برنامه‌های تبدیل تهدیدها به فرصت در حوزه صنعت نفت تشریح شد
در نشست موسسه مطالعات انرژی مطرح شد: ۲.۴ میلیون بشکه معادل نفت خام تلفات انرژی داریم که جلوگیری از آن راهکاری برای تبدیل تهدیدها به فرصت خواهد بود.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، علی مبینی دهکردی در نشستی با موضوع تبدیل تهدیدها به فرصت در صنعت نفت اظهار داشت: ما در آستانه ۱۳ آبان هستیم و آمریکا تلاش کرده که شرایط تحریم را برای ما به وجود آورد و در راس آن نیز انرژی ایران است. تلاش دارند که مبادلات کالا و دانش را مختل کنند تا به اهدافشان برای پیشبرد مسائل جهانی برسند اما ما چگونه باید ظرفیت‌های درونی کشور را سازمان دهیم؟ اینکه تهدیدها تبدیل به فرصت شوند مطالعات جامعی را می‌طلبد.
وی افزود: در حال حاضر بخش انرژی مسیر دگرگون و پیچیده‌ای پیدا کرده که عناصر اقتصادی، فنی، محیط‌زیست، امنیت، انرژی، واردات و صادرات در آن نقش ایفا می‌کنند. همچنین کمبود منابع رقابت‌های ملی – منطقه‌ای، یکپارچگی شرکت‌ها و کشورهای چندملیتی و علاوه بر آن تلاش کشورها برای تصاحب بازار دیگران را نیز نباید فراموش کرد. وقتی به اینها نگاه می‌کنیم شرایط ویژه‌ای را پیش روی خود داریم شرایط نوینی که از یک زاویه نمی‌توان به انرژی نگریست.
رئیس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی خاطرنشان کرد: آلایندگی جهان، پیمان‌ها، خروج و ورود برخی کشورها به این پیمان‌ها، اقتصاد کشورها، وابستگی به انرژی، میزان تولید انرژی و کاربرد آن همه باهم دست به گریبان بوده و پیچیده شده‌اند.
وی افزود: موضوع دیگر این است که تنوع در منابع و فرآیند تولید و مصرف و چگونگی انتقال، تمرکز و عدم تمرکز نیز امروز مدنظر قرار گرفته است.
مبینی گفت: البته ما به عنوان یک کشور تولیدکننده علاقمندیم که محصولاتمان با قیمت بالا به فروش برسد. همچنین مساله ذخیره انرژی در اولویت‌مان است. در مقابل کشورهای مصرف‌کننده سعی می‌کنند که روی عدم تمرکز، روی یک منبع انرژی کار کنند؛ یعنی به دنبال متنوع سازی هستند.
وی خاطرنشان کرد: کشورهای چین، هند و آ‌سیای جنوب شرقی اکنون تلاش می‌کنند که یکپارچگی در بازار ایجاد کنند، یعنی هم در بالادست و هم در بخش انتقال و توزیع فعال باشند.
رئیس موسسه مطالعات انرژی با بیان اینکه عدم تمرکز روی منابع تامین انرژی، شرایط نوینی را برای همکاری کشورها پیشرو قرار می‌دهد، تصریح کرد: تکنولوژی، گستردگی را بیشتر کرده و میزان کربن را کاهش داده است. اکنون رقابت انرژی بین ماشین و انسان مدیریت می‌شود در حالی که قبلا روی محصولات بایومس حرکت می‌شد. ما تاکنون تصور می‌کردیم که با حفاری باید به دنبال پیشبرد اهداف‌مان باشیم اما اکنون دیجیتال کردن و آنلاین بودن حرف اول را می‌زند.
مبینی اظهار داشت: امروز روی حوزه انرژی ما تمرکز کرده و آن را تهدید می‌کنند و می‌گویند نفت را نفروشید و ما آن را صفر خواهیم کرد. به دنبال این هستند که مبادلات مالی مختل شود ممکن است تا حدی این اهداف شدنی باشد اما همه چیز را نمی‌توان کنترل کرد.
وی در ادامه به بحث روند تولید نفت کشور پرداخت و گفت: بر اساس عملکرد واقعی ما روزانه ۹.۲ میلیون بشکه معادل نفت و گاز تولید می‌کنیم و نزدیک ۶.۲ میلیون بشکه مصرف می‌کنیم و این در حالی است که GDP کشور ۴۰۰ میلیارد دلار و بر اساس نرخ جاری ۶۸۰ میلیارد دلار است.
