اقدامات وزارت نیرو در سال 93 برای اجرایی شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی

اهم اقدامات وزارت نیرو در سال 1393 برای اجرایی شدن سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و نتایج آن اعلام شد. 

به گزارش خبرنگار ایلنا، اقدامات انجام شده به شرح زیر است:

مضامین کلیدی فرابخش مورد اشاره در سیاستهای کلی ابلاغی

در راستای عملیاتی کردن سیاست 1 اقتصاد مقاومتی

با مضمون توسعه کار آفرینی

1ـ تصویب 25 طرح تحقیقاتی و توسعه فناوری در شورای آموزش،‌پژوهش و فناوری وزارت نیرو (شامل مرکز توسعه فناوری سیستم های انتقال برق با ظرفیت بالا، موتروهای الکتریکی پیشرفته ، خودروهای برقی، پیل های سوختی، توربینهای گازی، توربین های بادی، ذخیره سازی برق، سیستم های سرمایشی پیشرفته و کارا، فتوولتائیک و نیروگاههای حرارتی خورشیدی، شبکه خورشیدی میکرو توربین، برنامه ریزی و مدل سازی برق و انرژی، ابزار دقیق، توسعه آزمایشگاه ملی صرفه جویی خدمات مشترکین، سیستم های نوین تصفیه فاضلاب، اقتصاد آب، حسابداری ملی‌آب،‌مطالعات اجتماعی ـ حقوقی آب،‌آبهای فسیلی، و ژرف، استحصال آب باران، نمک زدایی از آب شور، مناب آب جوی، دیپلماسی آب)

2ـ بررسی اولیه  و پذیرش 17 طرح از مجموعه طرح های ارائه شده از سوی شرکت های دانش بنیان و واحدهای فن آور( هزینه اجرای ایده محوری طرح های بالغ بر 254247 میلیون ریال می باشد)

در راستای عملیاتی کردن سیاست 3 اقتصاد مقاومتی

با مضمون رشد بهره وری در اقتصاد

3ـ افزایش راندمان و بهره وری نیروگاهها

ـ نصب سیستم های فاگ و مدیا در واحدهای گازی از جمله اقدامات موثر در بهبود راندمان نیروگاه ها به شمار می رود که به عنوان نمونه در واحدهای 3 و 4 سیکل ترکیبی قزوین نصب و موجب افزایش 15 مگاوات توان نیروگاهی شده است.

4ـ حمایت از تولید لوازم برقی راندمان بالا وحمایت از شرکتهای خدمات انرژی از طریق:

ـ تهیه دستور العمل حمایتی از یخچال و کولر

ـ بازدید از کارخانجات و دریافت پیشنهاد ها

ـ تشکیل کارگروه یارانه سود تسهیلات و اخذ نظر موافق

ـ حمایت از 210 هزار محصول راندمان بالا( کولر و یخچال)

ـ حمایت از راه اندازی خط تولید مبرد R600 برای 2 کارخانه یخچال با تولید نزدیک به 200 هزار محصول

ـ صرفه جویی نزدیک به 600 گیگاوات ساعت از این اقدام

5ـ تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی در نیروگاهها

ـ در سال 1393 بالغ بر 10 هزار میلیارد ریال در این خصوص هزینه شده که به میزان 5 هزار میلیارد ریال آن توسط بخش خصوصی هزینه شده است. همچنین مبلغ 100 هزار میلیارد قرار داد برای احداث واحدهای بخار در نیروگاههای گاز اختصاص یافته است.

6ـ توسعه فعالیتهای طراحی و مهندسی برای بهینه سازی انرژی در طراحی و بهره برداری از شبکه های انتقال و توزیع

ـ در سال 1393 حدود 1500 میلیارد ریال هزینه شده است

ـ کمیته راهبری کاهش تلفات در توانیر، کلیه شرکتهای برق منطقه ای و توزیع را موظف کردند که در چارچوب محورهای تعیین شده، تلفات برق را از 14.8 درصد به کمتر از 10 درصد کاهش دهند.

7ـ ارتقاء بهره وری انرژی الکتریکی در بخشهای مختلف از طریق اعطای یارانه به میزان 17 میلیارد ریال برای توزیع 30 میلیون شعله لامپ از محل منابع عمومی طرح تامین و توزیع لامپهای کم مصرف

8ـ استقرار نظام قیمت گذاری آب نظیر آب بهاء، حق انشعاب و حق النظاره بر اساس هزینه تمام شده با رویکرد ارتقاء بهره وری و کاهش هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری

ـ تدوین دستورالعمل محاسبه هزینه تمام شده اقتصادی آب در سال 1393 که به میزان 40 درصد انجام شده است.

