نظارت مردمی، نخبگانی و هوشمند سه رکن سلامت اداری است

به  گزارش ایلنا،ذبیح الله خدائیان رئیس سازمان بازرسی کل کشور در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری میزان قرار داده است، با اشاره به توصیه‌های ارزشمند ریاست قوه قضاییه مبنی بر بهره‌گیری هرچه بیشتر از ظرفیت‌های مردمی و نقطه‌نظرات نخبگان، به تبیین اقدامات و نقشه راه این نهاد نظارتی در این زمینه پرداخت.

رئیس سازمان بازرسی کل کشور در این یادداشت نوشت: ۱۹ مهرماه سالروز تأسیس سازمان بازرسی کل کشور، فرصتی مغتنم برای بازاندیشی در مسیر طی‌شده و ترسیم افق‌های پیش‌رو در مسیر صیانت از سلامت اداری و پاسداری از حقوق عمومی است. سازمانی که به‌فرموده مقام معظم رهبری مدظله العالی، تضمین‌کننده سلامت و صحّت عمل دستگاه‌های مختلف است و مأموریت‌هایی حساس و مهم بر عهده دارد.

در چنین جایگاهی، توصیه‌های ارزشمند ریاست دستگاه قضا در نشست ۲۱ مهرماه شورای عالی قوه قضاییه و همزمان با چهل و چهارمین سالروز سازمان بازرسی کل کشور مبنی بر بهره‌گیری هرچه بیشتر از ظرفیت‌های مردمی و نقطه‌نظرات نخبگان، نه‌تنها یادآور رسالت ذاتی سازمان است، بلکه نشان‌دهنده‌ی آن است که نظارت کارآمد و اثربخش، نیازمند مشارکت همگانی و پشتوانه علمی و فکری نخبگان جامعه است.

سازمان بازرسی کل کشور همواره بر این باور استوار بوده است که مردم، نخستین ناظران و بزرگ‌ترین پشتوانه سلامت اداری هستند و نظارت بدون اتکاء به سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی، امکان‌پذیر نخواهد بود. از این‌رو در سال‌های اخیر و همزمان با تبلور تحول و تعالی در عدلیه، با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و هوشمندسازی فرآیندها، بستر‌های گسترده‌ای برای ارتباط مستقیم مردم با سازمان فراهم شد.

سامانه‌های گزارش‌دهی مردمی، درگاه‌های برخط برای ثبت شکایات و دریافت اطلاعات، سازوکار‌های جدید در حوزه رصد عملکرد دستگاه‌های اجرایی، اتصال به سامانه‌های مختلف و تعامل با رسانه ملی و سایر رسانه‌ها در معرفی این سازوکار‌های ارتباطی موجب شده است تا صدای مردم بیش از هر زمان دیگری در فرآیند نظارت شنیده شود.

بر این اساس بخش قابل‌توجهی از پرونده‌ها و پیگیری‌های مؤثر سازمان بازرسی، حاصل گزارش‌های دقیق مردمی است؛ گزارش‌هایی که از دل دغدغه‌مندی شهروندان و حس مسئولیت اجتماعی آنها برمی‌خیزد و مؤید آن است که مردم، درصورت احساس اعتماد و امنیت، آماده هستند که در خط مقدم صیانت از حقوق عامه نقشآفرینی کنند.

بر همین مبنا، مردمی‌سازی نظارت از سیاست‌های کلیدی سازمان در دوره جدید است؛ سیاستی که بر پایه‌ی تعامل، شفافیت و پاسخگویی شکل می‌گیرد.

ما باور داریم که شعار «هر ایرانی یک ناظر»، این فرصت را فراهم می‌کند که مردم در قامت «بازرس افتخاری» ایفای نقش کنند و بی‌شک اعتمادسازی، آموزش و اطلاع‌رسانی بیشتر در این زمینه، مسیر را برای مشارکت فعال‌تر مردم هموار خواهد کرد.

در کنار ظرفیت‌های مردمی، بهره‌گیری از اندیشه نخبگان، دانشگاهیان و صاحب‌نظران، یکی از ارکان تحول در سازمان بازرسی کشور است.

در همین راستا، سازمان بازرسی کل کشور در دوره اخیر، گام‌های مهمی درجهت تعامل نظام‌مند با جامعه علمی و پژوهشی کشور برداشته است. امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری با مراکز علمی، دانشگاهی و پژوهشگاه‌های برتر کشور ازجمله مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دانشگاه تهران، علامه طباطبایی، علم و صنعت، جهاد دانشگاهی و دانشگاه عالی دفاع ملی و دیگر مراکز علمی، بستری فراهم کرده تا از توان فکری و تحقیقاتی دانشگاه‌ها و مراکز عملی در حل مسائل واقعی نظارت و ارتقای سلامت اداری بهره گرفته شود.

