مسئول هر تاخیری در توافق فقط دولت بایدن است

به گزارش ایلنا، پرویز اسماعیلی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در زاگرب در آستانه روز قدس در گفت‌وگویی مشروح با برنامه «ویزا» رادیو ملی کرواسی (HRT) که به بررسی مهمترین موضوعات سیاسی و بین‌المللی بپردازد، به سؤالات خبرنگار این رادیو پاسخ داد.

خبرنگار از اسماعیلی پرسید آخرین وضعیت مذاکرات بر سر توافق هسته‌ای چگونه است و موانع اصلی چیست؟ برخی تصمیم دونالد ترامپ در قرار دادن سپاه پاسداران در لیست سیاه را یک «قرص سمی» در مسیر دستیابی به توافق جدید می‌دانند و روسیه هم می‌گوید تضمینی می‌خواهد که تحریم‌های غرب مانع همکاری تجاری و نظامی‌اش با ایران نخواهد شد. آیا این یکی از دلایل اصلی توقف مذاکرات است؟ که وی پاسخ داد: برجام یک دستاورد بزرگ در تاریخ دیپلماسی بود که بعد از حدود ۱۲ سال مذاکره سنگین بین ایران و قدرت‌های جهانی، با حمایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و با پشتوانه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل به دست آمد.

به گفته سفیر ایران در زاگرب، این توافق تقویت کننده ثبات سیاسی و توازن اقتصادی در سطح جهان بود و برای همه طرف‌ها منافع قابل توجهی داشت؛ اما ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، مقررات بین‌المللی و تعهدات این کشور، از آن خارج شد.

اسماعیلی با بیان اینکه تحریم سپاه پاسداران به عنوان نیروی رسمی نظامی ایران و قرار دادن آن در لیست به اصطلاح سیاه، اقدامی عجیب و نقض فاحش مقررات بین‌المللی بود، گفت: دولت بایدن اعلام کرد می‌خواهد به برجام بازگردد. ما هم با حسن نیت مجددا مذاکرات را در قالب ۱+۴ در وین شروع کردیم. ارتباط ما با آمریکایی‌ها به واسطه اتحادیه اروپا صورت گرفت و ادامه دارد.

وی ادامه داد: حدود ۱۱ ماه مذاکرات فشرده انجام دادیم و به متنی جدید رسیدیم تا اجرای کامل برجام و عدم خروج یا نقض آن توسط اعضا را تا حد زیادی تضمین کند.

این دیپلمات با بیان اینکه ما به دیپلماسی اعتقاد داریم و هنوز ناامید نشده‌ایم، اظهار داشت: می‌توان گفت ما، اروپا، چین و روسیه در نقطه توافق ایستاده‌ایم. اکنون دولت آمریکا است که باید تصمیم بگیرد. شما گفتید «قرص سمی»، من می‌گویم «دام». خروج از برجام دامی بود که ترامپ برای دولت بعدی پهن کرد. وظیفه رئیس جمهور آمریکاست که از این دام بیرون بیاید و عملا نشان دهد که او بایدن است، نه ترامپ!

اسماعیلی با تاکید بر اینکه خطایی را که دولت آمریکا انجام داده، خود دولت آمریکا باید جبران کند، تصریح کرد: مسئول اصلی هر تاخیری در توافق، فقط دولت آقای بایدن است. آمریکا باید به طور کامل به توافق سال ۲۰۱۵ بازگردد و تمام اقدامات خصمانه و تحریم‌هایی که ترامپ اعمال کرد را نیز لغو کند که خروج کامل سپاه از تحریم و فهرست سیاه هم بخشی از آن است.

وی با بیان اینکه آمریکا باید صادق باشند و فکر سوءاستفاده از اقدامات ترامپ علیه ما را کنار بگذارند، خاطرنشان کرد: مذاکرات چند جانبه با حضور قدرت‌های جهانی معمولا پیچیده‌تر است و این طبیعی است که نه فقط روسیه، بلکه همه کشورهای مذاکره‌کننده در برجام ابتدا به دنبال تامین منافع ملی خود باشند.

سفیر ایران در زاگرب افزود: امنیت و ثبات بین‌المللی یک فرآیند تدریجی است و باید گام به گام و با حوصله پیش رفت. گره زدن برجام با هر بحران دیگری مثل جنگ در اوکراین از سوی هر یک از طرفین، قدم زدن در مسیر اشتباه است.

