشاره به فعالیت‌های یکسال و نیم مدیریتش در اداره‌کل هنرهای نمایشی گفت: من در شروع سال مالی جدید کارم را آغاز کردم که بدترین شرایط برای هر مدیری است؛ چون ثباتی برای پرداخت‌ها وجود ندارد. ضمن اینکه شروع به کار من با اوج گرفتن کرونا بود و امکان برنامه‌ریزی درست وجود نداشت برای همین، سخت‌ترین دوران مدیریت من از سال ۷۶ تاکنون، یک سال و نیم اخیر بود. چون نمی‌توانستیم برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم و به من و همکارانم بسیار سخت گذشت؛ چون هم گرفتار بودجه کم تئاتر بودیم، هم مشکلات معیشتی هنرمندان و هم سلامت آنها.
آشنا با اشاره به دستور تعطیلی تئاترها در مرداد ماه و شرایط قرمز کرونایی که باعث انتقاد تعدادی از هنرمندان شد، گفت: برخی انتقاد کردند که چرا قانون را تکرار و در شرایط قرمز تئاتر را تعطیل می‌کنید اما دیدید که اتفاقا تعدادی از همکاران هنرمندان‌مان مبتلا شدند.
اگر اصرار وزیر نبود، مدیرکل هنرهای نمایشی نمی‌شدم
او درباره قبول مسئولیت مدیرکلی در یک سال و نیم اخیر، با بیان اینکه «اگر اصرار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نبود به این میز برنمی‌گشتم. اما وقتی تکلیفی بر دوشم گذاشته شود خود را مجبور به انجام آن می‌بینم.» گفت: وقتی آمدم با تعهدات مالی سنگینی نسب به هنرمندان مواجه شدم؛ آن هم در شرایطی که بودجه تئاتر در بدبینانه‌ترین حالتش ۱۸ میلیارد تومان و در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۴ میلیارد تومان بود و ما با بدهی سنگینی مواجه بودیم. ضمن اینکه پایان سال مالی و بیکاری هنرمندان هم مزید بر این‌ها بود و در کنارش با مشکل مالیاتی هم روبه‌رو بودیم.
بدهی مالیاتی سیزده سال اخیر را صاف کردیم
مدیرکل هنرهای نمایشی تشریح کرد: از سال ۸۷ تا ۹۳ حدود ۱۳ میلیارد تومان و تا سال ۹۷، اصل و فرع ۲۷ میلیارد تومان بدهی مالیاتی داشتیم. اوضاع به قدری بد بود که حساب‌های انجمن هنرهای نمایشی را می‌خواستند ببندند. سعی کردیم فعالیت‌های انجمن را ساماندهی کنیم و حدود سه میلیارد تومان از اصل بدهی را به مالیات پرداخت کردیم تا حساب‌های ما را نبندند و برخی مشکلات را حل کنیم و با جلساتی که داشتیم توانستیم از جریمه ده میلیاردی، ۹۰ درصد بخشودگی بگیریم. اما چون اساسا فعالیت‌های ما طبق قانون معاف از مالیات است و درآمدی هم تحصیل نمی‌شود که مشمول مالیات باشد، در حال شکایت به دیوان عدالت اداری که همان را هم پس بگیریم و پیگیری‌های لازم را می‌کنیم تا به سرانجام قانونی برسانیم.
آشنا با اشاره به اینکه ۱۱ برنامه برای یک سال و نیم فعالیتش اعلام کرده بود چراکه در این دوره کوتاه، کار بنیادی امکان‌پذیر نبود، تشریح کرد: خودم و مجموعه را به اصحاب رسانه و هنرمندان پاسخگو می‌دانم و بر همین اصل، با ۷۴۶ هنرمند در این مدت به شکل حضوری و ۲۸۷ نفر تلفنی گفتگو داشته و به مشکلات‌شان رسیدگی کردم. با انجمن‌ها و نهادهای صنفی تئاتر هم چندین جلسه داشته و ارتباط برقرار کرده‌ام. اما آنچه می‌خواستم در ارتباط با صنف‌ها اتفاق بیفتد، محقق نشد و نتوانستیم وحدت و همدلی و همراهی لازم را ایجاد کنیم.
اساس اختصاص مبالغ حمایتی به گروه‌های نمایشی بر مبنای میزان فروش آنها بود
او همچنین با اشاره به اقداماتی که در زمینه کرونا و مدیریت آن انجام شده است، اولین اطلاعیه رسمی در این زمینه را به تاریخ نهم اردیبهشت و در زمینه بیمه تامین اجتماعی و... خواند و گفت: اطلاعیه‌های بعدی در مورد شناسایی گروه‌های در حال اجرا یا آنها که مجوز گرفته بودند، ارزیابی میزان خسارت وارده به گروه‌ها را ارزیابی و... بود. شرایط به قدری بد بود که وقتی می‌خواستیم سالن‌ها را بازگشایی کنیم، عده‌ای گفتند هنرمندان را به مسلخ‌گاه می‌برید.
