پیام ایران به شرکای باقی مانده در برجام؛ مسیر دیپلماسی برای مدتی محدود باز است

به گزارش ایلنا، امروز و در سالگرد خروج یک‌جانبه ایالات متحده از توافق هسته‌ای، ایران از کاهش سطح تعهدات خود در یکی از بندهای برجام خبر داد. این درحالی است که به‌رغم عدم رعایت تعهدات ۵ کشور دیگر، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون همواره از تعهد کامل کشورمان به مفاد برجام گزارش داده است.

آن‌چه در این یک سال بر جمهوری اسلامی ایران گذشت، به گفته کاخ سفید «فشار حداکثری» بود که با عدم تمدید معافیت‌های نفتی، «سیاست نفت صفر» هم به اقدامات ضد ایرانی ایالات متحده اضافه شد. در این مدت کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه با اعلام حمایت از ایران و در ادامه تعهدات برجامی خود، همچنین متعهد شدند که با پیگیری اقدامات حمایتی درخصوص تضمین خرید نفت و نیز انجام مبادلات بانکی، به ایران کمک کنند تا بتواند در قالب برجام، از مزیت‌های توافق هسته‌ای استفاده کند. 

در واقع اما آن‌چه اتفاق افتاد، این بود که سازوکار مدنظر این کشورها هم با کمترین سرعت و با روندی ناامید کننده در چند ماه گذشته، هربار امیدهای به وجود آمده را مبنی بر تعهد طرف مقابل به برجام به یاس بدل کرد. به‌رغم این‌که این کشورها به‌صورت شفاهی یا در قالب بیانیه‌های مختلف، از اقدامات ایالات متحده ابراز ناخشنودی کرده و از ایران و انجام تعهداتش حمایت کرده‌اند، اما در میدان عمل این اعلام مواضع بدون عایدی برای جمهوری اسلامی و در حد حرف باقی ماند. 

سازوکار ویژه ملی اروپا(SPV) که منجر به تاسیس «اینستکس» شد و بازگشت فروش نفت ایران به دوران برجام، در حال حاضر احتمالا تنها امید برجام برای بقا است. توافق هسته‌ای که از آن به‌عنوان یکی بزرگ‌ترین دستاوردهای دیپلماسی بین‌المللی و قطعا تنها دستاورد محسوس حرکت جمعی اتحادیه اروپا یاد می‌شود، امروز با نامهربانی کشورهایی مواجه شده که در زمان اعلام کسب این توافق لبخندی پیروزمندانه بر لب داشتند و هر یک سعی می‌کردند نقش و سهم خود در تحقق این توافق را بیشتر نشان دهند. 

ایران تا امروز تا آن‌جا که در توان داشته، با عمل به تعهدات خود در چارچوب برجام، به دیپلماسی فرصت داده است تا بتواند از این دستاورد بین‌المللی حراست کند. امروز اما پیام رییس‌جمهور به شرکای برجامی این مفهوم را به دنیا مخابره می‌کند که صبر تهران حدی دارد و ایران، به‌رغم آنکه در بعد اخلاقی خود را پایبند به تصمیمی می‌داند که زیر نظر سازمان ملل متحد و با پشتوانه قطعنامه شورای امنیت به دست آمده است، اما می‌خواهد بدون نقض برجام از حق خود برای کاهش تعهدات در قالب پاراگراف ۳۶ توافق هسته‌ای استفاده کرده و پایبندی به میزان ذخائر اورانیوم خود را تا حد مورد نظر خود کاهش دهد. 

ایران همچنین به شرکای برجامی خود اعلام کرده که باب دیپلماسی همچنان باز است و این کشور، هرزمان طرف‌های مقابل عزم خود را برای عملی کردن تعهدات جزم کنند و تضمین‌هایی قابل اتکا در بخش‌های نفتی و بانکی به ایران بدهند، آمادگی دارد به نقطه پیشین بازگردد. البته انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه باید این را هم مدنظر قرار دهند که این راه، تنها تا دو ماه باز ‌می‌ماند و پس از این مدت، تهران تعهدات خود را با لرزاندن پایه‌ای دیگر از پایه‌های برجام مجددا کاهش خواهد داد.