در عین ایستادگی نسبت به احکام٬ نگاه مردم نیز برای ما مهم است

رئیس قوه قضاییه در جلسه شورای روسای کل دادگستری‌های کشور که دقایقی پیش در حوزه ریاست قوه قضاییه برگزار شد٬ اظهار کرد: با توجه به تحولات انجام شده آینده روشنی برای قوه قضاییه متصورم.

صادق لاریجانی اظهار کرد: همانطور که در فرمایش مقام معظم رهبری از بدو این دوره و قبل از آن تصریح شده بود قوه قضاییه در طول تشکیل خود توانسته تا حدودی منویات انقلاب اسلامی را برآورده کند.

وی با طرح این سوال که تحول چگونه پدید می آید و چه عواملی در آن دخیل‌اند ادامه داد: تحول درقوه قضاییه در سه سطح دیده می‌شود٬ نخست تحول در نگرش‌ها و بینش‌ها. دوم تحول در ساختارها و سوم تحول در مقام اجرا ومدیریت. گاهی اختلاف فهم و تفسیر موجب تحول می‌شود.

وی با اشاره به مقوله زندان‌زدایی در دستگاه قضایی توضیح داد: یک وقت همه نگاه‌ها بر این است و یک قاضی به هر دلیلی برای متهم زندان می‌نویسد. زندان و حبس تاثیر بسیار مهمی در اجتماع دارد این مقوله بر خانواده متهمان و کسانی که با آنها در ارتباطند و نگاه‌شان به حکومت اسلامی است اثرگذار است پس تحول در این زمینه هم موثر است.

لاریجانی در ادامه به بحثقانون اجرای محکومیت‌های مالی پرداخت و اضافه کرد: یکی از مباحثمهم بحثتحول در فهم نسبت به غایات و اهداف قوانین است که این هم موجب تحول در قوه قضاییه می‌شود. خیلی وقت‌ها در مقام عمل٬ قوانین قابل اجرا و تاثیر گذار نیستند؛ مثل موضوع مواد مخدر که باید به دنبال تحول در تقنین آن باشیم. با این کیفیت در عمل٬ نگاه ما و تحول ما در آن موجب می‌شود دستگاه قوه قضاییه به سمت تحول حرکت کند.

وی ادامه داد: باید دائما اهداف و قوانین مربوط به دستگاه‌ها بازخورد روانی در ساحت‌های مختلف را رصد کنیم. قوانین در جاهایی برخوردهای ضعیفی دارند٬ برای نمونه برخی وقت‌ها شاهد هستیم که محکومی به پرداخت ۴ هزار تومان محکوم می‌شود. ما دائما باید قوانینی را که وضع شد رصد کنیم همه دستگاه‌ها باید به هم کمک کنند تا هم بازخوردها بهتر شود هم نحوه تاثیرگذاری.

رئیس قوه قضاییه میزان اعتماد مردم را از مباحثمغفول مانده دانست و ادامه داد: معتقدیم قضات ما نباید به هیاهوی رسانه‌ای توجه کنند. برای نمونه مدتی پیش خانمی به قصاص محکوم شد و اغراق هم کرد که برای دفاع از خود این کار را کرده این موضوع به بمب رسانه‌ای در کل دنیا تبدیل شد و رسانه‌های غربی مدت‌ها به آن پرداختند. این فشارها طبیعی است و ما باید نسبت به آنها ایستادگی کنیم اما باید بدانیم نگاه مردم هم مهم است.

وی بازخورد کار قوه قضاییه را در ساحت اجتماعی بسیار مهم توصیف کرد و افزود: کسانی که در حوزه قضایی فعالیت دارند باید در اقوال و رفتارشان دقت کنند. یک بحثاین است که قاضی در چارچوب اختیاراتش رای صادر می کند اما باید به تاثیر نگاه مردم و اعتمادشان هم توجه کنند.

لاریجانی در ادامه به بحثشناخت از قوه قضاییه به عنوان یک شخصیت حقوقی پرداخت و توضیح داد: ما باید استقلال داشته باشیم و پای آن بایستیم و هزینه بدهیم اما قوه قضاییه نباید بی‌جهت تحت تاثیر قوای دیگر قرار بگیرد. اگر استقلال دستگاه قضایی اهمیت داشته باشد در مقام عمل جدی رفتار می‌کنیم. کسانی که در این جلسه حاضرند به برخی رفتارها با قاضیان معترض بودند که یکی از محسنات تغییرات جدید توجه به این موضوع است و امیدوارم نسبت به تکریم قضات توجه شود.