آشنا با اشاره به موضوع بعدی یادآور شد: در حمایت از گروه‌های نمایشی، اساس اختصاص مبالغ بر مبنای میزان فروش آنها در ظرفیت پنجاه درصدی‌شان بود و برای همین بعضی آثار بیشتر کمک هزینه گرفتند و برخی کمتر. ضمن اینکه برخی حمایت‌ها به صورت مستقیم و برخی دیگر غیرمستقیم انجام شد.
او با اشاره به حمایت‌های مستقیم گفت: از گروه‌هایی که اجرایشان متوقف شده بود و ادامه دادند یا ندادند، و همچنین اجرای مجازی گروه‌هایی که مجوز اجرا گرفتند و نتوانستند اجرا بروند، حمایت کردیم. مبلغ حمایت از اجرا در فضای مجازی در این مدت ۵۰۰ میلیون تومان برای ۳۴ اجرا بود که ۲۹ مورد آنها غیر تهرانی بودند.
بودجه راه‌اندازی تلویزیون تئاتر ایران زیر ۲۰۰ میلیون تومان بود
مدیرکل هنرهای نمایشی همچنین با اشاره به معرفی فعالان تئاتری برای دریافت تسهیلات، خاطرنشان کرد: به سامانه کارا ۷۰۷ گروه معرفی شدند و برای تماشاخانه‌ها ۱۴ میلیارد تومان تسهیلات پیشنهاد دادیم. همچنین ۲۹۳ گروه را به سامانه تحفه برای دریافت ۷ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان تسهیلات معرفی کردیم.
آشنا همچنین با تاکید بر اینکه در فضای مجازی، برای اجرا و در ابتدای کار با مشکلاتی از جمله دریافت مجوز روبه‌رو شدیم اما بعدها کار روی روال افتاد، ادامه داد: در ادامه تلویزیون تئاتر ایران را راه‌اندازی. کردیم که فعالیت‌های جشنواره‌های فجر و عروسکی در آن بارگزاری شد. اکنون هم ۳۰۵ افتتاحیه، اختتامیه، سمینار آموزشی پژوهشی و ۳۵ فیلم تئاتر در این پلتفرم بارگزاری شده است.
او با اشاره به صحبت‌هایی که درباره بودجه میلیاردی راه‌اندازی این سامانه شده است، مبلغ اصلی را زیر ۲۰۰ میلیون تومان خواند و گفت: در جشنواره فجر چیزی به نام سی‌دی گرفتن و دادن نداریم. آثار در تلویزیون تئاتر ایران بارگزاری می‌شود و داوران در هر کجای ایران می‌توانند آنها را مشاهده و داوری کنند و سامانه صدور مجوز آنلاین هم در همین راستا ایجاد شده است. با همه این اوصاف، جشنواره تئاتر فجر سی و نهم، سخت‌ترین دوره جشنواره بود.
آشنا در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به مستندسازی اجراهای نمایشی کشور گفت: تاکنون ۳ هزار و ۱۸۸ نمایش اجرا شده از سراسر کشور و بر اساس نام هنرمند و سالن و... بارگزاری شده است که دو سوم آن مربوط به تهران و مابقی مربوط به شهرهای دیگر است.
چابک‌سازی جشنواره‌های مربوط به اداره‌کل هنرهای نمایشی هدفی بود که محقق نشد
او چابک‌سازی جشنواره‌های مربوط به اداره‌کل هنرهای نمایشی (فجر، عروسکی و آیینی سنتی) را هدفی خواند که نتوانست آن را محقق کند و یادآور شد: به نظر من وجود سه جشنواره برای یک اداره‌کل زیاد است؛ باید به‌جای آن، یک جشنواره باشد با بخش‌های مختلف. البته که اجرای چنین ایده‌ای لعن و نفرین و دعوا هم دارد. اما ساماندهی جشنواره‌ها، آرزویی است که دلم می‌خواهد بعد از رفتنم هم انجام شود. اینکه این سه جشنواره یکی شود و دبیرش برای چهار سال حکم بگیرد تا هزینه کمتری به سیستم تحمیل شود.
مدیرکل هنرهای نمایشی با بیان اینکه با این وجود توانستند تا حدودی این جشنواره‌ها را تغییر رویه دهند، تصریح کرد: این حجم از اجرای جشنواره‌ای باعث شده از اجرای عمومی و تولید تئاتر غافل شویم.
بابت سنوات گذشته ۱۱ میلیارد تومان پرداخت کرده‌ام
آشنا همچنین تاکید کرد: در این مدت، بابت سنوات گذشته حدود ۱۱ میلیارد تومان پرداخت کرده‌ام و تلاش دارم وقتی میز مدیریت را به نفر بعدی تحویل می‌دهم بدهی‌ها صاف شده باشد.
او با اشاره به بودجه تئاتر هم خاطرنشان کرد: سال ۹۸ مبلغ حمایتی به استان‌ها ۱۳۰ میلیون تومان بود. اما برای سال ۹۹ بالغ بر ۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بودجه برای استان‌ها در نظر گرفتیم که حدود سه و نیم میلیارد تومان آن پرداخت شد. همچنین برای سال ۱۴۰۰ هم مبلغ حمایت را به ۸ میلیارد تومان ارتقا دادیم.
