طی چندسال اخیر هیچ کارگردانی به تئاتر معرفی نشد

ایلنا: نشست رسانه‌ای نمایش «هم‌طناب» نوشته و کارگردانی مهین صدری صبح امروز چهارشنبه(۶ آذر) با حضور عوامل و خبرنگاران در کافه‌تریای مجموعهٔ ایرانشهر برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، صدری درخصوص جریان شکل‌گیری متن این نمایش عنوان کرد: نمایش «هم‌طناب» اثر مستندی است که براساس گزارش‌های واقعی کوهنوردان ایرانی که به هیمالیا صعود کردند اما هیچ‌گاه امکان بازگشت را نیافتند و دیگر کوهنوردان ایرانی خلق شده است. این اثر هفت بازیگر دارد و به شکل پرفورماتیک اجرا می‌شود و تمام کار‌ها را خود بازیگران برعهده دارند.

وی در پاسخ به این سوال که عدم بازگشت کوهنوردان جوان ایرانی تا چه اندازه در خلق این اثر نقش داشت، گفت: متن این نمایش را دو سال قبل نوشتم و هیچ ارتباطی به اتفاقاتی که برای کوهنوردان افتاد نداشت. ‌‌‌همان زمان متن را برای شرکت در جشنواره تئا‌تر فجر به مسئولان دادم که رد شد و سپس با مدیر مرکز تئا‌تر مولوی در میان گذاشتم که ایشان استقبال کردند اما باز هم اتفاق خاصی نیفتاد. همین طور مسئولان تالار حافظ عنوان کردند چنین اثری در اولویت کاری آن‌ها قرار ندارد.

این کارگردان ضمن بیان اینکه مجموعه چنینن عواملی موجب شد نمایش «هم‌طناب» در تالار شمس به صحنه برود، اظهار داشت: در زمانی که همه مدیران و کار‌شناسان عنوان می‌کنند متون نمایشی کمی در کشور خلق می‌شود و تالار‌ها تنها در اختیار سه فرد مشخص قرار می‌گیرد؛ تصور می‌کنم هنگامی که فردی نمایش‌نامه یا متنی خلق می‌کند باید با استقبال مواجه شود و برای مسئولان ارزش داشته باشد اما متاسفانه شاهد هستیم هرگز چنین اتفاقی نمی‌افتد.

صدری به گفتگوهای خود با سعید اسدی مدیر مرکز تئا‌تر مولوی اشاره کرد و گفت: ایشان بسیار از متن استقبال کرد و تاکید داشت که نباید او را به عنوان مدیر سالن در نظر بگیریم بلکه خود را معلم می‌داند. آقای اسدی گفت می‌خواهیم نمایش مستند را به دانشجویان خود آموزش دهیم و نمایش شما می‌تواند این کارکرد را داشته باشد. اما وقتی پس از چهار ماه برای پیگیری مراجعه کردم گفتند نمایش آقای کوهستانی را در نوبت اجرا گذاشته‌اند! این در حالی بود که متن من داخل پاکت بود نه نمایش نامه‌ای از امیر رضا کوهستانی. این نشان می‌دهد مدیران ما حتی به خود زحمت باز کردن درب یک پاکت درخواست را نمی‌دهند.

وی تصریح کرد: وقتی ما به عنوان یکی از گروه‌های موفق داخلی که اجراهای موفق خارجی را تجریه کرده با چنین مشکلاتی مواجه هستیم شما می‌توانید سرنوشت گروه‌های جوان و کم نام و نشان را حدس بزنید. اینکه طی چند سال اخیر هیچ نام تازه‌ای به جریان تئا‌تر اضافه نشده است دقیقا به همین علت بوده و تمام افرادی که در حال حاضر فعالیت می‌کنند حداقل حدود یک دهه سابقه کار دارند و بیشتر آن‌ها در دهه هفتاد صاحب نام شده‌اند به ویژه از سالهای ۷۶ به بعد تعداد زیادی کارگردان خوب به تئا‌تر معرفی شد.