رئیس موسسه مطالعات انرژی در مقایسه تولید نفت خام در سال‌های ۹۴ و ۹۵ بیان کرد: میزان تولید نفت خام ایران از ۱.۸۴ میلیون بشکه به ۳.۲۱ رسیده و این نشان می‌دهد که ما افزایش سریعی در تولید داشته‌ایم و آمریکا تلاش می‌کند که این عدد رشد نکند.
وی ادامه داد: بخش حمل و نقل در مقایسه سال‌های ۹۴ و ۹۵ ، ۴.۸ درصد رشد داشته، خوراک پتروشیمی ۱۴.۲۶ درصد رشد داشته این ارقام بیانگر رونق اقتصادی کشور است که ارزش افزوده بالایی داشته و نشانگر این است که از خام‌فروشی فاصله می‌گیریم.
رئیس موسسه مطالعات انرژی اظهار داشت: رشد اقتصاد کشور در سال ۹۵ نسبت به ۹۴ ، ۸ درصد بوده که باعث شده ۲.۴ درصد کاهش مصرف انرژی داشته باشیم که البته این رقم کاهش در مصرف به دلیل رشد اقتصادی است و نه صرفه‌جویی در انرژی.
وی در ادامه به همکاری موسسه مطالعات انرژی با یک موسسه انرژی در آلمان بر اساس تاکید وزیر اشاره و اظهار داشت: بر این اساس قرار است که نقشه انرژی ایران تهیه شده و سرمایه‌گذاری خوبی انجام شود تا فرصت‌های جدیدی در راستای صرفه‌جویی و بهبود مصرف انرژی حاصل شود.
مبینی به بحث راندمان نیروگاه‌ها اشاره کرد و گفت: اگر ما راندمان نیروگاه‌های موجود را به اندازه شاخص متوسط اروپا تا سال ۱۴۰۴ برسانیم، نزدیک ۱۷ میلیارد دلار صرفه‌جویی انرژی خواهیم داشت و از محل این صرفه‌جویی می‌توانیم تولید برق داشته باشیم ضمن اینکه زمینه‌ای برای تبدیل تهدیدها به فرصت خواهد بود.
وی همچنین گفت: در میادین بالادست هم با روش‌های مدرن می‌توانیم افزایش تولید داشته و بازارسازی جدید و افزایش ظرفیت تولید را داشته باشیم.
رئیس موسسه مطالعات انرژی در ادامه خاطرنشان کرد: با اعمال تحریم‌ها سرمایه‌گذاری خارجی در بالادست نفت محدود می‌شود اما با تدابیری که دولت و اروپا به کار بسته احتمالا قابل حل خواهد بود این را نیز باید در نظر داشت که قبلا هم ما شرکت‌های آمریکایی را در کشورمان نداشتیم همکاری‌های ما با اروپا بود بنابراین از این منظر نگرانی وجود ندارد.
مبینی به برنامه چینی‌ها و هندی‌ها اشاره کرد و گفت: اینها در تلاشندTOTALTRDE داشته باشند یعنی اینکه اگر به عنوان مثال چهار میلیون بشکه واردات داشته باشند، از یک کشور این واردات انجام نشود ما نیز در توسعه میادین و استفاده از مخازن مشترک می‌توانیم چنین سیستمی را پیاده کنیم یعنی در مخازن مشترک با عراق از روش نوین TOTALTERDE استفاده کنیم و به این ترتیب علاوه بر جذب سرمایه‌گذاری بازارسازی هم خواهیم کرد.
وی ادامه داد: در حال حاضر بخش اقتصاد جهانی از آمریکای شمالی و غرب آتلانتیک به شرق و آسیا میل می‌کند و عمده مصارف در این مناطق است ما می‌توانیم با این کشورها همکاری مشترک داشته باشیم.
رئیس موسسه مطالعات انرژی بورس نفت را نیز از دیگر راهکارهای وزارت نفت برای عبور از تهدیدهای کنونی و محل مناسبی برای جذب نقدینگی‌های بازار دانست. همچنین از سیستم‌های بلاک‌چین و بیت‌کوین می‌توانیم در نقل و انتقال منهای سوئیفت استفاده کنیم.
