آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی:
روحانیت شیعه در طول تاریخ جلوه‌هایی از جهاد و شهادت را به منصه ظهور رساند
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی گفت: نهاد روحانیت شیعه در طول تاریخ جلوه‌هایی از جهاد و شهادت را به منصه ظهور رسانده که امروز نیز طلاب و فضلای حوزه باید این مسیر را در زندگی فردی و اجتماعی خود نصب‌العین قرار دهند. روحانیت در جریان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به وضوح نشان داد که در میدان جهاد و شهادت، خط‌شکن و پیشتاز است و این فرهنگ باید توسط نسل‌های پی‌درپی حوزه حفظ و تقویت گردد.
به گزارش ایلنا، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی، در کنگره شهدای طلبه و روحانی خراسان رضوی تحت عنوان «از سنگر دفاع تا میدان تبیین» که در مجتمع آیه‌ها برگزار شد، با اشاره به جایگاه ممتاز طلاب در خط جهاد و شهادت، اظهار داشت: زندگانی طلبگی برجسته‌ترین مصداق خط جهاد و شهادت است.
وی با تأکید بر نقش محوری اخلاص در زندگی طلاب، عنوان کرد: اگر گوهر گران‌بهای اخلاص از آغاز در زندگی یک طلبه جاری شود، می‌تواند زیباترین تابلوی جهاد و شهادت را در معرض افکار قرار دهد؛ زیرا شهادت فقط یک عملیات نیست و عملیات، نقطه پایان مسیر شهادت است. اصل شهادت، خط ممتد و انتخاب‌شده در زندگی انسان است که همه ظرفیت‌های وجودی خویش را وقف می‌کند؛ چه از حیث آبرو، شخصیت، مقام، ثروت و حتی سلامتی و عافیت، و نهایتاً جان.
شهادت؛ خط ماندگار در زندگی طلبگی
آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کرد: فرهنگ شهادت بدین معناست که انسان در همه لحظات و عرصه‌های زندگی، وجود خود را برای خداوند و دین فدا کند. شهادت خطی است که بهترین مجاهدان نیز که بارها در میدان جهاد حضور یافته‌اند، گاه با مرگ طبیعی جهان را ترک می‌کنند اما در رأس شهدا قرار دارند.
وی افزود: اگر تاریخ اجتماعی و اسلامی ایران معاصر را بررسی کنیم، الگویی همچون امام خمینی(ره) را در جهاد و مجاهده نمی‌یابیم؛ نه‌تنها در حوزه که در سایر بخش‌های اجتماع نیز، نظیری به عظمت ایشان وجود ندارد. در حالی که فداکاران بسیاری در مقابله با دشمنان ایستادند و برخی جان فدا کردند، هیچ‌یک به قله جهاد و ایثار امام خمینی(ره) نمی‌رسند.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی ادامه داد: گرچه بسیاری مجاهدانه به میدان آمدند و شهید شدند، اما جایگاه امام خمینی(ره) در رأس همه شهداست؛ چراکه مجاهدتر، شجاع‌تر و دلاورتر از او در این سده سراغ نداریم. اگر کسی ادعای مشابهی کند، باید تأثیر و عمق موقعیت حوزه جهاد و شهادت را دقیق‌تر سنجید؛ چون هیچ فدایی و هیچ شهیدی به پای ایشان نمی‌رسد.
وی تأکید کرد: امام خمینی(ره) در طول زندگی خود، جهادهای بی‌نظیری را تجربه کرد و با وجود مرگ طبیعی، امام شهدا لقب گرفت. این تأکید بر آن است که شهادت، تنها کشته شدن در عملیات نیست، بلکه نقطه پایانی است که وقتی دیگر راهی جز جان دادن برای خدمت به خدا باقی نماند، نصیب انسان می‌شود.
طلبگی، مسیر مداوم ایثار و خدمت به ولایت
آیت‌الله علم‌الهدی با اشاره به پیام امام خمینی(ره) در دوران تبعید، خاطرنشان کرد: امام در یکی از اعلامیه‌هایی که از پاریس فرستادند، فرمودند: «خدایا، اگر زندگی من به اسلام خدمت نکرد، مرگم را مایه خدمت به اسلام قرار بده» این سخن، از نهایت تواضع امام نشأت می‌گیرد.