خبرنگار از اسماعیلی پرسید حمله نظامی روسیه به اوکراین، سیاست بین‌الملل را تحریک و برخی از پارامترهای سیاسی قدیمی را که از زمان پایان جنگ سرد حاکم بوده، تغییر داده است. ایران به قطعنامه سازمان ملل در محکومیت تجاوز روسیه به بوچا رای منفی داد، دلیل موضع ایران در این زمینه چیست؟ که وی ابراز داشت:‌ ایران علیرغم قدرت نظامی بالا، طی چند صد سال گذشته به هیچ کشوری حمله نظامی نکرده است. در حالی که خود قربانی جنگی هشت ساله است که از سوی رژیم صدام حسین و با حمایت آمریکا، غرب و بیشتر کشورهای عربی منطقه به ما تحمیل شد.

این دیپلمات با اشاره به هشت سال دفاع مقدس بیان کرد: ما بهتر از هر ملت دیگری با درد و رنج مردم جنگ زده آشنا هستیم. به همین دلیل مخالفت با جنگ و تاکید بر حل اختلافات از طریق مذاکره، یکی از اصول سیاست خارجی ایران است. هیچ اختلافی نباید مجوز آغاز جنگ، تجاوز و کشته شدن زنان و کودکان تلقی شود.

اسماعیلی با اشاره به سیاست ایران در قبال جنگ اوکراین یادآور شد: ایران از ابتدای جنگ در اوکراین و در تماس با مقامات روسیه و اوکراین و سایر طرف‌ها، ضمن تاکید بر لزوم رعایت کامل حاکمیت و تمامیت ارضی و تضمین ایمنی غیرنظامیان، خواستار آتش بس فوری و حل مسالمت‌آمیز اختلافات از طریق گفت‌وگو بوده است.

وی ادامه داد: آسیب دیدن مردم اوکراین و نابودی زیرساخت‌های آن کشور، و هر ملت دیگری، موجب ناراحتی بسیار است. امیدواریم هر چه سریع‌تر درگیری متوقف و گفت‌وگو برای صلح پایدار آغاز شود.

به گفته سفیر ایران در زاگرب، آنچه باعث صلح و ثبات نسبی نظام بین الملل بعد از دو جنگ بزرگ جهانی شد و بیش از ۵۰ سال تا فروپاشی شوروی ادامه یافت؛ باور به این نکته مهم بود که در حل و فصل نزاع بازیگران قدرتمند، رعایت و احترام به منافع تمام کشورها ضروری است. این اصل مهم بعدها در مناسبات و روابط بین‌الملل تعمیم یافت و رعایت و احترام به منافع همه کشورهای عضو سازمان ملل در حل و فصل نزاع ها بین دولت‌ها به عنوان اصلی مهم پذیرفته شد.

اسماعیلی با بیان اینکه پس از اینکه آمریکا و غرب با فروپاشی شوروی و پیمان ورشو خود را بازیگران بدون رقیب و هژمون نظام بین الملل دیدند،‌ عنوان کرد: متاسفانه دوباره جهان شاهد تحمیل سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه شد. غرب و ناتو از نظر ماموریت و جغرافیا مرتبا حوزه نفوذ خود را افزایش دادند و این اقدام مشکلات متعددی در برخی نقاط جهان و حتی خاورمیانه ایجاد کرد.

وی با بیان اینکه آنها عملا منطقه اروپای شرقی را که مستعد بحران است، به منطقه رقابت‌های ژئوپلتیک خود با روسیه تبدیل کردند، گفت: این کار خطایی بسیار بزرگ به ضرر ملت‌های این منطقه بود. هرگونه اقدامات تحریک‌آمیز، از سوی هر یک از طرفین رقابت، می‌تواند به بحران و قربانی شدن مردم منطقه اروپای شرقی منجر شود. صلح پایدار در این منطقه بدون در نظر گرفتن دغدغه‌های امنیتی سایر کشورهای پیرامونی از جمله روسیه و اروپا ممکن نیست.

این دیپلمات با تاکید بر اینکه آنچه از فاجعه بوچا در رسانه‌ها منتشر شد و باعث توجه و تاثر گسترده در افکار عمومی بین‌المللی شد، یک تراژدی انسانی است که با هیچ معیاری قابل قبول نیست، اظهار داشت: ایران بلافاصله طی بیانیه‌ای عمیقا از وخامت نقض اصول بشر دوستانه در بوچا ابراز نگرانی کرد اما در عین حال ما معتقدیم در اینگونه موارد، سازمان ملل باید محور اصلی باشد و با تحقیقات فوری مقصر را معرفی و به نحو موثر محکوم کند تا از سوءاستفاده برخی کشورها از مکانیسم‌های سازمان ملل برای اهداف سیاسی و برخورد گزینشی در موضوعات حقوق بشری جلوگیری شود.