مبینی گفت: در حال حاضر بازار پیرامون ما تقریبا ۵۰۰ میلیون نفر غیر از آذربایجان، ترکمنستان و عراق هستند که همه واردکننده هستند و اینها زمینه‌هایی هستند که می‌توانند به ما کمک کنند.
وی اظهار داشت: ما می‌توانیم با کشورهای همسایه از طریق الگوی کنسرسیومی کار کنیم که در این راستا عراق یکی از زمینه‌های خوب است.
رئیس موسسه مطالعات انرژی در ادامه با بیان اینکه هیچ دشمن و دوست دائمی وجود ندارد، گفت: هیچ کس برای منفعت دیگری بازی نمی‌کند نباید توقع داشته باشیم اگر در جایی کشوری همکاری می‌کند همه جا این همکاری ادامه داشته باشد باید رویکرد تحمیلی را اصلاح کنیم. مثلا در یک بازار می‌توانیم با ترکیه مشترک باشیم در بازاری دیگر با روسیه و این در تمامی شرایط یکسان نیست بنابراین هر چه تعداد متغیرها بیشتر باشد و روابط افزایش یابد کار آسانتر خواهد بود.
در ادامه این نشست حامد حوری جعفری رئیس پژوهشکده فناوری موسسه مطالعات انرژی نیز گفت: در حال حاضر تولید کل انرژی در کشور ما ۹.۳۲ میلیون بشکه معادل نفت خام است که ۵.۴۵ میلیون بشکه وارد سیستم انرژی می‌شود از این میزان فقط۳.۶۸ میلیون بشکه به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد.
وی افزود: اگر تفاوت ۵.۴۵ و ۳.۶۸ را حساب کنیم و گازهای فلر را نیز به آن اضافه کنیم ۲.۱۴ میلیون بشکه معادل نفت خام تلفات داریم که قبل از رسیدن به مصرف‌کننده نهایی است.
حوری جعفری تصریح کرد: در حال حاضر ۸۰۵ هزار بشکه معادل نفت خام در نیروگاه‌ها به واسطه تبدیل به انرژی الکتریکی تلف می‌شود و روزانه طبق آمار سال ۹۵ ، ۵۳ میلیون مکعب نیز فلر می‌شود.
وی ادامه داد: تلفات پالایشگاه‌های نفت و گاز نیز دست کمی از نیروگاه‌ها نیست. همچنین ۴۰ میلیون متر مکعب گاز غنی و ۱۲.۷ میلیون مترمکعب گاز سبک در واحدهای عملیاتی هدررفت داریم.
رئیس پژوهشکده فناوری موسسه مطالعات انرژی نیز گفت: در حال حاضر تولید کل انرژی در کشور ما ۹.۳۲ میلیون بشکه معادل نفت خام است که ۵.۴۵ میلیون یادآور شد: بنابراین بعد از نیروگاه‌ها پالایشگاه‌های نفت و گاز نیز باید مورد توجه قرار گیرند ضمن اینکه در بالادست صنعت نفت و فلر نیز تلفات داریم که با استفاده از پتانسیل صرفه‌جویی از آنها می‌توانیم به عنوان فرصت یاد کنیم تا هزینه‌هایمان کاهش یابد.
در ادامه این نشست رجبی معاون آموزش موسسه مطالعات انرژی به بحث ظرفیت‌سازی و انتقال دانش در صنعت نفت از طریق آموزش پرداخت و گفت: در شرایط کنونی خیلی از شرکت‌های بزرگ نفتی بیشترین تمرکز خود را روی آموزش افراد گذاشته‌اند مثلا سال گذشته شرکت دی پوینت سه میلیون نفر ساعت آموزش داشته است و یا شرکت سافول با ۳۴ هزار نفر پرسنل هزار دلار سرانه آموزشی داشته است.
وی افزود: در شرایط کنونی رقابت پذیری و سرمایه‌گذاری‌ها بر روی نیروی انسانی است که از آن به عنوان سرمایه انسانی یاد می‌شود.
معاون آموزش موسسه مطالعات انرژی گفت: مهارت‌های نرم افزاری دیگر موضوع مهمی است که باید به آن پرداخته شود اما در کشور ما کمتر به آن توجه شده آنکه امروز باید مدنظر قرار گیرد طرح جامع توسعه مدیریت کارشناسان بالادست است که باید پلتفرم کلاس جهانی داشته باشد ما شبکه‌ای طراحی کردیم که انتقال دانش با اصول و فنون حرفه‌ای صورت گیرد.