کارگردان نمایش «هم‌طناب» با مسئول دانستن مدیران در قبال چنین اتفاقی ویژگی‌های نمایش مستند بیان کرد: در ایران متون زیادی در این زمینه وجود ندارد و تئوری خاصی در کشور مطرح نشده است به همین دلیل افراد زیادی از واژه مستند در اجرا استفاده می‌کنند اما به هر حال در این حد می‌دانم که تمام آنچه در نمایش گفته می‌شود قبلا گفته شده و کاملاً موجود است. تمام گزارش‌ها عینا در نمایش مطرح می‌شود به طوری که فردی نمی‌تواند ادعا کند فلان حرف را نزده و یا کاری را انجام نداده، چون تمام اسناد و مدارک در رسانه‌ها موجود بوده و ما آن‌ها را جمع‌آوری کردیم.

وی در ادامه توضیحات خود در خصوص نمایش «هم‌طناب» بیان کرد: شخصا علاقه زیادی به آثار مستند و گزارش‌های این چنین دارم و اصولا کمتر رمان می‌خوانم و بیشتر اطلاعات خود درباره افراد را با خواندن گزارش‌ها و تماشای فیلم‌های مستند کسب می‌کنم. سعی کردیم شکل گزارش گونه را در اجرای نمایش هم مدنظر قرار دهیم ولی به طور کل اعتقاد دارم بیشتر آنچه درباره نمایش مستند مطرح است عناوین ژورنالیستی است و مبنای تئوریک ندارد.

صدری در پاسخ به این سوال که آیا به کارگردانی ادامه می‌دهد یا خیر؛ ضمن اشاره به همکاری گذشته خود با امیررضا کوهستانی اظهار داشت: تجربه همکاری با این گروه خوب از بازیگران و دیگر عوامل موجب شد به ادامه این مسیر علاقه پیدا کنم و فکر می‌کنم اگر یک سالن مناسب برای تمرین در اختیار داشته باشیم حتما ادامه خواهم داد. اعتقاد دارم حواشی بیشتر موجب فاصله گرفتن افراد از کارگردانی می‌شود نه سختی کار کارگردانی.

سعید چنگیزیان: اتفاق رخ داده برای کوهنوردان؛ مسئولیت ما را بیشتر می‌کند

سعید چنگیزیان، یکی از بازیگران نمایش «هم‌طناب» در ارتباط با ویژگی‌های نقشی که برعهده دارد، گفت: به عنوان بازیگر فکر می‌کنم نمی‌توانیم در نمایش به دنبال چیز عجیب و غریبی در زمینه بازی باشیم. چون همه چیز از زبان کوهنوردان بیان می‌شود و مستند است. اما اتفاقی که برای گروه کوهنوردان جوان در صعود به هیمالیا رخ داد؛ ناخواسته مسئولیتی را روی دوش ما می‌گذارد.

وی افزود: شما در حالی که کوهنورد نیستید و با شرایط آن آشنایی ندارید باید فضایی پر از التهاب و نگرانی را برای مخاطب تشریح کنید. اینکه در ‌‌نهایت چه کسی یا چه عاملی مسئول اتفاق رخ داده؛ است.

این بازیگر با بیان اینکه در طول نمایش افراد از وضعیت خود دفاع می‌کنند، تصریح کرد: ما قضاوتی درباره دلایل اتفاق دردناکی که رخ داد نمی‌کنیم و برعهده تماشاگر است که تصمیم بگیرد. اما به هر حال این طور به نظر می‌رسد که اگر همه مسئولیت خود را به درستی انجام می‌دادند؛ چنین اتفاقی نمی‌افتاد.

مهین صدری در تکمیل صحبت‌های چنگیزیان اضافه کرد: مسئله اصلی درباره کار گروهی و مشکلاتی است که در جریان فعالیت‌های مشابه مانند تئا‌تر پیش می‌آید. ما در این زمینه مشکل داریم و همواره شاهد هستیم افراد مدتی در کاری حضور دارند و چندی بعد راه دیگری انتخاب می‌کنند.

وی ادامه داد: در زندگی هم به همین شکل عمل می‌کنیم یعنی مدام اشتباه‌های کوچک انجام می‌دهیم و به سادگی از کنار آن‌ها می‌گذریم؛ به همین علت وقتی به کار بزرگی مانند صعود به یکی از مرتفع‌ترین قله‌های جهان می‌رسیم این روند ادامه می‌یابد، در حالیکه کوچک‌ترین اشتباهی در این مسیر بزرگ‌ترین خسارت را همراه دارد.