لاریجانی همچنین با طرح این پرسش که استقلال قوه قضاییه را باید چطور ببینیم گفت: در این چند سال تلاش‌هایی برای دست‌اندازی به قوه قضاییه و استقلال آن شده است. ما باید نسبت به استقلال دستگاه قضایی حساسیت داشته باشیم تا این دستگاه بتواند به جایگاه خود برسد. در همین سیر تحول قوه قضاییه گاهی قضات ما نسبت به برخی مسائل غفلت می‌کنند٬ مثلا در جریان فتنه برخی تعلل کردند. نظام قضایی ما بخشی از حاکمیت است و ساختار حاکمیت و تلقی ما از این دستگاه دخیل است.

رئیس قوه قضاییه همچنین اظهار کرد: تلاش نظام اسلامی بر فقرزدایی بوده است که این موضوع هم باید در قوه قضاییه متجلی باشد. ما ارزش‌های نظام را در بخشی از آن که ساختارش است متجلی کنیم.

لاریجانی در ادامه با اشاره به مقوله تحول در خود انسان افزود: این مقوله مبنایی و انتزاعی است که تلقی‌مان از خود انسان چیست. این نگاه در نحوه کار ما هم متاثر است. نگاه ما به انسان در روش کار و اخلاق‌مان اثر می‌گذارد. اگر انسان تلقی کند که حقیقتی از این است و خلیفه‌الله به شمار می‌آید یک نگاه است و اگر نگاه نسبت به انسان مادی باشد یک چیز دیگر.

وی افزود: نگاه انسان به خودش در کیفیت سلوک اجتماعی و حرفه‌ای اش بسیار موثر است. انسانی که خود می‌شناسد و حق خود را می‌داند٬ نمی‌تواند متکبر باشد. این نگاه به انسان در مباحثنظری دیگر هم موثر است. برای نمونه در موضوع حقوق بشر بدون شناخت انسان چگونه می‌توان حقوق او را شناخت ما که پیرو اسلامیم با تکریم انسان از اسلام او را کریم می‌دانیم. دین ما انسان را اینطور توصیف کرده که آزاده است و کسی که حر است نمی‌تواند خود را عبد دیگران بداند اما نظام‌های ماتریالیسمی که قائل به مادیات هستند٬ نگاه دیگری به انسان دارند.

لاریجانی اضافه کرد: در روزگار ما حقوق بشر را علمی کردند که زیر آن سینه می‌زنند ما متهمیم به اجرا نکردن مباحثحقوق بشر اما در امریکا که وزارت امور خارجه‌اش مدام بیانیه صادر می‌کند یک سیاه‌پوست بیچاره در فرگوسن که دستانش را به نشانه تسلیم مقابل پلیس بالا برده به ضرب گلوله کشته می‌شود. اگر این موضوع در ایران اتفاق می‌افتاد الم‌شنگه‌ای به راه می‌انداختند. حقوق بشر آنها فقط برای سفیدپوستان است.

رئیس قوه قضاییه سپس به لزوم تحول ساختاری در این قوه اشاره کرده و ادامه داد: قوه قضاییه اگر بخواهد اهدافش را دنبال کند و به وظایفش عمل کند٬ دائما باید ساختارها نو شوند.

آیت‌الله آملی لاریجانی افزود: یک مساله دیگر تحول در اجراست که ملموس‌ترین خط تحول است صرف جابجایی مهم نیست بلکه روش‌های اجرایی هم باید متحول شوند. با همه این تحولات جای چیزی خالی است و آن عزم و اراده مدیران و مسئولان برای اجرای تغییرات است.

لاریجانی با بیان اینکه " ما خلا قانونی و ساختاری نداریم " گفت: دستگاه‌های نظارتی عملکرد خوبی دارند اما اینکه چرا هنوز کمبود داریم به مبحثاراده برمی‌گردد که اگر مدیران بخواهند تحولات عظیمی صورت می گیرد با استعانت از حق تعالی در ساحت اجتماعی برخورد با جرایم خشن برای کشور امنیت می‌آورد. برای ایجاد آرامش در جامعه روسای دادگستری‌ها نقش فزاینده‌ای در ایجاد آرامش روحی و اجتماعی دارند. برخورد قاطع با خشونت‌ها، جرایم خشن، اشرار، سارقان، کسانی که اعمال منافی عفت انجام می‌دهند و قاچاقچیان مواد مخدر تاثیر خود را خواهد داشت.

لاریجانی در پایان گفت: ارزیابی من از وضع موجود دستگاه قضایی با اذعان به کمبودها امیدوارانه است. با همین روند و تحولاتی که ایجاد می‌شود آینده روشنی برای دستگاه قضایی متصورم. امیدوارم با کمک حق تعالی و استمداد از او بتوانیم تحول عظیمی در قوه قضاییه برسیم.