۱۰ نوامبر روز جهانی علم درخدمت صلح و توسعه است
۱۰ نوامبر روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه است؛ روزی برای تأمل در قدرت دانش به‌عنوان نیرویی سازنده، اخلاقی و انسانی در جهان پرچالش امروز. این روز از سال ۲۰۰۱ توسط یونسکو نام‌گذاری شده و هر سال با شعارهایی نو، بر نقش علم در ساختن آینده‌ای پایدار تأکید می‌شود.
فلسفه نام‌گذاری و تاریخچه
روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه (World Science Day for Peace and Development) در پی کنفرانس جهانی علوم در بوداپست در سال ۱۹۹۹ شکل گرفت و از سال ۲۰۰۱ به‌طور رسمی در تقویم یونسکو ثبت شد. هدف این روز، تقویت پیوند میان علم و جامعه، افزایش آگاهی عمومی از نقش علم در زندگی روزمره و ترویج استفاده مسئولانه از دانش برای حل چالش‌های جهانی است.
علم؛ پلی میان ملت‌ها
در جهانی که با بحران‌های زیست‌محیطی، نابرابری، جنگ و بی‌عدالتی مواجه است، علم می‌تواند زبان مشترک انسان‌ها باشد. علم مرز نمی‌شناسد؛ می‌تواند درک، همکاری و امید را میان ملت‌ها گسترش دهد و راه‌حل‌هایی برای توسعه پایدار، سلامت عمومی و صلح جهانی ارائه کند.
عدالت علمی؛ گامی به سوی صلح
یکی از مفاهیم کلیدی این روز، عدالت علمی است؛ یعنی فراهم‌سازی دسترسی برابر به منابع علمی، فناوری و آموزش برای همه ملت‌ها. علم نباید ابزاری برای سلطه یا تحریم باشد، بلکه باید در خدمت انسانیت قرار گیرد.
تمرکز سال ۲۰۲۵: اخلاق در علم و فناوری
در سال ۲۰۲۵، تمرکز این روز بر استفاده اخلاقی از علم و فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، زیست‌فناوری و علوم محیط‌زیست است. این موضوع یادآور مسئولیت دانشمندان، دولت‌ها و شرکت‌ها در استفاده از دانش برای حفاظت از محیط‌زیست، عدالت اجتماعی و کرامت انسانی است.