شهاب زارع: مسئولیت گریزی نقطه مشترک فعالیت‌های گروهی در جامعه

شهاب زارع، دیگر بازیگر نمایش «هم‌طناب» نیز در توضیح نقشی که برعهده دارد، عنوان کرد: لایه‌های زیرین موجود در متنی که به دست من رسید در کنار انسجام موجود در نگارش دلیل اصلی جذاب شدن همکاری با گروه برای من بود. دنبال کردن مسئولیت در اجتماع ما که گویا در هر جمعی وجود دارد و عدم مسئولیت پذیری نقطه مشترک تمام فعالیت‌های گروهی است.

وی ادامه داد: گویا معمول است که گروه‌های کوهنوردی یک پزشک همراه داشته باشند و من در این نمایش چنین نقشی
برعهده دارم.

این بازیگر به اختلاف سلیقه با گروه بازبینی اشاره کرد و گفت: در نمایش «هم‌طناب» با درام به معنای درگیری که روی صحنه رخ دهد مواجه نیستیم و به نوعی می‌توان گفت اتفاق قبلا افتاده و آنچه ما روایت می‌کنیم براساس مستندات به جا مانده از گروه صعود به همیالیا است.

حسین‌زاده: مدیران جلوی فعالیت گروه‌ها را نگیرند؛ نیاز به تشکر نداریم

محمدرضا حسین‌زاده، مدیر تولید نمایش «هم‌طناب» در خصوص مشکلات به جا مانده از گذشته برای هنرمندان تئا‌تر گفت: قصد داشتیم نمایش‌های «سالگشتگی» و «هم‌طناب» را به طور مشترک آماده اجرا کنیم که در کمال تعجب و برای نخستین مرتبه از طرف مدیریت تالار رودکی از گروه برای اجرا در این محل دعوت به عمل آمد ولی در ادامه گفتند نمایشی توصیه شده و ناچاریم سالن را در اختیار آن‌ها قرار دهیم. به همین علت تصمیم گرفتیم هر دو نمایش در سالن AIT موسسه فارسی زبانان روی صحنه بروند.

وی افزود: ما سال گذشته نمایش «دیوار چهارم» را به مدت ۱۰۰ شب در اکو روی صحنه بردیم اما هیچگاه مدیری بابت جذب این تعداد مخاطب به سالن نمایش از گروه تشکر نکرد و متاسفانه شرایط به شکلی شده که مدیران منتظر هستند هنرمندان برای دریافت پول و امکانات درب اتاق آن‌ها را بزنند.

مدیر تولید نمایش‌ «هم‌طناب» به صحبت‌های شب گذشته رئیس‌جمهور اشاره کرد و گفت: امیدوارم معاون هنری سریع‌تر از آنچه مشاهده می‌شود فکری برای مدیریت‌ تئا‌تر داشته باشد، چون امروز با رکود فعالیت‌ها در این عرصه مواجه هستیم و البته که اگر مدیران مشکلی سر راه اجرای آثار ایجاد نکنند از آن‌ها انتظار تشکر نداریم.

حسین‌زاده ضمن درخواست از رسانه‌ها برای کمک به اطلاع‌رسانی اجرای نمایش در غیاب حمایت‌های مرکزهنرهای نمایشی و شهرداری تهران در خصوص سالن اجرا عنوان کرد: سالن اجرای این آثار به منظور گالری طراحی شده و به هرحال کاستی‌های خود را دارد و هنرمندان ناچار هستند از خواسته‌های خود چشم‌پوشی کنند.

وی در پایان اظهار داشت: امیررضا کوهستانی علاقه دارد نمایش‌های خود را ابتدا در ایران و برای مخاطبان کشور به نمایش بگذارد و سپس مخاطب دیگر کشور‌ها را درنظر می‌گیرد. به همین دلیل خود را با شرایط وفق دادیم تا نمایش امکان اجرا داشته باشد. خوب است مدیران حداقل این نکته را درنظر بگیرند که هزینه‌های معمول خلق یک نمایش مثل خوراک، ایاب ذهاب و دیگر موارد افزایش چشم‌گیر داشته و شرایط را به روز بسنجند نه بر مبنای آنچه در گذشته معمول بوده است.