اسماعیلی با بیان اینکه از نظر ما و به احتمال زیاد ۲۳ کشور دیگر که به قطعنامه پیشنهادی دولت آمریکا برای تعلیق عضویت روسیه در شورای حقوق بشر رای منفی دادند، تصریح کرد: این قطعنامه فاقد عنصر بی‌طرفی بود و مکانیسم تحقیقات مستقل بین‌المللی و تعیین مقصر را نادیده می‌گرفت. بعید نیست که ۵۸ کشور دیگر هم که به قطعنامه رای ممتنع دادند، همین تفسیر را قبول داشته‌اند.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار که پرسید مقام اسرائیلی اخیرا در صحرای نقب و پس از امضای توافقنامه ابراهیمی و عادی سازی روابط، با سران برخی کشورهای عربی دیدار کرد. آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و وزیر خارجه اسرائیل گفتند که ایران بزرگترین تهدید در منطقه است. لاپید همچنین خواستار رد توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها علیه ایران شد. تحلیل شما چیست؟ اظهار داشت: برای بی اساس بودن ادعاهای آمریکا و اسرائیل در مورد تهدید بودن ایران در منطقه کافی است به تاریخ ۷۰ سال اخیر منطقه نگاه کنید. جنگ‌های اسرائیل علیه کشورهای عربی و تجاوزهای مکرر به سرزمین و کشتن مردم آنها؛‌ اشغال، قتل عام و آواره کردن صدها هزار فلسطینی؛ حمله به لبنان و اشغال بخش‌هایی از این کشور برای سال‌ها؛ ترور دانشمندان هسته‌ای و خرابکاری‌های متعدد در مراکز هسته‌ای ایران که تحت کنترل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند؛ بی توجهی کامل به صدها قطعنامه سازمان ملل و حتی اتحادیه اروپا، همگی به خوبی نشان می‌دهد که رژیم تل آویو تهدید اصلی صلح و ثبات منطقه است.

سفیر ایران در زاگرب با اشاره به جنایات آمریکا تصریح کرد: در مورد آمریکا نیز حمله یکجانبه و بدون مجوز سازمان ملل این کشور به عراق، لیبی و افغانستان هنوز تازه هستند و نیاز به رجوع به تاریخ ندارد. در تجاوز نظامی صدام حسین به ایران که موجب کشته و زخمی شدن یک میلیون نفر از مردم ما شد، آمریکا حامی صدام بود و حتی به صورت مستقیم به ناوچه‌های ما حمله کرد، هواپیمای مسافربری ما را با موشک زد و ۲۹۰ غیر نظامی بی‌گناه را کشت.

اسماعیلی اضافه کرد: اگر واقعا به دنبال آگاهی افکار عمومی از واقعیت هستید باید به این سؤال پاسخ داد که در کدام یک از موارد تنش و جنگ در منطقه ایران نقش داشته است؟ جز اینکه هنگام حمله تروریست‌های داعش به عراق و سوریه به کمک مردم این کشورها شتافت تا داعش نتواند در بغداد و دمشق دولت تشکیل دهد و سپس به تهدید سایر کشورها و اروپا بپردازد.

وی با طرح این سوال که آمریکا برای مبارزه با داعش چه کرد؟! خاطرنشان کرد: کاری را که تروریست‌های داعش نتوانستند، انجام داد. آنها ژنرال سلیمانی قهرمان اصلی شکست داعش در منطقه خاورمیانه که مهمان دولت عراق بود را وحشیانه ترور کردند. این یک جنایت آشکار و نقض مقررات بین‌المللی بود که با سکوت سازمان‌های بین‌المللی روبرو شد.

سفیر ایران در کرواسی با اشاره به رویکرد رژیم اشغالگر قدس ابراز داشت: اسرائیل مقررات منع سلاح‌های هسته‌ای NPT را نپذیرفته، بمب اتمی تولید کرده و تا به حال بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به تاسیسات خود راه نداده است؛ اما برنامه هسته‌ای ایران را تهدید منطقه و جهان می‌داند. در حالی که بیشترین بازرسی‌های آژانس از تاسیسات هسته‌ای ایران انجام می‌شود و در تمام گزارشات آژانس تاکنون هیچ موردی از انحراف به مقاصد نظامی گزارش نشده است.

اسماعیلی ادامه داد: ما به حقانیت خود باور داریم. به همین خاطر برای توافق از مسیر دیپلماسی برای لغو تحریم‌های ظالمانه دولت آمریکا علیه ملت ایران که با فریب و تحریک اسرائیل انجام شده، تلاش می‌کنیم. اما رژیم تل آویو به خوبی می‌داند که ایران حتی علیرغم تحریم، هر روز قدرتمند‌تر شده است.