این همکاری‌ها تاکنون منجر به اجرای پروژه‌های مشترک پژوهشی در حوزه‌هایی نظیر پیشگیری از فساد اداری، تعارض منافع، نظارت داده‌محور و ارتقای سلامت نظام اداری شده است. افزون بر آن، برگزاری نشست‌های تخصصی، میزگرد‌های علمی و کارگاه‌های آموزشی با حضور اساتید و صاحب‌نظران، به غنای تصمیم‌سازی‌ها و سیاست‌گذاری‌های نظارتی افزوده است.

سازمان بازرسی کل کشور در تداوم این مسیر، درصدد است با تشکیل «شبکه نخبگانی سلامت اداری در قالب کمیسیون‌های علمی- تخصصی» زمینه‌ی بهره‌گیری مستمر و ساختاریافته از نظرات علمی و پژوهشی را فراهم سازد. این شبکه می‌تواند حلقه‌ی واسطی میان سازمان و جامعه دانشگاهی باشد؛ شبکه‌ای که هم بازوی مشورتی برای تصمیمات کلان سازمان و هم بازخورددهنده‌ی عملکرد‌ها از منظر علمی خواهد بود.

همچنین در راستای گسترش ارتباط با دانشگاه‌ها، سازمان از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی مرتبط با مأموریت‌های نظارتی حمایت می‌کند و از ظرفیت علمی دانشجویان و پژوهشگران جوان در مطالعات تخصصی بهره می‌گیرد. این رویکرد نه‌تنها موجب تقویت بدنه دانشی سازمان می‌شود، بلکه زمینه‌ساز تربیت نسل جدیدی از نیرو‌های متخصص و متعهد در عرصه نظارت خواهد بود.

پیچیدگی روابط اقتصادی، گسترش فناوری‌های دیجیتال و سرعت تحولات اداری، ایجاب می‌کند که نظارت نیز مبتنی بر داده، تحلیل و ابزار‌های نوین هوشمند باشد.

در همین راستا، سازمان بازرسی کل کشور در گام جدید تحول، نظارت هوشمند و داده‌محور را به‌عنوان یکی از اولویت‌های راهبردی خود تعریف کرده است. استفاده از فناوری‌های نوین، تحلیل داده‌های کلان، و به‌کارگیری مدل‌های هوش مصنوعی در پایش عملکرد دستگاه‌ها، چشم‌اندازی نو در حوزه نظارت ایجاد خواهد کرد؛ چشم‌اندازی که در آن، شفافیت و پاسخگویی بیش‌ازپیش نهادینه می‌شود.

بی‌تردید، موفقیت در تحقق این اهداف، نیازمند پیوند سه‌گانه‌ی «مردم، نخبگان و فناوری» است. ترکیب این سه عنصر، سازمان را در جایگاهی قرار می‌دهد که بتواند از نظارت صرف به سمت حکمرانی نظارتی هوشمند و مشارکتی حرکت کند.

امروز سازمان بازرسی کل کشور، در آستانه‌ی نیم‌قرن تجربه‌ی گران‌سنگ خویش، با نگاهی آینده‌نگر و اتکاء بر بیانات رهبر معظم انقلاب و رهنمود‌های مقام عالی قوه قضاییه، مصمم است تا مسیر تحول در نظارت را با قدرت و صلابت ادامه دهد.

ما باور داریم که قدرت واقعی سازمان در سرمایه اجتماعی و علمی آن نهفته است؛ سرمایه‌ای که با اعتماد مردم، اندیشه نخبگان و همت بازرسان صدیق و پاک‌دست، هر روز غنی‌تر می‌شود.

همچنین، تأسیس انتشارات سازمان را می‌توان وتهیه وتدوین بیش از ۸۰عنوان کتاب تخصصی ازجمله اقدامات تحولی درجهت نهادینه‌سازی مفاهیم سلامت اداری و ارتقای فرهنگ عمومی در این حوزه دانست. این مجموعه باهدف تولید و نشر دانش تخصصی در حوزه شفافیت، سلامت اداری و پیشگیری از فساد، توانسته است زمینه ارتباط مؤثرتر میان سازمان و جامعه علمی کشور را فراهم سازد و ازطریق انتشار آثار پژوهشی و آموزشی، نقش مؤثری در مردمی‌سازی رویکرد سلامت اداری ایفا کند.

در پرتو این هم‌افزایی، سازمان بازرسی کل کشور بر آن است تا در گام‌های پیش‌رو، الگویی از نظارت مردمی، علمی و هوشمند ارائه دهد؛ الگویی که به یاری خداوند متعال، بتواند ایران را به قله‌های شفافیت، قانون‌مداری و سلامت اداری رهنمون سازد.