۱۰ و ۱۱ مه روز جهانی پرندگان مهاجر است

به طور رسمی، روز جهانی پرندگان مهاجر در دومین شنبه ماه مه و دومین شنبه ماه اکتبر برگزار می‌شود.

در سال 2025:

شنبه، 10 مه 2025: اولین تاریخ اوج جشن در بهار (به ویژه در آمریکا و کانادا)

شنبه، 11 اکتبر 2025: دومین تاریخ اوج جشن در پاییز (به ویژه در مکزیک، آمریکای مرکزی و جنوبی و کارائیب)

این دو تاریخ به منظور در نظر گرفتن زمان‌های اوج مهاجرت پرندگان در مناطق مختلف جهان انتخاب شده‌اند. با این حال، سازمان‌دهندگان رویدادها تشویق می‌شوند که فعالیت‌ها را در هر زمانی از سال که با حضور پرندگان مهاجر در منطقه آن‌ها سازگارتر است، برگزار کنند.

10 و 11 مه؛ روز جهانی پرندگان مهاجر: سفیران بالدار طبیعت، فراخوانی برای حفاظت

دهمین و یازدهمین روز از ماه مه (بسته به اینکه دومین شنبه ماه مه در کدام روز تقویم قرار می‌گیرد) و سپس یازدهم اکتبر، روزهایی هستند که در تقویم جهانی به نام "روز جهانی پرندگان مهاجر" نامگذاری شده‌اند. این دو تاریخ، فرصتی حیاتی برای جلب توجه عمومی به پدیده شگفت‌انگیز مهاجرت پرندگان، اهمیت اکولوژیکی آن‌ها و تهدیدات فزاینده‌ای است که این سفرای بالدار طبیعت با آن روبرو هستند.

شگفتی مهاجرت پرندگان:

مهاجرت پرندگان یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی است. میلیون‌ها پرنده هر ساله سفرهای حماسی و طولانی را در سراسر قاره‌ها و اقیانوس‌ها انجام می‌دهند. این سفرها، با انگیزه یافتن بهترین شرایط برای تغذیه، تولید مثل و دوری از سرما، نیازمند استقامت، جهت‌یابی بی‌نظیر و منابع کافی در طول مسیر است. پرندگان مهاجر، پل‌های زنده‌ای هستند که اکوسیستم‌های دوردست را به یکدیگر متصل می‌کنند و نقش‌های حیاتی در سلامت محیط زیست ایفا می‌نمایند.

اهمیت اکولوژیکی پرندگان مهاجر:

کنترل آفات: بسیاری از پرندگان مهاجر، حشره‌خوار هستند و با تغذیه از آفات کشاورزی و حشرات موذی، به کنترل طبیعی جمعیت آن‌ها کمک می‌کنند.

گرده‌افشانی و پراکنش بذر: برخی از پرندگان، به خصوص مرغ مگس‌خوار، نقش مهمی در گرده‌افشانی گیاهان دارند. پرندگان میوه‌خوار نیز با پراکندن بذرها، به رشد و گسترش جنگل‌ها و زیستگاه‌های طبیعی کمک می‌کنند.

نشانگر سلامت اکوسیستم: جمعیت پرندگان و سلامت آن‌ها، شاخص‌های مهمی برای وضعیت کلی یک اکوسیستم هستند. کاهش جمعیت پرندگان می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زیست‌محیطی جدی باشد.

ارزش زیبایی‌شناختی و فرهنگی: پرندگان، با زیبایی و آواز خود، الهام‌بخش هنر، ادبیات و فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان بوده‌اند و بخش جدایی‌ناپذیری از میراث طبیعی ما محسوب می‌شوند.

تهدیدات پیش روی پرندگان مهاجر:

تخریب و از بین رفتن زیستگاه‌ها: گسترش شهرنشینی، کشاورزی فشرده، و توسعه زیرساخت‌ها، باعث از بین رفتن و تکه تکه شدن زیستگاه‌های حیاتی پرندگان در مسیرهای مهاجرت و مناطق تولید مثلی و زمستان‌گذرانی آن‌ها شده است.