خبرنگار با اشاره به اینکه رئیس‌جمهور ایران به اسرائیل هشدار داد که ایران در صورت کوچکترین حرکتی علیه خود، قلب تل‌آویو هدف قرار خواهد داد. او این پیام قوی را از رژه نظامی در روز ارتش ابراز کرد. از اسماعیلی پرسید که این پیام جدیدی است؟ که وی پاسخ داد: اسرائیل قدرت نظامی ما را به خوبی می‌شناسد و البته از بخش زیادی از آن بی‌اطلاع است. ما اسرائیل را تهدیدی برای امنیت ملی خود نمی‌دانیم و حد آنها صرفا ایجاد مزاحمت‌های کوچک و اقدامات تروریستی است.

این دیپلمات با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده است که هرگز آغازگر جنگی نخواهد بود، بیان کرد: ایران در پاسخ سریع و قاطع به کوچک‌ترین تعدی به خاک و قلمرو خود، از سوی هر گروه تروریستی و یا احتمالا هر کشوری، بسیار جدی است و تعلل نخواهد کرد. این اراده ملی ما است که از زبان رئیس جمهورمان در روز ارتش با صراحت اعلام شد.

اسماعیلی در ارزیابی از وقایع اخیر در بیت المقدس و مسجدالاقصی که موج بزرگی از محکومیت را در سراسر جهان عرب برانگیخته است، یادآور شد: تعرض نیروهای نظامی اسرائیل به مسجدالاقصی به عنوان یکی از مقدس‌ترین مکان مسلمانان و حتی سایر ادیان الهی؛ و به خاک و خون کشیدن صدها نمازگزار روزه دار، نشانه‌ای دیگر از ذات خونریز و غیر مسالمت جوی رژیم اسرائیل است.

به گفته سفیر ایران در زاگرب، این نخستین بار نیست که اسرائیل دست به این قبیل جنایات می‌زند. اگر مداخله اسرائیل نباشد همه پیروان ادیان می‌توانند در این مکان مقدس بدون هیچ تنشی به انجام مراسم مذهبی‌شان بپردازند. این رژیم با انجام آزادانه مراسم مذهبی مسلمانان در این مسجد مخالف است و هر ساله بخصوص در ایام ماه رمضان شاهد جنایت علیه مسلمانان نمازگزار توسط سربازان اسرائیل هستیم. این هم دلیلی دیگر برای تهدید آفرینی اسرائیل در منطقه است.

وی افزود: البته اسرائیل در کشتار مسلمانان تنها نبود. شبیه این اقدام را داعش طی روزهای گذشته در مزار شریف و قندوز افغانستان انجام داد و صدها نمازگزار مسلمان را کشت و مجروح کرد.

خبرنگار پرسید که ایران بر سر یک میدان نفتی دریایی با عربستان و کویت اختلاف دارد و این اختلاف در زمان دشواری  برای قیمت جهانی گاز رخ می‌دهد و چگونه این موضوع حل خواهد شد؟ که اسماعیلی عنوان کرد: ما حدود ۲۸ میدان نفتی و گازی مشترک با همسایگان خود مثل جمهوری آذربایجان، عراق، قطر، کویت، امارات، عمان و عربستان داریم که حدود نیمی از آنها فعال است. ما فکر می‌کنیم این میادین باید زمینه‌ای برای دوستی و همکاری کشورها در جهت صلح و توسعه بیشتر در منطقه باشند.

وی اضافه کرد: اختلاف نظر در میادین مشترک و حوزه‌های متداخل انرژی بین کشورهای همسایه یک موضوع طبیعی است. آنچه که غیر طبیعی و غیر قابل قبول است، اقدام یکی از این همسایه‌ها برای بهره برداری از این میادین بدون توجه به سهم همسایه های دیگر است.

این دیپلمات درباره میدان گازی آرش گفت: در مورد میدان گازی آرش؛ بر اساس مقررات و رویه‌های بین‌المللی هرگونه اقدام در بهره‌برداری و توسعه این میدان باید با هماهنگی و همکاری هر سه کشور انجام شود و اقدام اخیر کویت و عربستان سعودی در قالب یک سند همکاری دو جانبه، مغایر با رویه‌های جاری و مذاکرات قبلی بوده و غیرقانونی است.

اسماعیلی اضافه کرد: این اقدام تأثیری بر وضعیت حقوقی میدان آرش (الدره) نداشته و ایران حق خود را برای بهره‌برداری از این میدان محفوظ می‌دارد و از آن بهره‌برداری خواهد کرد. ما آماده حل این مساله از طریق گفت‌وگوهای سه جانبه هستیم. اختلاف در میادین مشترک تاثیر مهمی بر بازار انرژی ندارد و ظرفیت‌های فعلی تولیدکنندگان می‌تواند پاسخگوی نیازهای بازار باشد.