واشنگتن در آستانه انتخابات عراق؛ بازی تازه با کارت السودانی علیه تهران

به گزارش ایلنا به نقل از الاخبار، آمریکا و رژیم صهیونیستی در ماه‌های اخیر گروه‌های مقاومت عراقی هم‌پیمان با تهران را به حمله تهدید کرده‌اند، اما ناظران می‌گویند چنین اقدامی نه‌تنها موازنه قوا را تغییر نمی‌دهد، بلکه احتمالا نتیجه‌ای معکوس داشته و به تضعیف متحدان واشنگتن در بغداد منجر می‌شود.

از سوی دیگر، آمریکا بارها عراق را به تحریم اقتصادی تهدید کرده؛ اقدامی که می‌تواند اقتصاد این کشور را فلج کند، زیرا همه درآمدهای نفتی بغداد از طریق حسابی در بانک فدرال رزرو نیویورک منتقل می‌شود. با این حال، چنین تحریم‌هایی به زیان شرکت‌های بزرگ آمریکایی از جمله «شورون» و «اکسون‌موبیل» تمام می‌شود که در سال‌های اخیر نفوذ بیشتری در بخش نفت عراق یافته‌اند؛ ازاین‌رو، این گزینه برای واشنگتن چندان عملی نیست.

ازاین‌رو، انتخابات پیشِ‌روی عراق برای آمریکا اهمیتی ویژه دارد. واشنگتن و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس روی محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، حساب باز کرده‌اند تا با تشکیل فراکسیونی بزرگ، به‌ویژه در میان شیعیان، زمینه خلع سلاح گروه‌های مقاومت را فراهم کند و این طرح را مطالبه‌ای ملی جلوه دهد، نه خواسته‌ای تحمیلی از خارج.

در همین راستا، واشنگتن درصدد افزایش سطح مداخله خود در عراق است؛ اقدامی هماهنگ با سیاست‌های جدید این کشور در سوریه و لبنان و با همکاری کشورهای عربی خلیج فارس و ترکیه.

در همین چارچوب، مارک ساوایا، تاجر کلدانی‌تبار و متولد عراق، از سوی دونالد ترامپ به‌عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور عراق منصوب شد. او در نخستین اظهاراتش هدف مأموریت خود را «بازسازی عراق و پایان فعالیت گروه‌های مسلح خارج از چارچوب دولت» عنوان کرد و گفت بغداد طی سه سال گذشته، هم‌زمان با نخست‌وزیری السودانی، در مسیر تقویت حاکمیت خود گام برداشته است.

نکته قابل توجه اینکه ساوایا بلافاصله پس از اعلام مأموریتش راهی بغداد شد و عملا جای خالی سفیر آمریکا را پر کرد؛ سمتی که پس از خروج «آلینا رومانوسکی» در دسامبر ۲۰۲۴ خالی مانده بود. واشنگتن نیز در پی نگرانی‌های امنیتی و احتمال حملات گروه‌های مقاومت، بخشی از نیروهایش را از برخی پایگاه‌ها خارج کرد.

انتصاب نماینده ویژه به جای سفیر نشان می‌دهد واشنگتن مأموریتی مشخص برای او تعیین کرده است: مدیریت انتخابات و مهندسی صحنه سیاسی عراق به سود آمریکا و در تقابل با نفوذ ایران؛ تلاشی برای معکوس کردن نتیجه انتخابات ۲۰۲۲ که به تشکیل دولت مورد حمایت تهران به ریاست السودانی انجامید.

اما موفقیت در این پروژه، تضمین‌شده نیست. اگرچه السودانی در موارد متعددی از خلع سلاح گروه‌های مسلح حمایت کرده و روابطش با آمریکا و متحدان عرب آن موجب انتقاد گروه‌های مقاومت شده، اما هنوز مشخص نیست آیا او می‌تواند با چنین برنامه‌ای بار دیگر پیروز انتخابات شود یا خیر.

تصمیم مقتدی صدر، رهبر جریان صدر، برای تحریم انتخابات، ضربه‌ای جدی به موقعیت انتخاباتی السودانی محسوب می‌شود؛ چراکه با کناره‌گیری صدری‌ها، بخش مهمی از آراء احتمالی او از دست می‌رود. صدر با این اقدام بار دیگر بر خروج از روند سیاسی موجود و مخالفت با نظام سهمیه‌ای تأکید کرد و نشان داد قصد ندارد از موضع انتقادی خود نسبت به محور مقاومت، به سوی ائتلاف با آمریکا حرکت کند.

السودانی همچنان سیاست «اقناع به‌جای تقابل» را دنبال می‌کند؛ رویکردی که در قبال ایران، گروه‌های مقاومت و متحدان پیشینش در چارچوب هماهنگی شیعی نیز ادامه دارد. او با همین سیاست، حملات علیه پایگاه‌های آمریکایی در سوریه و عراق و نیز حملات به اسرائیل را متوقف کرد و گفت این اقدامات به منافع ملی عراق آسیب می‌زند. با این حال، هنوز روشن نیست در صورت بسته‌شدن راه آشتی، السودانی در کدام جبهه خواهد ایستاد.