تغییرات اقلیمی: الگوهای آب و هوایی نامنظم، خشکسالی، سیل و تغییرات در زمان‌بندی فصلی، می‌توانند بر زمان‌بندی مهاجرت، دسترسی به غذا و موفقیت تولید مثل پرندگان تأثیر منفی بگذارند.

آلودگی: آلودگی‌های شیمیایی (مانند آفت‌کش‌ها)، آلودگی نوری (که می‌تواند مسیر مهاجرت پرندگان شب‌کوچ را مختل کند) و آلودگی پلاستیکی، از جمله تهدیدات مهم هستند.

برخورد با سازه‌های انسانی: برخورد با ساختمان‌ها، خطوط انتقال برق و توربین‌های بادی، هر ساله منجر به مرگ میلیون‌ها پرنده می‌شود.

شکار غیرقانونی و صید بی‌رویه: در برخی مناطق، شکار و صید پرندگان مهاجر (به خصوص پرندگان آبزی) به صورت غیرقانونی انجام می‌شود.

موضوع سال 2025: "فضاهای مشترک: ایجاد شهرهای و جوامع دوستدار پرنده"

موضوع "روز جهانی پرندگان مهاجر" در سال 2025، "فضاهای مشترک: ایجاد شهرهای و جوامع دوستدار پرنده" (Shared Spaces: Creating Bird-Friendly Cities and Communities) است. این موضوع بر اهمیت همزیستی سالم بین انسان‌ها و پرندگان با تمرکز بر ایجاد شهرها و جوامعی دوستدار پرنده تأکید دارد. با افزایش جمعیت شهری و توسعه شهرها، درک و عمل به این مفهوم برای بقای پرندگان مهاجر ضروری است.

اهداف روز جهانی پرندگان مهاجر:

افزایش آگاهی: اطلاع‌رسانی درباره چالش‌های پیش روی پرندگان مهاجر و نقش حیاتی آن‌ها در اکوسیستم.

تشویق به اقدام: بسیج تلاش‌ها برای حفاظت از پرندگان مهاجر و زیستگاه‌های آن‌ها در سطوح محلی، ملی و بین‌المللی.

همکاری بین‌المللی: تأکید بر نیاز به همکاری فرامرزی برای حفاظت از پرندگانی که مرزهای سیاسی را در سفرهای خود پشت سر می‌گذارند.

ترویج اقدامات مثبت: تشویق افراد، جوامع و دولت‌ها به اتخاذ راهکارهای پایدار برای کاهش تهدیدات و ایجاد محیط‌های امن‌تر برای پرندگان.

چگونه می‌توانیم کمک کنیم؟

کاهش آلودگی نوری: خاموش کردن چراغ‌های غیرضروری در شب، به ویژه در ساختمان‌های بلند، می‌تواند به پرندگان شب‌کوچ کمک کند.

ایمن‌سازی پنجره‌ها: استفاده از برچسب‌ها یا الگوهای خاص روی پنجره‌ها برای جلوگیری از برخورد پرندگان.

کاشت گیاهان بومی: ایجاد باغچه‌های دوستدار پرنده با گیاهان بومی که غذا و سرپناه برای پرندگان فراهم می‌کنند.

حمایت از زیستگاه‌ها: حمایت از سازمان‌های حفاظتی که در زمینه حفظ و احیای تالاب‌ها، جنگل‌ها و سایر زیستگاه‌های مهم پرندگان فعالیت می‌کنند.

کاهش استفاده از آفت‌کش‌ها: محدود کردن یا حذف استفاده از آفت‌کش‌ها در باغات و مزارع.

کنترل حیوانات خانگی: نگهداری گربه‌ها در محیط‌های بسته یا با نظارت، برای جلوگیری از شکار پرندگان.

روز جهانی پرندگان مهاجر، فراخوانی برای همه ماست تا به عنوان نگهبانان این سفیران بالدار، از میراث طبیعی خود حفاظت کرده و آینده‌ای امن برای آن‌ها و برای خودمان تضمین کنیم.