وی ادامه داد: چنین انسانی که بزرگ‌ترین فقیه، عارف و فیلسوف عصر خود است و اثر ماندگاری بر تاریخ اسلام و ایران بر جا گذاشته، باز هم خود را سرباز کوچک اسلام می‌داند. بخش دوم فرمایش امام، برگرفته از اوج اخلاص و وقف زندگی است: «خدایا، مرا به گونه‌ای بمیران که مرگم به اسلام خدمت کند» این همان فلسفه زندگی طلبگی است، یعنی اخلاص، خدمت تا آخرین لحظه و وقف همه توان و حیات برای دین و ولایت.
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان افزود: اصل جهاد و شهادت، خط ممتدی است که یک طلبه با نیت خالص از آغاز زندگی طلبگی خود انتخاب می‌کند. طلبگی تنها یک شغل یا شاخه علمی نیست، بلکه نوکری و خدمت تمام‌وقت به امام زمان(عج) تا پایان عمر است. نوکر کارمند نیست؛ نوکری که همه استعداد، علم، قدرت و مجاهدت خود را وقف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و حقیقت می‌کند.
خط جهاد و شهادت؛ زیست حقیقی طلبگی
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی افزود: اگر کسی با نیت خالص و قصد خدمت به عرصه طلبگی وارد شود، همه فرصت حیات او خط جهاد و شهادت است. طلبگی نه یک انتخاب علمی، که پیمودن راه ایثار و وقف وجود بر امام عصر(عج) است؛ همانند موقوفه‌ای که تمام عوائدش به موقوفٌ‌علیه اختصاص می‌یابد، وجود طلبه نیز وقف حضرت است.
وی تصریح کرد: اگر طلبه‌ای این مسیر اخلاص را پیش گیرد، زندگی‌اش سراسر جهاد و شهادت خواهد بود. هیچ حیات طیبه‌ای والاتر از آنکه همه عمر وقف دین و ولایت شود وجود ندارد. طلبه حقیقی تا زمانی که در مسیر ایمان و خدمت به اهل‌بیت(علیه‌السلام) باقی بماند، الگوی حیات طیبه و زیباترین چهره ایثار را ترسیم می‌کند.
وی اضافه کرد: هدف از ورود به این جاده، تحصیل صرف یا کسب دانش نیست؛ بلکه تمام وجود و زندگی را باید وقف سربلندی و اعتلای دین کند. طلبه‌ای که با نیت خدمت به امام عصر(عج)، به میدان می‌آید، مسیر جهاد و شهادت را از همان ابتدا برمی‌گزیند و در همه ابعاد زندگی، نیروی خود را صرف خدمت به حضرت می‌کند.
نوکری ولایت، رمز ماندگاری جهاد و شهادت در عرصه روحانیت
آیت‌الله علم‌الهدی با استناد به آیۀ «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا...» تصریح کرد: هیچ زندگی‌ای برتر از آن نیست که همه آن وقف اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، دین و ولایت شود. طلبه‌ای که چنین راهی را با اخلاص و نیت الهی انتخاب کند، نمود حقیقی حیاتی طیبه و شاخص حضور مداوم در راه جهاد و تبیین است.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی خاطرنشان کرد: وجود یک طلبه باید به‌طور کامل وقف امام زمان(عج) شود و اگر تا سر حد جان دادن در مسیر ایمان و خدمت به دین استمرار یابد، باید او را تندیس جهاد و شهادت دانست، چراکه طلبه‌ای که همه استعداد، توان، علم و تلاش خود را نثار این مسیر کند و از ابتدا خط جهاد و شهادت را انتخاب نماید، پویاترین و اصیل‌ترین مصداق «خدمت بی‌منت» به دین و ولایت به‌شمار می‌رود.
آیت‌الله علم‌الهدی تأکید کرد: هرگاه طلبه‌ای مسیر خدمت خالصانه را اتخاذ کند، حیاتش جلوه‌ای آشکار از جهاد و شهادت و وقف دین، ولایت و حقیقت خواهد شد و گام به گام در جاده تبیین، ایثار و فداکاری قرار می‌گیرد؛ این همان حقیقت خط جهاد و شهادت در عرصه طلبگی است.
