خصوصی سازی در پتروشیمی همان کرد که شاه با اصلاحات ارضی در کشاورزی

شعری مقدم گفت: باید سعی کنیم از تمام ظرفیت ۶۰ میلیون تن ایجاد شده بهره برداری کنیم و ۲۰ میلیون تن ظرفیت بالقوه پس از دریافت خوراک کافی از شرکت نفت به بهره برداری برسد. همچنین تلاش می کنیم تا به ۶۷ طرح نیمه تمام کمک کنیم تا زودتر به بهره برداری برسند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، عباس شعری‌مقدم در همایش پنجاهمین سال تاسیس شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به توسعه صنعت پتروشیمی در قبل از انقلاب گفت: در آن زمان حدود ۵ میلیون تن در این صنعت ظرفیت ایجاد شد.

وی ادامه داد: بعد از انقلاب و در اوخر جنگ و زمان دولت سازندگی ظرفیت محصولات پتروشیمی به حدود ۱۴ میلیون تن افزایش یافت و در مرحله بعد یعنی زمان اصلاحات میزان ظرفیت به ۶۰ میلیون تن رسید که اگر این روند می‌توانست ادامه یابد حالا باید ۱۲۰ میلیون تن ظرفیت داشیتم که به دلیل تشدید تحریم‌ها چنین نشد.

مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی تصریح کرد: در قبل از انقلاب و مرحله اول توسعه از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی استفاده شد ولی استفاده از این نوع سرمایه‌گذاری بعد از انقلاب فقط در مرحله سوم توسعه آن هم پس از تولید سی سال در برنامه چهارم رواج یافت که بزرگترین آن در مشارکت پلیمر آریاسافول بود.

وی با اشاره به اینکه توسعه صنعت پتروشیمی عمدتا در سواحل خلیج فارس شکل گرفت و ادامه یافت اظهار داشت: این صنعت نیاز به آب خنک‌کننده دارد و همچنین نیاز به صدور محصولات تولیدی از جمله دلایلی بود که این صنعت در سواحل خلیج فارس شکل بگیرد.

وی با بیان اینکه در مرحله دوم توسعه صنعت پتروشیمی یعنی دوران سازندگی شرکت ملی صنایع پتروشیمی به سوی داخل کشور روی می‌آورد زیرا از یک طرف سواحل خلیج فارس در اثر جنگ ناامن شده بود و از طرف دیگر تنها خوراک مورد نیاز برای تولید محصولات پلیمری فقط از طریق پالایشگاه‌های داخلی قابل تامین بود. ضمن اینکه در آن زمان مصرف داخلی به حدی رشد کرده بود که با ظرفیت‌های اقتصادی متداول آن روز قابل انطباق بود.

وی با اشاره به اینکه روزگاری ۵۰ هزار تن برای یک واحد پلی‌اتیلن یک ظرفیت اقتصادی بود ولی امروز صحبت از ظرفیت‌های ۵۰۰ هزار تن به بالاست، تصریح کرد: با بزرگ‌تر شدن ظرفیت‌ها مصرف آب خنک کننده هم شدیدا افزایش یافته و حجم تولیدات هم بالا رفته که به این ترتیب نه تنها بازار داخلی قدرت جذب آن را ندارد بلکه امکانات حمل و نقل و جاده ای نیز اجازه حمل و نقل این حجم از محصولات را به بنادر نمی‌دهد. بنابراین در زمان اصلاحات نیز شرکت صنایع ملی پتروشیمی به سوی سواحل خلیج فارس روی آورد.

وی در ادامه به مشکلات و مسائل این صنعت اشاره و اظهار داشت: زمانی مجتمع‌ها و طرح‌ها بابت رد دیون دولت به صندوق‌های بازنشستگی واگذار شد لذا همگی به دنبال سرمایه‌گذاران واقعی بودند اما فروش دارایی‌های این شرکت به دلیل عدم وسع مالی سرمایه‌گذاران ایرانی، عدم وجود روحیه مشارکتی در سرمایه‌گذاران ایرانی برای تشکیل کنسرسیوم، عدم تمایل سرمایه‌گذاران خارجی به دلیل تحریم‌ها، عدم توسعه‌یافتگی بورس و کم تجربگی مسئولین در امر خصوصی‌سازی است.

