افخمی راد:
ایران‌کد رتبه ایران را در شاخص تجارت فرامرزی تنزل داد
وقتی کدهای بین‌المللی را داریم، نیازی به تعریف کد جدید نیست.
رییس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه ایران یک بنگاه داخلی نیست که کدی برای کالاهایش تعریف کرده تا نتواند به سیستم بین‌الملل وصل شود، گفت: وقتی نظام کدینگ HS را داریم، ضرورتی به ایجاد کد جدید نمی‌بینیم و از وقتی که ایران کد حذف شده، صدایی به انتقاد از حذف آن از کسی شنیده نشده پس باید این سوال را مطرح کرد که کارایی ایران‌کد در چه بوده است؟
به گزارش‌ایلنا از روابط عمومی سازمان توسعه تجارت، «ولی‌الله افخمی‌راد» در میزگرد آسیب‌شناسی ایران‌کد و طرح شبنم که در این سازمان برگزار شد، گفت: قرار بود در ایران‌کد یا کد شناسایی کالا یک کد یونیک برای هر کالا تعریف شود که وقتی روی کالا نصب می‌شود، بتوانیم آن را شناسایی کنیم که البته ایران‌کد با طرح شبنم که برای جلوگیری از قاچاق طراحی شده، متفاوت است.
وی افزود: اگر کد شناسایی کالا در ارتباط با نظام بین‌المللی خوب عمل نکند و یا نتواند به نظام کدگذاری بین‌المللی وصل شود، مشکلی از تجارت را برطرف نکرده و کارایی لازم را نخواهد داشت.
رییس سازمان توسعه تجارت با اشاره به کد HS که در گمرک مورد استفاده قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: این کد در همه کشورهای دنیا از چهار رقم تا شانزده رقم وجود دارد و هر کشوری می‌تواند پایه HS را بگیرد و یک سری عدد و رقم به آن اضافه کند؛ مثلا این کدها در صنایع مواد غذایی چهار رقم و در زیرگروه مایعات ۶ رقم است و در سایر موارد نیز می‌تواند افزایش یابد.
افخمی‌راد به این نکته اشاره کرد که یک زمانی کارخانه‌ها برای خود کدی را تعریف می‌کنند تا برآورد کنند در هر لحظه چه میزان موجودی دارند و چه میزان کالا به بیرون ارسال می‌کنند تا برای تولید خود برنامه‌ریزی انجام دهند، اما وقتی کالا از بنگاه خارج شد، آن کد دیگر کارایی ندارد، برای همین ما نباید ایران را یک بنگاه حساب کنیم، بلکه باید کدی را در نظر بگیریم که با سیستم بین‌المللی همخوانی داشته باشد.
رییس سازمان توسعه تجارت با اشاره به پنج سال فرصت مناسب برای آزمون و خطای طرح ایران‌کد، گفت: ایران‌کد فرایندی بود که از سال ۸۶ تا ۹۲ اجرا شد و اگر در این پنج سال نتایج مثبتی از اجرای آن به بار می‌آمد زمانی که تصمیم به لغو آن گرفته شد، قطعا بخش خصوصی آن را مطالبه می‌کرد، ولی باید پرسید در این یک سال و نیم گذشته پس از حذف ایران‌کد چه اتفاقی افتاد؟
وی در ادامه با تاکید بر ضرورت بازنگری در نتایج منفی اجرای طرح ایران‌کد گفت: باید ببینیم با تعریف کد داخلی مانند ایران‌کد چه هدفی داشتیم و اجرای آن در مدت پنج سال به درد چه کسی خورد؟ آیا توانست در تجارت مشکلی از مشکلات مغازه‌داران، مشتریان، کارخانه‌داران یا دستگاه‌های دولتی بردارد؟
افخمی‌راد در آسیب‌شناسی ایران‌کد و طرح شبنم تصریح کرد: مشکل ایران‌کد و طرح شبنم این بود که علاوه بر اینکه با سایر کدهای بین‌المللی همخوانی نداشت و پیچ‌وخم دیگری را نیز به چرخه تجارت تحمیل می‌کرد هزینه‌زا نیز بود که این باعثکاهش رتبه ایران در شاخص تجارت فرامرزی می‌شود.
وی ادامه داد: یکی دیگر از دغدغه‌ها مربوط به نصب ایران‌کد یا برچسب شبنم بود که همواره مورد بحثقرار می‌گرفت که توسط چه کسی و در چه مرحله‌ای روی کالا نصب شود و آیا در گمرک انجام شود یا پس از ترخیص کالا؟ تا جایی که ایران‌کد به یک کد غیرقابل نصب بر روی کالای خارجی تبدیل شد و طرح شبنم نیز در بازار به فروش رسید.
رییس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه ما در آئین‌نامه جدید به هیچ عنوان دنبال ایجاد کد جدید نیستیم، بلکه باید از کدهای موجود استفاده کنیم، گفت: مگر می‌شود کالای بسته‌بندی کد GS۱ نداشته باشد. از طرفی یک کد به نام HS در گمرک داریم که با تلفیق این دو کد با هم در گمرک، کد شناسه کالا ایجاد می‌شود که زمان‌بر نبوده و چندباره‌کاری هم نیست، چرا که کد GS۱ بین‌المللی است و معضل نصب برچسب هم نداریم.
وی افزود: ما خوشحال می‌شویم که بگوییم ایران‌کد یا طرح شبنم در جایی کارایی داشته و مورد استفاده قرار گرفته است. برخی می‌گویند با استفاده از این کد رنگ، اندازه، نوع و تعداد یک کالا مانند دستمال کاغذی را می‌توان برآورد کرد اما وقتی چیزی را می‌توان با چشم دید، به چه درد می‌خورد که با کد شناسایی کرد؟ الان که این کد حذف شده، صدای انتقاد چه کسی بلند شده و چه کسی توقف خود را به حذف ایران‌کد مربوط دانسته است؟
افخمی‌راد با بیان اینکه ایران‌کد گرفتاری جدیدی را برای بازرگانان و تولیدکنندگان ایجاد می‌کند گفت: با وجود مسائلی که ایران‌کد در فرایندهای تجاری به وجود آورد اما ما فقط آن را در ثبت سفارش و واردات کالای خارجی حذف کردیم و کارخانجات داخلی می‌توانند ایران‌کد را روی کالای خود بزنند.