آیت‌الله علم‌الهدی در ادامه سخنان خود با اشاره به ماهیت حیات طیبه طلبگی و نسبت آن با حضرت ولی عصر(عج)، تصریح کرد: موقوف‌علیه این زندگی، به این پیام حضور حضرت بقیةالله(عج) بازمی‌گردد، یعنی منِ طلبه، خودم برای خودم نیستم. از تحصیلات خود، از علم و ترقیات خود، از عالیات اجتماعی و از تمام کوشش و تلاش جمعی‌ام، این من نیستم که بهره می‌برم، حتی حق استفاده ندارم، چون موقوف‌علیه وجود اقدس امام زمان(عج) است و همه چیز در زندگی طلبه بر پای حضرت مکتوب است. باید از همه نتایج این زندگی ایشان استفاده کنند.
وی با تصریح بر اینکه اگر بنا شود زندگی فردی باشد که دستاوردهایش وقف امام زمان(عج) باشد و موقوف‌علیه آن حضرت شوند، این همان حیات طیبه است، تأکید کرد: حیات طیبه طلبگی از هر نوع حیات طیبه‌ای بالاتر خواهد بود. اصل طلبگی در بستر گوهر ارزشمند اخلاص شکل می‌گیرد. حقیقت اقدام به طلبگی، ورود به یک خط جهاد و شهادت است.
آیت‌الله علم‌الهدی افزود: استاد بزرگواری داشتم که هنگام معمم نمودن طلاب، مخصوصاً آنان که سید نبودند و عمامه سفید بر سر می‌گذاشتند، به آن‌ها می‌گفت: می‌دانی چه چیزی را بالای سر قرار می‌دهی؟ آنان می‌گفتند: عمامه، می‌گفت: نه، این عمامه نیست؛ این کفن بالای سر شماست. معنایش این است که اگر لازم شد جانت را بدهی، کفنت را از همین حالا با خود حمل می‌کنی. حقیقت عمامه همین است؛ یعنی اگر انسان با این بینش وارد عرصه طلبگی شود، کل عرصه طلبگی و روحانیت به صحنه جهاد و شهادت تبدیل می‌شود.
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان، با تأکید بر ذات جهاد و شهادت در طلبگی، ادامه داد: خط اصلی شهادت همین است و اصل جهاد نیز این است؛ لذا ما باید در عالم طلبگی به این موضوع توجه جدی داشته باشیم. ما درس می‌خوانیم و به محض اینکه مقدمات را سپری کردیم و وارد عرصه فقه و اصول شدیم، نخستین کتابی که در فقه و اصول با آن مواجه می‌شویم، کتابی است که متن آن را یک شهید نوشته و شرح آن را نیز شهیدی دیگر نگاشته است. متن لمعه، اثر شهید اول است؛ عالمی که در مسیر علم، تبلیغ و ترویج مذهب شیعه جان باخت؛ شهید دوم هم شرح این اثر را نوشت. از همان آغاز، طلبه با شهدا محشور می‌شود و با شهادت در مسیر زندگی طلبگی مانوس است.
فرهنگ شهادت، اساس تربیت طلبه
آیت‌الله علم‌الهدی با بیان اینکه شهادت، حقیقت و واقعیتی است که از آغاز مسیر طلبگی برای طلاب فرهنگ‌ساز می‌شود، اظهار داشت: این فرهنگ باید در زندگی فردی و اجتماعی حفظ شود. نقطه فرجام حیات طلبگی نیز شهادت است. آن عزیزانی که در این راه به شهادت رسیدند، از همان ابتدا در عرصه اخلاص قرار گرفتند و زندگی طلبگی‌شان به جهاد و شهادت گره خورد و موفق بودند.
