عدم حضور «احرار الشام» در نشست ریاض نشانه اختلاف در میان معارضان است/ نشست وین بر مذاکره پس از نابودی تروریست‌ها اصرار دارد
عدم حضور نماینده گروهک تروریستی احرار الشام در نشست ریاض نشان دهنده وجود شکاف و اختلافات اساسی میان معارضان سوری بر سر مذاکره با دولت سوریه است و به طور کلی نشست ریاض خلاف مصوبات نشست وین ۱ و ۲ ارزیابی می‌شود.
«احمد دستمالچیان» کاردار سابق ایران در عربستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به برگزاری نشست معارضان سوری در ریاض تصریح کرد: نشست ریاض که با حضور معارضان سوری برگزار شد، خلاف مصوبات نشستهای وین ۱ و ۲ بود. قبل از این‌که چنین نشستی بخواهد برگزار شود، باید تمامی گروههای معارض توسط کارگروه نشست وین در قالب یک فهرست معرفی می‌شدند که عربستان خلاف مصوبات نشستهای وین ۱ و ۲ عمل کرد و این نشست را برگزار کرد که این اقدام مورد مخالفت جمهوری اسلامی ایران و روسیه قرار گرفت و باید در نخستین گام از ارزیابی این موضوع بگوییم که نشست ریاض کاملاً بر خلاف عرف بین‌الملل و همچنین محتویات و خروجی نشستهای وین برگزار شد. گروه‌هایی که در این نشست شرکت داشتند، موافق آنچه که در نشست وین گذشت، بودند اما به هر ترتیب برای نخستین بار قبول کردند که به مذاکره با دولت سوریه بپردازند. تمامی این گروه‌ها مذاکره با دولت بشار اسد را قبول نداشتند اما در ریاض قبول کردند که این مذاکرات شکل بگیرد.
وی ادامه داد: مساله دیگری که در این نشست مهم به نظر رسید، عدم حضور نماینده گروهک «احرار الشام» در ریاض بود. این گروهک شاخه‌ای از القاعده است که داخل سوریه تشکیل شد و دارای تمایلات صد درصد تکفیری و تروریستی است و در این اجلاس به دلیل این‌که به هیچ وجه مذاکره با دولت سوریه را قبول ندارد، نماینده خود را راهی ریاض نکرد. لذا به طور کلی همچنان اختلاف‌هایی بین گروههای مسلح تروریستی در سوریه وجود دارد و به نظر بعید می‌رسد تا این گروه‌ها بتوانند چنین شکافی که در سطوح دیدگاهی به وجود آمده را مرتفع کنند.
این تحلیلگر مسائل منطقه در ارزیابی احتمال کناره‌گیری بشار اسد از قدرت در ابتدای روند مذاکرات که یکی از درخواست‌های معارضان در نشست ریاض بوده است، تصریح کرد: این موضوع را می‌توان به مثابه فرار رو به جلو دانست به گونه‌ای که عربستان و هم فکران آن در صدد هستند تا حداکثر خواسته را مطالبه کنند تا بتوانند به حداقل آن دست پیدا کنند. آنچه که مهم است، این موضوع است که دولت سوریه مذاکرات را قبول کند اما با ترکیب و سناریوچینی‌های عربستان تحقق این موضوع بعید به نظر می‌رسد. چراکه اغلب این گروه‌ها از چهار سال گذشته تاکنون به طور مستقیم در ناامن کردن سوریه و حتی کشتار مردم این کشور فعال بوده‌اند.
دستمالچیان در خصوص حصول نتیجه مذاکرات معارضان با دولت سوریه عنوان کرد: در مرحله نخست و با توجه به اوضاع و احوال سوریه و منطقه به نظر می‌رسد که راه درازی تا رسیدن به یک مذاکره مناسب و همه‌جانبه در پیش است. ثانیاً، همانطور که پیش‌تر گفته شد، معارضان به هیچ وجه مذاکره را قبول نداشتند و با تحولات نظامی که پس از ورود روسیه به سوریه و همچنین پیشروی ارتش سوریه در این کشور رخ داد، فضایی به وجود آمد که دست مخالفان کاملاً خالی شده و فشار‌هایی از حیث لجستیکی و نیروی انسانی به آن‌ها وارد شد که همین موضوع باعث شد تا بحث مذاکره از سمت معارضان با موافقت روبه‌رو شود تا بیش از این متضرر نشوند. ارتش سوریه معتقد است که باید پیشروی و پاکسازی‌های بیشتری خصوصاً در منطقه حلب صورت گیرد و از طرف دیگر، روسیه که خود مبتکر نشست وین بوده است، موافقت چندانی با انجام مذاکره در حالت فعلی ندارد. به نظر سفر جان کری به مسکو بیانگر بن‌بستی است که در این پرونده به وجود آمده و غربی‌ها قصد مذاکره بیشتر با روس‌ها را دارند که طبیعتاً پس از این دیدار می‌توان تحلیل صحیح‌تری را ارائه داد.
وی در پایان با پاسخ به این پرسش که آیا نشست ریاض بر نشستهای پیشین وین و نشست نیویورک که در آینده در خصوص صلح سوریه برگزار خواهد شد، تاثیر خواهد گذاشت یا خیر، تصریح کرد: به نظر نمی‌آید که خروجی اجلاس ریاض بتواند تا این حد نافذ باشد. چراکه اصول بنیادین و ثابت این موضوع در نشستهای وین ۱ و ۲ رسماً اعلام و مصوب شده است. عربستان و معارضان نمی‌توانند این مصوبات را دستخوش تغییر کنند که ایران و روسیه هم بر حفظ و دست‌نخورده ماندن این مصوبات اصرار دارند. تا جایی که لاوروف اخیراً اعلام کرد که برکناری بشار اسد یک درخواست تروریستی است و باید با نظام بشار اسد مذاکره شود و هیچ‌گونه انتقالی صورت نخواهد گرفت. ضمن این‌که در بندهای مصوب به وضوح آمده است که پس از آن‌که گروههای تروریستی خلع سلاح یا نابود شدند، دولت سوریه پای میز مذاکره خواهد آمد که باید این مساله محقق شود.