هنر سفارشی ماندگار نخواهد شد

ایلنا: علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شب گذشته شنبه(۱۲ بهمن) در مراسم اختتامیه سی و دومین جشنواره بین‌المللی جشنواره تئاتر فجر در تالار وحدت طی سخنانی ابراز امیدواری کرد جشنواره سال آینده در شان این هنر برگزار شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم با ابراز خرسندی از حضور در جمع هنرمندان تئاتر بیان کرد:

حضار محترم، هنرمندان گرانقدر

حضور در محفل شما هنرمندان و پدیدآورندگان خلاق، آن هم در آغازین روز جشن‌های سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برای من مایه خوشوقتی است؛ به ویژه آنکه در این آیین قرار است از برگزیدگان سی ودومین جشنواره بین المللی تئا‌تر فجر قدردانی شود این تقارن میمون و مبارک را به شما و همه ملت هنردوست ایران اسلامی تبریک می‌گویم.

تئا‌تر، هنری دیرپای و کهن است که تقریبا در تاریخ همه ملل جهان ردپایی از آن یافت می‌شود. هنری که مخاطب را به همزادپنداری و واقعیت انگاری وادار می‌کند. هنر نمایش از یک سو چنان به واقعیت نزدیک می‌شود که گویی مخاطب جزیی از روایت است و با آن ارتباط دو سویه دارد و از سوی دیگر همه عوامل را برای اجرایی مجازی از برش یک واقعیت در زندگی روزمره گرد هم می‌آورد.

هر چند هنر نوپدید سینما گوی رقابت را از هنر نمایش ربوده و به یک رسانه فراگیر جهانی تبدیل شده است اما باید دانست که سینما ریشه در نمایش دارد. سینما‌زاده نمایش است. سینما فرزند کوچک نمایش است. در حقیقت نهال سینما از آبشخور نمایش تغذیه می‌کند. به همین دلیل است که آنان که کار هنری را با تئا‌تر آغاز کرده‌اند در سینما موفق‌تر از دیگر هم قطاران خویش درخشیده‌اند. با نگاهی ژرف به تمایز‌های اساسی هنر نمایش و سینما به وضوح در خواهیم یافت که نمایش، روی صحنه‌ای چند بعدی می‌رود و اجرایی زنده و‌گاه بداهه دارد اما سینما روی پرده‌ای تخت روایتی را در قالب نور و رنگ به مخاطب می‌نمایاند و از این رو نمایش پویا‌تر و اصیل‌تر از سینماست. نمایش در هر جا و با هر امکاناتی قابل اجراست. تئاترهای خیابانی را بار‌ها تماشا کرده‌اید یا شاید هم در طول جشنواره اخیر دیده‌اید؛ با اندک امکاناتی قادرند روایت‌های عمیق و تاثیرگذاری بیافرینند در حالی که سینما هنری پرهزینه و یکسویه است.

نمایش جزئی از تاریخ و فرهنگ همه ملت هاست و با فرهنگ عمومی و عرف رایج قرابت بیشتری دارد. بازیگر نمایش انرژی و توانی دو چندان می‌خواهد تا ساعت‌ها و روزهای متمادی بر صحنه بماند و با شخصیت مورد نظر همزاد پنداری کند و مفاهیم خود را به مخاطب القا کند. تئا‌تر اغلب عمیق است و به رویداد‌ها نگاهی فلسفی، پیچیده و روان‌شناختی دارد. وقتی مخاطب پای صحنه می‌نشیند ذهن او مدت‌ها در گیر اجرا و القا فیلسوفانه رویدادی است که تئا‌تر برایش آفریده و از این بابت تئا‌تر هنری ماندگار است.

تئا‌تر هنری است برای تعالی ارزش‌ها و هنرمند همواره برای رشد و شکوفایی خرد و اندیشه در تلاش است. هنرمند تئا‌تر دیالوگ را خوب می‌داند و می‌فهمد چون گفت‌و‌گو و فن بیان مهم‌ترین ابزار کار اوست اما؛ غالبا تفکر، تدبر و سکوت خارج از صحنه را به پرگویی ترجیح می‌دهد. او دلی سوخته و قلبی سرشار از شوق به آفریدن دارد. آفریدن اثری که مردم را به کار آید؛ ماندگار باشد و تا اعماق جان مخاطب نفوذ کند؛ آفریدن اثری که منجر به تربیت و تصحیح رفتارهای نابخردانه شود. او رنج مقدسی در نهان دارد و بار امانتی را بردوش می‌کشد که بسیاری تاب تحمل آن را ندارند. هنرمند تئا‌تر در پی آرمانشهری است که همه ما در پی ساختن آنیم. او آزاد اندیش است و از ویژگی‌های آزاد اندیشی، نقد پذیری است؛ نقدی که مایه رشد و بزرگ شدن است. او نقد را می‌شنود، دیدگاه عرف را می‌پذیرد و به نظر منتقد و مخالف احترام می‌گذارد اما تحقیر و محدودیت را بر نمی‌تابد.

تئا‌تر نیز باید چون دیگر هنر‌ها از درون بجوشد تا بر دل نشیند و ماندگار شود. هنر سفارشی و کوششی ماندگار نخواهد بود و زود محو و نابود خواهد شد.