وی با اشاره به فرمایشات امام خمینی(ره) در منشور روحانیت، گفت: در منشور روحانیت که حضرت امام صادر کردند، عباراتی ویژه شهدای روحانی وجود دارد. ایشان می‌فرمایند: «درود بر حاملان امانت وحی و رسالت، پاسداران شهیدی که ارکان عظمت و افتخار انقلاب اسلامی را بر دوش تعرض سرخ و خون خود حمل کردند؛ سلام بر حماسه‌سازان همیشه جاوید روحانیت که رساله علمیه و عملیه خود را با دم شهادت و مرکب خون نوشتند و بر منبر هدایت با تمام وجودشان گوهر آفریدند؛ افتخار بر شهدای حوزه و روحانیت که در هنگامه نبرد، تعلقات درس و مدرسه را بریدند و دلبستگی‌های دنیوی را از پای حقیقت علم برداشتند و سبک‌بال به میهمانی عرشیان رفتند و در مجمع ملکوتیان حضور یافتند؛ سلام بر کسانی که تا کشف حقیقت تفقه پیش رفتند و برای عموم مردم به منظران صادقی بدل شدند که قطرات خون و پاره‌های پیکرشان، شهادت بر حدیث صداقتشان داد.
روحانیت، خط‌شکن میدان جهاد/ سهم روحانیت در شهادت
آیت‌الله علم‌الهدی با بیان اینکه روحانیت همواره پرچمدار فرهنگ جهاد، ایثار و شهادت بوده است، تصریح کرد: این حقیقت باید به عنوان یک مشی دائمی در زندگی همه طلاب حفظ شود. اگر طلبه‌ای در عرصه طلبگی با چنین جهان‌بینی و نگرشی قدم بگذارد، خود به خود مسیر جهاد و شهادت را طی خواهد کرد. اساساً روحانیت و حوزه باید خود را در صف مقدم ایثار و مجاهدت بداند، چراکه انتظار و توقعی غیر از این از روحانیون راستین اسلام و تشیع وجود ندارد.
وی افزود: نهاد روحانیت شیعه در طول تاریخ جلوه‌هایی از جهاد و شهادت را به منصه ظهور رسانده که امروز نیز طلاب و فضلای حوزه باید این مسیر را در زندگی فردی و اجتماعی خود نصب‌العین قرار دهند. روحانیت در جریان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به وضوح نشان داد که در میدان جهاد و شهادت، خط‌شکن و پیشتاز است و این فرهنگ باید توسط نسل‌های پی‌درپی حوزه حفظ و تقویت گردد.
امام جمعه مشهد ادامه داد: درس‌های حوزه و متون اصلی آن نیز سرشار از آموزه‌های جهاد و شهادت است، همان‌گونه که نخستین کتاب فقهی که طلاب با آن روبه‌رو می‌شوند، اثر مستقیم یک شهید راه خداست و شارح این کتاب نیز جان خود را در مسیر ترویج علم فقه فدا کرده است؛ این سنت باید در تمام مراتب آموزشی، تربیتی و اخلاقی حوزه مورد توجه قرار گیرد.
آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کرد: طلاب از همان آغاز باید بدانند که ورود به حوزه، ورود به سنگر جهاد و شهادت است و هیچ‌گاه حق طلبگی را جدای از این واقعیت‌های عمیق و معنوی تصور نکنند. وقتی اساس و بنیان طلبگی بر اخلاص، ایثار و مجاهدت گذاشته می‌شود، طبیعتاً خروجی آن نیز طلبه‌ای خواهد بود که زندگیش را وقف امام زمان(عج) کرده و در راه پیشبرد معارف دینی و ارزش‌های الهی از هیچ چیز فروگذار نمی‌کند.
وی با تأکید بر اهمیت انتقال فرهنگ جهاد و شهادت به نسل جدید حوزه، خاطرنشان کرد: تمام قدم‌های طلبه باید در مسیر حفظ نام و پرچم اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و انقلاب اسلامی باشد. این وظیفه از طریق احیای سنت اخلاص، ایثار و شهادت و تربیت روحیه جهادی در حوزه محقق می‌شود. هیچ دستاورد علمی و معنوی بدون این روحیه جایگاه اصلی خود را نخواهد داشت.
طلبگی؛ آمیخته با اخلاص و جهاد دائمی
آیت‌الله علم‌الهدی با تشریح جایگاه اخلاص در طلبگی، گفت: اصل طلبگی در بستر گوهر ارزشمند اخلاص شکل می‌گیرد و حقیقت طلبگی، اقدام به یک خط جهاد و شهادت است. اگر انسان با این بینش وارد عرصه طلبگی شود، فضای طلبگی و روحانیت عرصه جهاد و شهادت خواهد بود. همه‌ی دستاوردهای علمی و آموزشی طلبه باید وقف وجود مقدس امام زمان(عج) باشد و طلبه هیچ حق شخصی برای خود در این عرصه قائل نباشد.
