«سردار دیپلماسی» از نیویورک تا سر در باغ ملی

به گزارش ایلنا، روزنامه «هرالدتریبون» در گزارشی در وصف جواد ظریف نوشته بود: «او به قدری در دانشگاه‌ها، محافل عمومی سیاسی و اجتماعی حضور پیدا می‌کند که لیزا اندرسون، رئیس دانشکده امور بین‌الملل دانشگاه کلمبیا از وی پرسیده است که آیا قصد شرکت در رقابت‌های انتخاباتی آمریکا را دارد؟ »

این عبارات برای توصیف دوره چهارساله حضور او بر مصدر دستگاه دیپلماسی نیز قابل تعمیم است چراکه قطع و یقین ظریف یکی از پرمشغله‌ترین وزاری دولت یازدهم بود. 

او که با ۲۳۲ رای موافق به عنوان وزیری با تحصیلات مرتبط و سال‌ها سابقه فعالیت در زمینه سیاست خارجی در راس دستگاه دیپلماسی قرار گرفت، طی 4 سال توانست عملکرد قابل توجهی از خود ارائه دهد.

حضور حدود ۷۰ مقام خارجی از روسای دولت تا وزرای خارجه در مدت کوتاهی پس از برجام و حضور روسا و مقاماتی که بیش از ۱۲ سال به ایران سفر نکرده بودند از اثرات حضور او در کابینه یازدهم بود؛ دیدارهایی که منافع سیاسی و اقتصادی زیادی برای ایران به همراه آورد.

از طرفی ورود ایران به مذاکرات سوریه به عنوان یکی از طرف‌های مذاکرات حل و فصل سیاسی بحران سوریه، بازگشایی سفارت انگلیس که از سال ۸۸ ارتباط با آن قطع شده بود، ارتباط خوب با چین و روسیه، تمرکز بر تعامل اقتصادی و سیاسی با کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل به عنوان سیاست بازدارندگی، بازگشت تحریم‌ها، بهتر شدن روابط با کشورهای آمریکای جنوبی و آفریقایی از جمله فعالیت‌های دوران وزارت ظریف است. 

در این دوره چهارساله دستگاه دیپلماسی شاهد فرازو و نشیب‌های زیادی بود. حمله به سفارت عربستان و قطع رابطه دیپلماتیک دو کشور و در پی آن و سرد شدن روابط با ترکیه از جمله نشیب‌های این دوره است. با این حال دیپلماسی فعال وزیر خارجه از پای ننشست و به گفته خودوزیر خارجه شب کودتای نافرجام ترکیه ظریف تا صبح بیدار بود و تحولات را پیگیری می‌کرد. با وجود اینکه مزد این شب بیداری‌های دیپلماتیک چندان قابل رویت نبود اما ایران و ترکیه با وجود اختلافات گسترده روابطشان را قطع نکردند و در مذاکرات سوری سوری دو کشور پای ثابت میز چانه‌زنی‌ها باقی ماندند. 

ظریف در دوران چهارساله وزارت خود ۱۸۷ بار به ماموریت رفته است، تعداد کشورهای هدف این سفر‌ها ۵۷ کشور بوده که در این میان ۲۳ کشور آسیایی، ۱۷ کشور اروپایی، ۵ کشور آفریقایی و ۱۰ کشور آمریکای لاتین مقصد این سفر‌ها بوده ضمن اینکه دو بار نیز وزیر خارجه کشورمان برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده است 

پرکاری ظریف در مساله برجام و گستردگی روابط چندجانبه در غالب کمیسیون مشترک با کشورهای مذاکره‌کننده هسته‌ای احتمالا دردسرهایی را برای دولت در حوزه روابط دو جانبه داشته است اما علیرغم انتقاداتی که به نحوه دعوت از روسای کشور‌ها برای حضور در مراسم تحلیف رییس جمهور وجود دارد به نظر می‌رسد این کار آغاز تلاش رییس دستگاه دیپلماسی برای تقویت روابط دو جانبه در دولت دوازدهم است. 

محبوبیت جواد ظریف به حدی در این دوره چهار ساله به واسطه برجام بالا رفت که شائبه احتمال کاندیداتوری او در انتخابات ریاست جمهوری دوره‌های بعد بار‌ها موضوع سوال خبرنگاران از او شد اما ظریف قویا این احتمال را رد کرده و تاکید دارد که «سیاست خارجی تنها کاری است که او به خوبی از پس آن بر می‌آید».