قنادباشی در گفت‌وگو با ایلنا:
تضاد منافع فرماندهان نظامی سودان باعث تقابل مسلحانه شد/ خارطوم تاوان دخالت خارجی و عدم پاسخگویی «ژنرال‌ها» را می‌دهد
کارشناس مسائل آفریقا گفت: اگر درگیری میان نظامیان در سودان بیش از این ادامه پیدا کند یا گستره آن به سایر شهرها هم کشیده شود، بدون تردید این تقابل می‌تواند به یارکشی و جنگ داخلی بیانجامد.
«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به درگیری مسلحانه میان ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: قبل از هر چیز باید به این نکته اشاره کنم که سودان بارها شاهد جنگ و کودتا بوده و حتی جنگ‌های داخلی در سودان جنوبی و دارفور تا جایی پیش رفت که دیوان کیفری بین‌المللی برای عمر البشیر، رئیسجمهوری وقت این کشور قرار تعقیب کیفری صادر کرد. بر همین اساس باید گفت که این کشور اساساً بارها صحنه تقابل‌های نظامی و سخت بوده اما حالا وضعیت به صورتی است که طرفین این درگیری مسلحانه در پایتخت کسانی هستند که خودشان قدرت را در دست دارند و به همین دلیل باید گفت که در سودان شاه یک واقعه نادر هستیم.
وی ادامه داد: بر اساس آنچه که رسانه‌ها اعلام کردند چیزی در حدود ۵۰ تا ۶۰ نفر طی درگیری دو روز گذشته میان ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع این کشور کشته شده‌اند که بخشی از آنها نظامی و مابقی غیرنظامی هستند. اینکه تا چه حد تعداد کشته‌ها و مجروحان صحت دارد، یک موضوع پیچیده و پنهان قلمداد می‌شود اما گستره و میزان درگیری به حدی است که حداقل بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر کشته و زخمی تخمین زده می‌شود. فارغ از این مسائل اگر بخواهیم دلایل درگیری میان دو طرف را تحلیل کنیم باید بگویم که ستون فقرات این تقابل مسلحانه، اختلاف و نزاع بر سر قدرت در بین نظامیان سودان است. از زمانی که عمر البشیر در سال ۲۰۱۹ میلادی از قدرت به زیر کشیده شد، شاهد آن بودیم که نظامیان سودان با حمایت عربستان و امارات توانستند قدرت را در خارطوم به دست بگیرند و با وعده و وعیدهای مکرر اوضاع را به نفع خود مدیریت کردند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: نکته اینجاست که در این میان یک دوگانگی مشهود به وجود آمده؛ به گونه‌ای که نیروهای واکنش سریع سودان به فرماندهی محمد حمدان دقلو (حمیدتی) که در زمان ریاست جمهوری عمر البشیر نقش بسزایی در سرکوب مخالفان وی داشتند، حالا مقابل سایر ارکان ارتش قرار گرفتند و به همین دلیل است که به درگیری فعلی در سودان عنوان «جنگ ژنرال‌ها» را اطلاق می‌کنند. توجه داشته باشید شورای ریاستی سودان بلافاصله پس از سقوط عمر البشیر قدرت را در دست گرفت و در آنجا بود که عبدالفتاح البرهان به عنوان یکی از ژنرال‌های ارتش، روند جاری در این کشور را خط‌دهی کرد. در آنموقع به دلیل آنکه نظامیان در برابر مردم نیاز به ائتلاف منسجم داشتند، البرهان با حمیدتی که فرمانده نیروهای واکنش سریع سودان بود، بر سر چگونگی تقسیم قدرت و رهبری سودان هم نظر و همسو بودند اما حالا ارتش به نیروهای واکنش سریع اعلام کرده که هرچه زودتر باید به بدنه ساختار نظامی سودان بپیوندند.
وی افزود: فرمانده نیروهای واکنش سریع سودان از پیوستن به ارتش و ادغام در این نهاد خودداری کرده است و همین مسأله موجب ایجاد دو قطبی بین نظامیانی شده که تا چند ماه پیش قدرت را با هماهنگی یکدیگر در دست داشتند و در مورد توزیع آن به هیچکس پاسخگو نبودند. اخیراً در خبرها آمده که نیروهای واکنش سریع توانستند مناطق حیاتی و بخشی از فرودگاه خارطوم را تسخیر کنند اما ارتش سودان تمام این مسائل را تکذیب کرده و به همین دلیل ما شاهد انتشار اخبار کذب در میانه درگیری نظامیان سودان هستیم. اینکه کدام جناح بر دیگری غلبه پیدا خواهد کرد، مشخص نیست اما نکته مهم این است که متضرر اصلی این درگیری صرفاً مردم سودان هستند. توجه داشته باشید که سودان بعد از عمر البشیر در دست نظامیان قرار گرفت و قرار بر این بود که آنها دوران گذار را به صورت مسالمت‌آمیز طی کنند و در این روند تدوین قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات با نظارت سازمان ملل وعده داده شده بود.
قنادباشی گفت: همین حالا و زمانی که نظامیان به جان یکدیگر افتاده‌اند، باز هم مهم‌ترین مساله در سودان، انتقال قدرت به غیرنظامیان است اما همچنان این موضوع در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و نظامیان حاکم بر خارطوم هم هیچ گام مثبتی در این مسیر برنداشتند. آنچه در این میان و به خصوص از واکنش کشورهای خارجی برآورد می‌شود این است که هنوز هم نظامیان سودان زیر چتر حمایت کشورهای خارجی قرار دارند و در این بین دولت‌های عربی، غربی و حتی اسرائیل هم در حال خط دهی و تامین منافع خود هستند. اینکه دیده می‌شود موساد در مورد وقایع اخیر سودان واکنش نشان می‌دهد و اعلام می‌کند که درگیری نظامیان این کشور یک مسأله داخلی به حساب می‌آید و بر روابط تل‌آویو با خارطوم اثر نمی‌گذارد، به خوبی نشان می‌دهد که این کشور آفریقایی تا چه حد تحت سلطه قدرت‌های خارجی قرار دارد و برای آنها مهم است.
وی در پایان با اشاره به احتمال ادامه درگیری در سودان خاطرنشان کرد: باید به این موضوع اشاره شود که مسائل ایالات متحده، عربستان و امارات هم در سودان منافع مستقیم دارند و حالا باید دید که کشورهای مذکور چگونه می‌توانند اوضاع و احوال سودان را آرام کنند؛ چراکه اگر درگیری میان نظامیان در این کشور بیش از این ادامه پیدا کند یا گستره آن به سایر شهرها هم کشیده شود، بدون تردید این تقابل می‌تواند به یارکشی داخلی بیانجامد و علاوه بر افزایش تلفات انسانی ممکن است شاهد یک جنگ تمام‌عیار در سودان باشیم که تاریخ پایان آن مشخص نخواهد بود.