وی ادامه داد: با توجه به مشکلات یادشده غیر از پتروشیمی اراک که با مشارکت بانک ملی شکل گرفت بقیه مجتمع‌ها و طرح‌های واگذار شده قدری کوچک بودند که سرمایه گذاران ایرانی به تنهایی قدرت خرید آنها را نداشتند.

وی خاطر نشان کرد: نحوه واگذاری ها در دولت نهم باعثشد که فکر واگذار یکپارچه این صنعت دوباره زنده شود اما متاسفانه دیر شده بود.

شعری مقدم با ابراز قدردانی از تشکیل هلدینگ خلیج فارس خاطر نشان کرد: این اقدام مانع ادامه واگذاری تک تک مجتمع های باقی مانده به صورت مجزا از هم شد.

وی تصریح کرد: با اجرای نامطلوب خصوصی سازی شدید ترین ضربه ها به بدنه این صنعت وارد شد صنعتی که در دولت هشتم نه تنها دیگر باری بر دوش دولت نبود که کمک حال دولت هم بود زیرا مدیریت شرکت در کنار توسعه طرح های پتروشیمی با استفاده از اعتبارات خود به توسعه امور جنبی که صرفا وظیفه دولت بود نیز می پرداخت به طوری که در زمینه احداثفرودگاه، ‌بندر، ‌جاده و… نیز فعال بود.

مدیر عامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی گفت: گفته می شد که ارزش محصولات صادراتی پتروشیمی که توسط کشتی به بازار مصرف می رود از دهها میلیون دلار تجاوز می کند و همین مسئله چنان اعتباری برای این صنعت ایجاد کرده بود که مدیریت شرکت توانست بدون تضمین دولتی بیش از ۶ میلیارد دلار از موسسات مالیات خارجی وام بگیرد و صرف توسعه صنعت نماید.

وی تاکید کرد: خصوصی سازی نامطلوب همان بلایی را بر سر صنعت پتروشیمی آورد که شاه با انجام اصلاحات ارضی خود بر سر کشاورزی مملکت آورد.

شعری مقدم در ادامه با اشاره به وضعیت کنونی صنعت پتروشیمی اظهار داشت: در حال حاضر ۶۰ میلیون تن ظرفیتی که در سه مرحله ایجاد شده بود کلا به بخش خصوصی واگذار شده است بدون اینکه منبع درآمد قابل توجهی برای شرکت ملی صنایع پتروشیمی باقی بماند و لی بدهی های آنها بابت وام های ارزی گرفته شده برعهده ماست که باید آنها را از شرکتها اخذ و به فاینانسورها پرداخت نماییم.

وی ادامه داد: امروز از میان میلیاردها دلار دارایی ایجاد شده تنها ۲۰ درصد از هلدینگ خلیج فارس و مالکیت شرکت پژوهش فناوری در سازمان منطقه ویژه اقتصادی بندر امام و تاسیسات پایانه ها و مخازن و فرودگاه ماهشهر برای این شرکت باقی مانده است که اکثرا هزینه بر هستند.

وی خاطر نشان کرد: هنوز صددرصد سهام شرکت پتروشیمی دماوند و درصد کمی از سهام یک شرکت خدماتی که همگی مجری طرح هستند متعلق به این شرکت است که مشمول واگذاری هستند و باید تا آخر سال جاری فروخته شوند.

مدیر عامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی با بیان اینکه شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در مسیر صحیحی قرار گرفته اظهار داشت: در حال حاضر این شرکت شروع به تجاری سازی و فروش دستاوردهای خود و کسب در آمد کرده است.
وی تاکید کرد: طبق سیاستهای اصل ۴۴ صنایع ملی پتروشیمی مجاز به سرمایه گذاری نیست.

