ابعاد مذاکره با کردها و اهل تسنن برای تشکیل فراکسیون اکثریت/ دلایل عدم تشکیل فراکسیون بزرگ

«صباح زنگنه» نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی در تشریح ابعاد سفر نمایندگان فراکسیون‌های سائرون، النصر، الحکمه و الوطنیه به اربیل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: یکی از دلایلی که تشکیل فراکسیون اکثریت تا به امروز با مشکل روبه‌رو شده است، طولانی شدن اظهار نظر دادگاه فدرال عراق در خصوص سلامت انتخابات و شمارش دستی آراء است. این پرونده با نظارت قضات انجام شد و نهایتاً موجب شد تا نتیجه پایانی اعلام شود که در این راستا و با شمارش مجدد آراء، سه نفر در فهرست نهایی نامزدها و میران رای آنها جابه‌جا شد. از این منظر علاوه بر اختلاف‌های طایفه‌ای و حزبی، این بحث هم موجب شد تا تشکیل دولت در عراق به تاخیر بیفتد.

وی ادامه داد: وضعیت فعلی عراق نشان می‌دهد که هیچ گروه و جناحی در این کشور پس از انتخابات نتوانسته فراکسیون اکثریت را تشکیل دهد؛ به عبارت دیگر آنها نتوانسته‌اند تعداد نصف به علاوه یک کرسی‌ها را با خود همراه کنند. این در حالی است که شیعیان و جریان‌های سیاسی منتسب به آنها در عراق از جایگاه بالایی برخوردارند اما باید بدانیم که کردها و اهل تسنن هم در ساختار سیاسی دارای سهم و جایگاه مشخص هستند. در این راستا جناح‌های شیعی در دو دسته مورد بررسی قرار می‌گیرند؛ نخست، دولت القانون و فراکسیون الفتح و نیروهای حشد الشعبی هستند و دوم، جریان‌هایی متشکل از النصر، الحکمه و السائرون که جریان دوم را باید تحت نظر و حمایت عربستان و آمریکا دانست.

عربستان و آمریکا طی تماس‌ها و راهبردهایی که در خصوص جریان دوم داشتند به این نتیجه رسیدند که اهل سنت را به جریان دولت القانون و الفتح متمایل کنند و کردها را با جناح دوم هماهنگ کنند؛ اما واقعیت این است که کردها نمی‌توانند از ایران دور شوند و حتی مایل به این نیستند که میان اختلاف آمریکا و ایران قربانی شوند. از این منظر آنها هم به دنبال سهم مشخص خود هستند.

این تحلیلگر مسائل منطقه با اشاره به حضور نمایندگان برخی فراکسیون‌ها در اربیل، گفت: حضور نمایندگان فراکسیون‌های السائرون، النصر، الحکمه و الوطنیه در اربیل کردستان عراق را باید تلاشی در راستای جلب نظر و حمایت دو حزب کردی در عراق دانست که چیزی در حدود ۴۳ کرسی در دست دارند. این در حالی است که برخی از نمایندگان جریان‌های کردی عراق سفرهایی به بغداد داشته‌اند و به دنبال احقاق حقوق و تامین منافع خود هستند. اگر به خاطر داشته باشیم، چند روز قبل خبرهایی مبنی بر سفر مقتدی صدر به بغداد و تشکیل فراکسیون بزرگ منتشر شد اما باز هم خروجی خاصی را شاهد نبودیم. در آن سفر نوری مالکی و تمامی جناح‌هایی که با وی ائتلاف کرده بودند، در هتل بابل واقع در بغداد تحت عنوان فراکسیون اکثریت تجمع کردند که به دلیل عدم مشارکت کردها فراکسیون بزرگ شکل نگرفت.

وی در پایان تصریح کرد: کردها در دیدار اخیر اعلام کرده‌اند که اجرای قانون اساسی، بازگشت پیشمرگ‌ها به مناطق مورد مناقشه و تامین بودجه اقلیم و بودجه پیشمرگ‌ها از خواسته‌های آنها برای پیوستن به این ائتلاف است. منظور از اجرای قانون اساسی، تعیین تکلیف ماده ۱۴۰ قانون اساسی عراق و مناطق مورد منازعه است که کرکوک یکی از آنها خواهد بود که بعید به نظر می‌رسد دولت عراق با این شرط موافقت کند. در همین راستا به دلیل استقرار ارتش در این مناطق، موضوع بازگشت پیشمرگه‌ها هم تا حدودی منتفی خواهد بود؛ چراکه کردها به یاد دارند که العبادی چگونه ارتش را علیه آنها در کرکوک مستقر کرد و از همین رو او وجهه خوبی در اقلیم کردستان ندارد. اما در مورد بودجه اقلیم باید بگویم که احتمال عملیاتی شدن آن و حتی جابه‌جا شدن میزان آن وجود دارد. از این منظر باید دید که چه اختیارات و سهمی برای کردها و اهل تسنن در نظر می‌گیرند.