وی افزود: گذشتگان ما این حقیقت را به خوبی درک کردند و همواره الگوهای شایسته‌ای از جهاد، اخلاص و شهادت برای حوزه‌ها باقی گذاشتند. طلبگی بدون اخلاص، جهت و هویت اصلی خود را از دست می‌دهد و اگر این گوهر ارزشمند در دل و جان طلبه شکل نگیرد، نه طلبگی معنا می‌یابد و نه حوزه به رسالت اصلی خود خواهد رسید.
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان تأکید کرد: طلبه باید همه دستاوردها، تلاش‌ها و موفقیت‌های علمی، اخلاقی و تربیتی خود را همواره وقف امام زمان(عج) بداند؛ چرا که اساس تمام حرکت‌ها و هدف‌های حوزه در نهایت به پیشگاه مقدس ولی‌عصر(عج) بازمی‌گردد و حیات طیبه‌ای که در سایه این اخلاص و وقف به دست می‌آید، والاترین مراتب معنوی و انسانی را برای طلبه به ارمغان می‌آورد.
وی با اشاره به نقش اساتید در انتقال فرهنگ جهاد و شهادت به طلاب افزود: اساتید حوزه علمیه باید این حقیقت را در قالب رفتار، منش، گفتار و تربیت به شاگردان خود منتقل کنند و طلبگی را مساوی با جهاد و میدان ایثار و شهادت معرفی کنند.
آیت‌الله علم‌الهدی خاطرنشان کرد: حوزه‌های علمیه باید همیشه این حقیقت را به عنوان مشی دائمی خود حفظ کنند تا روح جهاد و اخلاص، همواره در بدنه حوزه جریان داشته باشد و طلبگی به عنوان یک جریان زنده و پویا در مسیر انقلاب و حیات طیبه باقی بماند.
کتاب‌های حوزه، سند جهاد و شهادت
آیت‌الله علم‌الهدی با اشاره به جایگاه خاص متون درسی حوزه‌های علمیه بیان داشت: نخستین کتابی که طلاب علوم دینی پس از گذراندن مقدمات با آن روبه‌رو می‌شوند، کتابی است که مؤلف آن شهید اول است. این کتاب، نشانه‌ای از حضور فرهنگ شهادت در بطن آموزش‌های حوزوی است و شروحی که بر آن نگاشته شده نیز اغلب به دست افرادی تحریر یافته که خود اهل جهاد، اخلاص و حتی شهادت بوده‌اند.
وی با بیان اینکه تأسیس حوزه‌های علمیه بر مبنای جهاد علمی و معنوی عمیق بوده است، گفت: ما باید متون حوزه و سیره بزرگان را معیار و الگوی مسیر تربیتی خود قرار دهیم و پیوسته فرهنگ ایثار، جهاد و شهادت را زنده بداریم.
نماینده ولی فقیه ذر استان خراسان رضوی و امام جمعه مشهد تصریح کرد: روحانیت و حوزه‌های علمیه همواره پرچمدار نهضت‌های دینی، سیاسی و فرهنگی در تاریخ اسلام بوده‌اند و این نقش باید همواره بر دوش حوزه باقی بماند.
حفظ و انتقال فرهنگ جهاد و شهادت؛ وظیفه دائمی حوزه
وی تأکید کرد: آنچه امروز بیش از هر چیز در فضای حوزه علمیه ضرورت دارد، حفظ میراث جهاد و شهادت و انتقال آن به نسل جدید طلاب و فضلای حوزوی است. فرهنگ اخلاص، ایثار و جهاد باید همچون مشعلی فروزان در دست روحانیون باشد و آنان با عمل و گفتار خود زمینه‌ساز سربلندی و عزت دین و انقلاب اسلامی شوند.
آیت‌الله علم‌الهدی افزود: طلاب باید با نیت خالص و دیدگاه جهادی وارد حوزه علمیه شوند و هر لحظه از عمر و فرصت‌هایشان را وقف خدمت به امام زمان(عج) و اسلام کنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: این راه، راهی است که اولیا و صالحان و شهیدان رفته‌اند و امروز طلاب علوم دینی باید در همین خط، قدم بردارند و چراغ هدایت را روشن نگه دارند.