وی ادامه داد: منابع مالی هم که طبق قانون باید برای توسعه زیر ساختها در اختیار این شرکت قرار می گرفت به خزانه واریز شده و برای این شرکت غیر قابل دسترسی است و درحال حاضر مجاز به ارائه خدمات به شرکتهای خصوصی و کسب درآمد نیست و نمی تواند در آمد حاصل از ارائه خدمات را هزینه نماید مگر آنکه اساسنامه این شرکت اصلاح شود.

شعری مقدم تصریح کرد: اخیرا تصویب شده که پتروشیمی می تواند در چارچوب اساسنامه خود فعالیت کند اما اول باید مکلف به رعایت سیاستهای کلی اصل ۴۴ باشد و محدود قانون وظایف و اختیارات نفت باشد و به موجب آن وزارت نفت مکلف است که اساسنامه شرکتهای تابعه خود را به تصویب مجلس برساند.

مدیر عامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی در ادامه به چالشهای کنونی صنعت پتروشیمی اشاره و اظهار داشت: از ۶۰ میلیون تن ظرفیتی که ایجاد شده عمدتا به دلیل کمبود خوراک بیش از ۴۰ میلیون تن محصول تولید نمی شود که امیدواریم تا سال آینده مشکل حل شود.

وی همچنین به خط لوله اتیلن غرب به عنوان دیگر چالش این صنعت اشاره کرد وگفت: این خط لوله تا میاندوآب به شرطی که مشکل معارضین زمینهای مسیر باقی مانده حل شود در شرف اتمام است و تا پایان سال جاری آماده بهره برداری خواهد بود. اگر چه مدت ها است این خط تا مجتمع پلیمر کرمانشاه در حال بهره برداری است.

شعری مقدم یادآور شد: وضعیت اجرای خط لوله اتیلن دنا و مرکز به دلیل نبود منابع مالی هنوز مشخص نیست ادراه فرودگاه ماهشهر به دلیل مشکلات خصوصی سازی تبدیل به چالش شده، ‌۶۷ طرح نیمه تمام از برنامه های چهارم و پنجم باقی مانده که از این تعداد ۱۵ طرح بیش از ۶۰ درصد پیشرفت دارد سه طرح با مجموع ظرفیت ۱.۴ میلیون تن تا پایان سال به بهره برداری می رسند و از یازده طرح با مجموع ظرفیت ۷ میلیون تن تا سال آینده به بهره برداری می رسد که به این ترتیب تا پایان سال ۹۴،۸. ۴ میلیون تن به ظرفیت صنعت اضافه خواهد شد.

مدیر عامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی در ادامه به موانع توسعه ای این صنعت اشاره و اظهار داشت: تحریم ها از جمله موانعی است که باعثعدم حضور سرمایه گذاران خارجی علاقه مند به حضور در ایران شده همچنین سرمایه گذاران ایرانی حاضر نیستند در شرایطی که نرخ تورم وبهره ها بالاست و وضعیت تامین فاینانسها مشخص نیست در پروژه ها هزینه نمایند ضمن اینکه تامین ارز از طریق صندوق توسعه ملی وکشور چین نیز بسیار محدود و زمانبر شده است.

وی خاطر نشان کرد: با وجود تمام مشکلات یادشده تمام تلاش ما بر این است که کمک کنیم تا طرح های نیمه تمام به فعالیت خود ادامه دهند در این صورت قادر خواهیم بود که پیشرفت قابل توجهی در طول برنامه ششم برسیم لذا رسیدن به ۱۰۰ میلیون تن ظرفیت دور از دسترس نیست.

شعری مقدم در ادامه با اشاره به برنامه های آینده صنعت پتروشیمی گفت: باید سعی کنیم از تمام ظرفیت ۶۰ میلیون تن ایجاد شده بهره برداری کنیم و ۲۰ میلیون تن ظرفیت بالقوه پس از دریافت خوراک کافی از شرکت نفت به بهره برداری برسد. همچنین تلاش می کنیم تا به ۶۷ طرح نیمه تمام کمک کنیم تا زودتر به بهره برداری برسند.

