نشستن روی توالت فرنگی عمومی: کابوس بی‌دلیل یا خطر واقعی؟
سرویس‌های بهداشتی عمومی، به‌ویژه برای والدین یا افراد دارای بیماری مزمن، گاهی تنها راه چاره‌اند. اما آیا نشستن روی نشیمنگاه به ظاهر تمیز توالت‌های عمومی واقعاً می‌تواند شما را بیمار کند؟ علم پاسخ می‌دهد: خیر، خطر آن‌قدرها که فکر می‌کنید نیست.
در واقع، بر اساس یافته‌های جدید، کثیف‌ترین قسمت توالت، نشیمنگاه نیست؛ بلکه نقاطی هستند که بیشتر لمس می‌شوند و پاشش قطرات آلوده هنگام کشیدن سیفون، تهدید جدی‌تری محسوب می‌شود. این گزارش به بررسی حقایق علمی درباره میکروب‌های موجود در این فضاها و راهکارهای ساده برای حفظ سلامتی می‌پردازد.
افراد بزرگسال روزانه بیش از یک لیتر ادرار و بیش از ۱۰۰ گرم مدفوع دفع می‌کنند و باکتری‌ها و ویروس‌ها را در این مواد دفعی منتشر می‌کنند. در شرایطی مانند اسهال، این میزان میکروب‌های مضر افزایش می‌یابد.
چه میکروب‌هایی در کمین‌اند؟
انواع مختلفی از میکروب‌ها روی نشیمنگاه توالت و اطراف آن شناسایی شده‌اند:
باکتری‌ها و ویروس‌های روده‌ای: شامل E. coli، کلبسیلا، انتروکوک، نوروویروس و روتاویروس که می‌توانند باعث گاستروانتریت (التهاب معده و روده) همراه با استفراغ و اسهال شوند.
باکتری‌های پوستی: از جمله استافیلوکوکوس اورئوس و حتی سویه‌های مقاوم به دارو، به علاوه سودوموناس و آسینتوباکتر که پتانسیل ایجاد عفونت را دارند.
انگل‌ها: تخم انگل‌های روده‌ای و ارگانیسم‌های تک‌سلولی مانند پروتوزوآ که ممکن است باعث درد شکم شوند.
بیوفیلم: ترکیبی از میکروب‌ها که زیر لبه توالت و روی سطوح انباشته می‌شود.
نشیمنگاه توالت: بی‌گناه‌تر از انتظار
برخلاف تصور رایج، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که نشیمنگاه توالت اغلب میکروب‌های کمتری نسبت به سایر بخش‌های توالت عمومی دارد. کثیف‌ترین نقاط، سطوحی هستند که مرتباً و اغلب با دست‌های شسته‌نشده لمس می‌شوند:
دستگیره در
شیر آب
اهرم سیفون
در توالت‌های بسیار شلوغ که نظافت آن‌ها کافی نیست (مثلاً در پارک‌ها یا ایستگاه‌های اتوبوس)، آلودگی می‌تواند به سرعت انباشته شود. بوی ادرار و کف کثیف واضح‌ترین علامت‌ها برای تمیز نبودن یک توالت هستند.
خطری نامرئی: پاشش توالت (Toilet Plume)
بزرگ‌ترین مشکل صرفاً نشستن نیست، بلکه اتفاقی است که هنگام کشیدن سیفون رخ می‌دهد. وقتی سیفون بدون بستن درب توالت کشیده می‌شود، پدیده‌ای به نام «پاشش توالت» (Toilet Plume) قطرات بسیار ریز حاوی باکتری و ویروس را تا فاصله ۲ متری در هوا پخش می‌کند.
خشک‌کن‌های دستی دمنده هوا نیز در صورت شستشوی نامناسب دست‌ها می‌توانند میکروب‌ها را در فضای حمام پخش کرده و به بدن فرد و محیط بدمند.
راه‌های انتقال آلودگی و توصیه‌های ایمنی
انتقال میکروب‌ها از توالت عمومی می‌تواند از چند طریق صورت گیرد:
تماس پوستی: نشستن روی نشیمنگاه کثیف یا لمس دستگیره‌های آلوده. پوست سالم یک سد خوب است، اما بریدگی یا خراش می‌تواند راه ورود میکروب‌ها باشد.
لمس صورت: اگر بعد از استفاده از توالت و قبل از شستن دست‌ها، چشم، دهان یا غذا را لمس کنید، میکروب‌ها وارد بدن می‌شوند.
تنفس: در توالت‌های کوچک یا شلوغ، ممکن است ذرات ریز ناشی از پاشش توالت یا خشک‌کن‌ها را استنشاق کنید.
پاشیدن آب: میکروب‌ها حتی پس از چند بار کشیدن سیفون، می‌توانند در آب باقی بمانند.
چگونه خود را محافظت کنیم؟
برای حفظ سلامتی، روی بهداشت شخصی تمرکز کنید تا نگرانی در مورد نشیمنگاه:
پوشش محافظ: از روکش‌های نشیمنگاه توالت استفاده کنید یا دستمال توالت را روی نشیمنگاه قرار دهید.
درب را ببندید: اگر توالت درپوش دارد، آن را با دستمال الکلی تمیز کنید و حتماً قبل از کشیدن سیفون، آن را ببندید تا از انتشار پاشش توالت جلوگیری شود.
شستشوی صحیح دست: دست‌هایتان را به مدت حداقل ۲۰ ثانیه با آب و صابون به‌درستی بشویید.
جایگزین‌ها: اگر صابون موجود نیست، ژل ضدعفونی‌کننده دست یا دستمال‌های آنتی‌باکتریال همراه داشته باشید.
اجتناب از خشک‌کن دمنده: در صورت امکان، از دستمال کاغذی به جای خشک‌کن‌های دستی پرفشار استفاده کنید.
تلفن همراه ممنوع: از بردن یا استفاده از تلفن همراه در توالت خودداری کنید؛ این وسیله می‌تواند به راحتی باکتری‌ها را حمل کند.
تمیز کردن سطوح تعویض پوشک: نواحی تعویض نوزاد را قبل و بعد از استفاده تمیز و ضدعفونی کنید.
با خیال راحت بنشینید، اما بهداشت را رعایت کنید
برای بیشتر افراد سالم، نشستن روی نشیمنگاه توالت عمومی خطر پایینی دارد. اگر برای اطمینان بیشتر نیاز به آرامش خاطر دارید، می‌توانید نشیمنگاه را با دستمال الکلی پاک کنید یا از پوشش استفاده کنید.
بیشتر عفونت‌ها از خود نشیمنگاه منتقل نمی‌شوند، بلکه از طریق دست‌های کثیف، دستگیره درها، پاشش سیفون و تلفن‌های همراه استفاده‌شده در توالت رخ می‌دهند.
تمرکز خود را بر رعایت بهداشت مناسب بگذارید: شستن دست‌ها، استفاده از دستمال کاغذی به جای خشک‌کن، و تمیز نگه داشتن تلفن همراه. و یک توصیه مهم دیگر: از چمباتمه زدن روی توالت فرنگی پرهیز کنید؛ این کار باعث انقباض عضلات کف لگن شده، تخلیه کامل مثانه را سخت می‌کند و احتمال پاشش مواد دفعی را افزایش می‌دهد.