بودجه ۱۸ میلیاردی تئاتر را به ۳۲ میلیارد تومان رساندیم
آشنا ادامه داد: کف بودجه تئاتر در سال ۹۹، حدود ۱۸ میلیارد بود و الان آن را به ۳۲ میلیارد تومان رسانده‌ایم. تلاش می‌کنیم در این مدت باقی مانده هم آن را برای سال بعد ارتقا دهیم. چون باور داریم بودجه تئاتر کشور بسیار کم است.
او با اشاره به اینکه «تلاش کردیم استان‌ها را مورد توجه قرار دهیم.» گفت: الان ۲۰ استان اساسنامه انجمن‌های هنرهای نمایشی‌شان را ثبت کرده‌اند و دیگر کسی نمی‌تواند آنها را منحل کند.
مدیرکل هنرهای نمایشی همچنین با اشاره به شفاف‌سازی هزینه‌ها گفت: در ساختار اداری، شفاف‌سازی مانع فساد می‌شود. هرچه دامنه فساد بیشتر باشد، به سمت حکمرانی بد حرکت می‌کنیم و برعکس. بر همین اساس به سمت شفاف‌سازی هزینه‌ها رفتیم. قبلاً بودجه‌ها خیلی کلی اعلام می‌شد اما ما آمدیم و جزئیات را هم اعلام کردیم و معتقدم قطعا می‌شود بهتر از این هم انجامش داد.
۶۷ درصد گروه‌های نمایشی حمایت شده، غیر تهرانی بودند
آشنا تشریح کرد: اینکه برخی می‌گویند گروه‌های شهرستانی از حمایت مالی کمتری نسبت به پایتخت برخوردار شده‌اند باید بگویم که ۴۷۶ گروه نمایشی در جشنواره‌ها مورد حمایت قرار گرفتند که ۶۷ درصد آنها استانی بودند.
او در ادامه در پاسخ به سوالی درباره تامین منابع مالی از طریق وزارت ارشاد و سایر نهادها گفت: کل اعتبارات دریافتی از وزارتخانه بود و از سایر نهادها تنها امکانات گرفتیم.
آشنا همچنین در مورد واکسیناسیون هنرمندان توضیح داد: سه اولویت به وزارت بهداشت اعلام کردیم؛ کارکنان سالن‌های تئاتر چه دولتی و چه خصوصی، گروه‌هایی که در حال اجرا هستند و سوم گروه‌هایی که مجوز گرفته و در نوبت اجرا هستند و امیدواریم این امر محقق شود.
همچنان پیگیر تعیین حریم تئاتر شهر هستیم
مدیرکل هنرهای نمایشی همچنین درباره حریم تئاتر شهر و ابتر ماندن آن گفت که هنوز پیگیر است و ادامه داد: با مدیران شهری و شهرداری‌ها و میراث فرهنگی در سطوح مختلف دیدار داشتیم و این موضوع را پیگیری می‌کردیم. حتی برخی من را با ترامپ مقایسه کردند که داری دیوار می‌کشی! اما من کوتاه نیامدم و پیگیر بودم. آقای دکتر صالحی هم با شهردار گفتگو کرد تا حریم مشخص شود. تا الان دو بار میراث‌فرهنگی تهران جلسه داشته و آنها حریم را تعریف کرده‌اند اما طرح گیر کرده و تصور من این است که می‌خواهند اجرایش را برای دولت بعدی بگذارند. با این حال باورم این است که تئاتر شهر احتیاج جدی به حریم دارد. ضمن اینکه در جلسات مختلف، کسی سر موضوع ایجاد حریم مخالفتی نداشت بلکه بحث بر سر چگونگی ایجاد حریم بود. همچنان پیگیر هستیم برای کشیدن نرده‌های شکیل و هنری که کار سختی هم نیست.
آشنا در پاسخ به سوالی درباره تصمیم‌های دوگانه در اجرای تئاتر در سالن‌های دولتی و خصوصی و تفاوت آن با سینما گفت: در سینما هم سالن‌های دولتی تعطیل است. ضمن اینکه چند هفته پیش و پس از بحرانی شدن شرایط تهران در مصاحبه‌ای و در پاسخ به سوالی، گفتم که بر اساس قانون، تئاتر در شرایط قرمز تعطیل است اما از طرفی درآمد ناچیز هنرمندان هم به همین اجرا وابسته است. آرزویم اجرای تئاتر و کمک به سالن‌ها و گروه‌هاست و گرفتن تصمیم تعطیلی تئاتر، به شدت تصمیم سختی است؛ من در انتخاب تصمیمی بین تعطیلی و اجرای تئاتر در شرایط قرمز کرونایی، در رنج هستم.
او همچنین درباره کمک هزینه‌ها و حمایت مالی به هنرمندان هم گفت: ما نمی‌توانیم به فرد کمک کنیم ما به گروه کمک می‌کنیم و برای این کار دنبال بهانه‌هایی همچون اجرای عمومی هستیم.