مدیر عامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی افزود: خوراک و زیر ساختهای لازم برای اجرای ۳۶ طرح جدید که ظرفیت این صنعت را ۶۰ میلیون تن دیگر افزایش می دهد فراهم می کنیم و همچنین طبق قانون نفت فعالیت خود را به صنایع پایین دستی نیز توسعه خواهیم داد و با کمک وزارت صنعت سعی می کنیم تا زمینه توسعه صنایع تکمیلی را به طور متوازن فراهم کنیم.

وی همچنین گفت: شرکت ملی صنایع پتروشیمی فعالیت شرکت پژوهش و فناوری را به سویی هدایت می کند که مشکل گشای بخش خصوصی باشد.

وی تاکید کرد: چنانچه شرایط مساعد برای اجرای نقشه راه فراهم شود قادر خواهیم بود تا ظرفیت تولید کشور را به ۱۸۰ میلیون تن و در آمد صنعت پتروشیمی را به بیش از ۷۰ میلیون دلار در سال برسانیم.

شعری مقدم با ابراز امیدواری از اینکه تیم مذاکره هسته ای کشورمان بتواند موفقیت حاصل کند گفت: در صورت این اتفاق سرمایه گذاران خارجی به کشورمان سرازیر خواهند شد.

وی در ادامه درخصوص چگونگی جذب سرمایه گذاران خارجی توضیح داد: روزی که شرکت فاسول آفریقای جنوبی تصمیم به سرمایه گذاری در ایران گرفت اولین سوالش این بودکه قیمت خوراک اتان چقدر است در آن زمان قیمت خوراک ۶۱ دلار در تن و برای مدت ۱۰ سال ثابت تعیین شده بود لذا این شرکت سرمایه گذاری را سود آور تشخیص داد و وارد مشارکت با ایران شد همچنین تقاضای دیگر سرمایه گذاران پایبندی به تعهدات بوده که متاسفانه دراین مورد سابقه خوبی نداشته ایم به طوری که در همین مشارکت آریا فاسول هنوز ۴ سال از دوران ۱۰ ساله مقرر باقی مانده بود که با مطرح شدن موضوع هدفمندی یارانه ها این اصل زیر پا گذاشته شد و قیمت خوراک افزایش یافت.

مدیر عامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی ادامه داد: شرکت فاسول در هنگام اخذ مجوز از سازمان حمایت متعهد شده بود که حداکثر ۲۰ درصد از تولیدات خود را به داخل بفروشد و ۸۰ درصد آنرا صادر نماید که این قرار هم در زمان کمبود پلی اتیلن در بازار داخلی نقض شد و این شرکت را مجبور کردند تا محصولات خودرا در بازار داخلی بفروشد در حالی که تعهدات زیادی را در برابر مشتریان خارجی خود ایجاد کرده بود.

وی همچنین ملاحظات امنیتی زیاد در مورد اتباع بیگانه را از جمله موانع سرمایه گذاری خارجی برشمرد و اظهار داشت: در زمانی که بنده مسئولیت اداره شرکت آریا فاسول را داشتم رئیس هیات مدیره از مدیران شرکت فاسول و اتباع کشور آفریقای جنوبی بو. دند درچنین شرایطی توصیه می شد که دسترسی اتباع بیگانه به اطلاعات شرکت محدود شود که اجرای‌ آن برای شرکتی که خارجی ها سهام داران نیمی از سهام آن بودند امری محال بود لذا این مسائل و همچنین فشار آمریکا باعثشد تاشریک فاسولی از مشارکت بیرون رود.

شعری مقدم نگاههای به سرمایه گذار و عدم وجود روحیه مشارکت طلبی در میان سرمایه گذاران داخلی را نیز از جمله موانع توسعه صنعت پتروشیمی توسط بخش خصوصی عنوان کرد وگفت: با این وجود ما تلاش می کنیم موانع را از پیش رو برداریم.

وی خاطر نشان کرد: تعریف صندوقهای پروژه با همکاری سازمان بورس، برگزاری همایش IPFنمایشگاه ایران پلات و حضور در همایش های داخلی وخارجی ومعرفی فرصتهای سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی از جمله اقداماتی بوده که برای جلب سرمایه گذاران انجام شده و نتایج مثتبی هم در بر داشته است.