وخشیته در گفت‌وگو با ایلنا بررسی کرد:
دلایل و ابعاد سفر هیأت حزب‌الله لبنان به مسکو/ راهبرد جدید روسیه در قبال کشورهای عربی منطقه
استاد دانشگاه ملی اوراسیا گفت: روسیه خواهان مهار بحران جدید خاورمیانه است و سعی می‌کند از طریق مذاکره با طرف‌های منطقه‌ای، شرایط برای صلح را معطوف به قانون اساسی این کشورها فراهم کند.
«احمد وخشیته» استاد دانشگاه ملی اوراسیا در تشریح دلایل سفر هیأت حزب‌الله به مسکو در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: سفر هیات حزب‌الله لبنان به روسیه از چند جهت قابل تحلیل است. بر اساس آنچه که نماینده پارلمانی حزب‌الله لبنان اعلام کرده، این سفر بعد از شروع تور عربی سرگئی لاوروف، وزیر خارجه فدراسیون روسیه کلید خورده و قرار است هیأت حزب‌الله امروز وارد مسکو شوند. در این راستا باید متوجه باشیم که همزمان با سفر لاوروف به عربستان و قطر نماینده ویژه پوتین در ریاض با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد و همان موقع لاوروف در قطر به سر می‌برد. در همان زمان، یکی از منابع خبری اعلام کرد که هیأت حزب‌الله قرار است در روزهای آینده به مسکو سفر کند. قبل از واکاوی این موضوع باید به این مسأله اشاره کنم که روز چهارشنبه گذشته وزیر خارجه روسیه پس از سفر به امارات در فرودگاه ابوظبی با سعد الحریری، نخست‌وزیر مکلف لبنان دیدار کرد.
وی ادامه داد: در این دیدار دو مسأله اصلی اعم از فرایند تشکیل دولت لبنان و موانعش به علاوه بازگشت آوارگان سوری مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار گرفت و در آنجا بود که توافق شد یک هیأت روسی به لبنان برود و موضوع را پیگیری کند. اگر تمام این مؤلفه‌ها، دیدارها و رفت و آمدها را کنار هم بگذاریم به یک پرونده مشخص می‌رسیم که آن هم «سوریه» خواهد بود. درست است که سعد الحریری و لاوروف در مورد تشکیل دولت لبنان با یکدیگر صحبت کردند، اما واقعیت این است که بخش اعظمی از این دیدار و همچنین سفر حزب‌الله لبنان به مسکو حول محور دمشق می‌گردد. بر این اساس معتقدم اوضاع و احوال سوریه و تحولات مربوط به آن و در صدر آنها، بحث بازگشت آوارگان سوری به این کشور محور سفر هیات حزب‌الله لبنان به مسکو خواهد بود.
این کارشناس مسائل روسیه تصریح کرد: توجه داشته باشید که روسیه از سال‌ها پیش در سوریه حضور نظامی و دیپلماتیک فعال دارد و بخشی از نظامیان آن تحت پوشش نیروهای مورد توافق برای مناطق کاهش تنش و پلیس نظامی در مناطقی مانند ادلب و اطراف حلب حضور دارند که به نظر می‌رسد حزب‌الله برای بازگشت آوارگان سوری در صدد هماهنگی‌های امنیتی با مسکو است. از منظر دیگر، حملات اسرائیل به سوریه که از چندی پیش افزایش پیدا کرده، می‌تواند یکی از محورهای گفت‌وگو میان هیات حزب‌الله لبنان و روسیه باشد. نکته‌ای که در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد و شاید برای بسیاری از مخاطبان به عنوان یک سوال مطرح شود این است که چرا روسیه طی ماه‌های اخیر که تعویض قدرت در کاخ سفید انجام شده در حال فعال کردن نقش خود در تحولات خاورمیانه و همچنین حاشیه خلیج فارس است؟ پاسخ به این سوال را باید در سیاست خارجی دولت جدید ایالات متحده دانست؛ چراکه اساساً خط‌مشی دیپلماسی دموکرات‌ها با جمهوری‌خواهان تفاوت‌های فاحش و علنی دارد.
وخشیته افزود: در رویکرد دولت جدید ایالات متحده، ایران، ترکیه و اسرائیل اهمیت خاصی در حوزه منطقه‌ای دارد که اتفاقا در زمره حوزه‌های غیرعربی قرار می‌گیرند. همین موضوع سبب شده تا اعراب منطقه از دولت بایدن فاصله بگیرند و به روسیه نزدیک شوند و حالا مسکو برای تامین منافع خود وارد میدان شده تا بتواند نگرانی‌های موجود را رفع کند. این کاهش نگرانی به بحث کم کردن تنش ایران و عربستان و همچنین اقدام‌های اسرائیل در منطقه و همچنین موضوع تقویت برجام مربوط می‌شود که به نظر می‌رسد در برخی از این پرونده‌ها حزب‌الله جایگاه مهمی دارد. از منظر دیگر، بحث تشکیل دولت لبنان هم یکی از مسائلی خواهد بود که مورد نظر قرار می‌گیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نگاه دولت روسیه به لبنان و تمام کشورهای منطقه این است که بتواند نظم موجود در این پایتخت‌ها را حفظ کند تا نهایتاً در آن اصلاحات شکل بگیرد. دلیل این سیاست هم این است که مسکو می‌خواهد از به وجود آمدن یک بی‌نظمی جدید در این کشورها جلوگیری کند. به عنوان مثال سرگئی لاوروف در ریاض و در دیدار با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی در مورد جنگ یمن به پرونده این کشور اشاره کرد و گفت که همه طرف‌ها باید وارد این بحران شوند و از طریق راه‌حل سیاسی آن را حل و فصل کنند. این نقش‌آفرینی‌های مسکو نشان می‌دهد که روسیه در حال ایفای نقش جدید برای خود در منطقه است. به هر ترتیب می‌توان گفت که تلاش روسیه برای مهار بحران جدید در خاورمیانه است. مسکو سعی می‌کند تا از طریق مذاکره با همه طرف‌های بحران‌های منطقه، شرایط برای صلح را معطوف به قانون اساسی این کشورها فراهم کند. طبیعتاً دیدارها به معنای حمایت روسیه از یک گروه نیست، اما حتماً به معنای توجه مسکو به ملاحظات گروه‌های مختلف در بحران‌های منطقه خاورمیانه قلمداد می‌شود.
گفت‌وگو: فرشاد گلزاری