آزاد اندیشی در کشور ما میراثارزشمند امام راحل، معمار کبیر انقلاب اسلامی است؛ هم او که برای آزادی ملت ایران مجاهدانه تلاش نمود و برای رشد هنر اصیل، نظراتی راهگشا ارائه کرد. امروز روز ورود اوست یادش را گرامی می‌داریم.

هنر فاخر تئا‌تر می‌تواند به عالیترین شکل برای معرفی فرهنگ یک ملت مورد استفاده قرار گیرد و به رسانه‌ای تاثیر گذار تبدیل شود. این هنر در انتظار تلنگری است که انبوه علاقه مندان و مخاطبان خویش را برای تولید و اجرای آثار غنی و قوی فراخواند. پر واضح است که دیکته ننوشته غلط ندارد. تئا‌تر هم ممکن است مثل دیگر هنر‌ها ملاحظاتی داشته باشد که قابل در نظر گرفتن است. هر که پای در میدان عمل گذارد احتمال ارتکاب خطا هم دارد اما مهم آن است که تعامل سعه صدر و گذشت را بیاموزیم و بکار بندیم.

با آنکه هنر نمایش هنری دیرینه، ارجمند، قابل احترام و همواره منبع الهام و ارتزاق دیگر هنر‌ها بوده است اما همواره در سایه دیگر هنر‌ها و به ویژه سینما و تلویزیون قرارگرفته و از این باب هنرمند هنرهای نمایشی همواره مکدر است.

در کشور ما به این هنر کم توجهی شده است. صدای هنرمندان و پدیدآورندگان سخت کوش این هنر کمتر شنیده و تصویرشان کمتر دیده شده است. سالن‌های اختصاصی تئا‌تر محدود یا آنقدر قدیمی و فرسوده است که برازنده این هنر فاخر نیست. نمونه آن ساختمان زیبای تئا‌تر شهر است، ساختمانی که نماد هنر در پایتخت است و مدت هاست که حال و روز خوبی ندارد.

من به خوبی می‌دانم که در این سال‌ها به این هنر فاخر، آنچنانکه شایسته و بایسته است، توجه نشده است. می‌دانم که دغدغه امنیت شغلی، تداوم کار و‌گاه معیشت حداقلی آزارتان می‌دهد و می‌دانم برشما مهربانان سخت گذشته است. با این همه، شما با شکیبایی ستودنی همچنان در صحنه استوار مانده‌اید و اجازه نداده‌اید چراغ تئا‌تر خاموش شود. یقین دارم که با همراهی شما این چراغ هر روز فروزنده‌تر خواهد شد.

هیچ یک از ما نه بر یکدیگر، بلکه با یکدیگر و با فهم دقیق اصالت هنر تئا‌تر، این هنر مردمی را یاری خواهیم کرد و با امید به آینده برای آبادانی این هنر دست در دست هم خواهیم داد.

اینک جای بسی خوشوقتی است که جشنواره تئا‌تر فجر و دیگر جشنواره‌های موضوعی تئا‌تر با همت اهالی هنر تئا‌تر، زنده و پویاست و اهالی تئا‌تر همچنان امیدوارانه تولید می‌کنند و عاشقانه به این هنر بزرگ احترام می‌گذارند.

شوق و اشتیاق جاری در این جشنواره و استقبال مخاطبان از اجراهای مختلف بیانگر آن است که تئا‌تر ظرفیت بزرگی دارد که باید شکوفا شود و به جایگاه اصلی خویش بازگردد.

تنوع اجرا‌ها در جشنواره اعم از اجراهای صحنه‌ای، تئا‌تر خیابانی، بخش بین الملل و داخلی و همچنین رقابت در بخش‌های جنبی چون پوس‌تر و عکس نشان داد که این هنر با تمام جنبه‌هایش در صحنه است و جشنواره تئا‌تر فجر که ویترین اصلی هنر نمایش در ایران به شمار می‌آید، امسال در سی و دومین سالش پربار‌تر از همیشه به ثمر نشسته است.

هنرمندان عزیز، اساتید هنر نمایش، دست اندکاران برگزاری جشنواره سی ودوم درود بر شما که این هنر ارزشمند را پاس می‌دارید و برای حفظ و ارتقا آن در عین کاستی‌های فراوان با شکیبایی گام‌های بلند بر می‌دارید. سخت کوشی و همت عاشقانه شما را نسبت به این هنر دیرپای مردمی ارج می‌نهم و از اینکه امشب در جمع شما هنرمندان هستم خوشنودم و از اینکه می‌بینم این جشنواره موجب امید، شور و اشتیاق شما شده است به خود می‌بالم و وظیفه خود را در برابر شما عزیزان سنگین‌تر احساس می‌کنم.

بهترین تبریک‌های خود را به برگزیدگان این جشنواره تقدیم می‌کنم و امید دارم که به یاری خداوند جشنواره تئا‌تر سال آینده به گونه‌ای برگزار شود که شایسته همه ماست.

برای همه شما میهمانان گرامی و دست اندرکاران برگزاری جشنواره آرزوی موفقیت دارم.