9ـ ارتقاء بهره وری و بهبود راندمان تاسیسات آبی

ـ تدوین برنامه مدیریت منابع و مصارف سدها که در سال آبی 1393 برای 97 سد تهیه و ابلاغ شده است.

در راستای عملیاتی کردن سیاست 8 اقتصاد مقاومتی

با مضمون اصلاح الگوی مصرف در کشور

10ـ آگاهی رسانی و شفاف سازی

ـ در سال 1393 در حدود 180 هزار جلد نشریات آموزشی چاپ و 1100 ساعت فیلم و تیزر تولید گردیده است.

ـ در این خصوص می تواون به اجرای طرح دانش آموزی نجات آب (داناب) در مدارس کشور نام برد. هم اکنون سه میلیون دانش آموز تحت پوشش طرح داناب فعال می باشند.

11ـ توسعه بازار انرژی های تجدید پذیر از طریق خرید تضمینی و بلند مدت

ـ عقد قرار داد بلند مدت تضمینی برق از تولید کنندگان غیر دولتی از منابع تجدید پذیر به ظرفیت 1500مگاوات تا پایان سال 1393

ـ بهره برداری از 50 مگاوات نیروگاه تجدید پذیر خصوصی با فناوریهای مختلف باد، خورشید و زیست توده

ـ سفارش خرید و احداث 1287 مگاوات نیروگاه بادی تا پایان سال 1393 (تجمعی) با استفاده از تجهیزات بومی در نقاط مختلف و بادخیز کشور

ـ اعتبار مورد نیاز برای خرید تضمینی برق از تولید کنندگان بخش خصوصی در سال جاری معادل 75 میلیارد ریال برآورد گردیده است. از رقم مذکور تنها به میزان 91735 میلیون ریال ا زمحل منابع عمومی تولید تامین گردیده است و الباقی آن از محل اعتبارات منابع داخلی و توسط عوارض برق تجدید پذیر محقق شده است.

12ـ برق رسانی به روستاهای دورافتاده و صعب العبور از منابع تجدید پذیر

ـ طی اقدامات به عمل آمده در سال 1393 تعداد 29 روستا با 341 خانوار و صرف هزینه 50 میلیارد ریال ( از محل بند ز تبصره 9 قانون بودجه سال 1393 کل کشور) از طریق انرژی های تجدید پذیر برق رسانی گردیدند.

ـ در سال گذشته طرح برق رسانی به عشایر از طریق سیستم های قابل حمل خورشیدی نیز مورد مطالعه قرا رگفت و تعداد 150 سیستم به عنوان پایلوت در دو شرکت توزیع نیروی برق تبریز و استان چهارمحال  و بختیاری ابلاغ گردید که عملیات اجرایی آن در حال اتمام می باشد.

13ـ حمایت از سرمایه گذاری بخش غیر دولتی (خصوصی و تعاونی) در زمینه انرژی های تجدید پذیر و بهینه سازی مصرف انرژی

ـ جذاب نمودن قیمت خرید برق تجدید پذیر برای تکنولوژی های مختلف به شرح ذیل:

ـ ابلاغ نرخ پایه خرید برق تجدید پذیر به مبلغ 4620 ریال که برای نیروگاههای بادی و زیست توده از جذابیت برخوردار بوده و باعث رونق این بخش گردیده است.

ـ عقد 1500 مگاوات قرارداد خرید تضمینی برق تجدید پذیر با متقاضیان احداث نیروگاه

ـ بهره برداری از 50مگاوات نیروگاه تجدید پذیر خصوصی با فناوریهای مختلف باد، خورشید، و زیست توده

14ـ حمایت از تولید وسایل کم آب بر و کاهنده مصرف آب

ـ انجام زیر ساختهای لازم برای اقدامات حمایتی و تهیه برچسب آب برای ماشین لباس شویی و همکاری با سازمان ملی استاندارد ایران در تهیه استانداردهای تجهیزات کاهنده مصرف.

15ـ نصب تجهیزات کاهنده مصرف آب در اماکن عمومی، فرهنگی و آموزشی

ـ در سال 1393، معادل 1229 میلیون ریال تجهیزات کاهنده مصرف آب در اماکن عمومی، فرهنگی و آموزشی نصب گردیده است.

16ـ نصب کنتور بر روی انشعابات فضای سبز شهرداری‌ها

ـ در سال 1393، 345 دستگاه کنتور نصب و 100 درصد برنامه محقق گردیده است.

17-نصب کنتورهای هوشمند بر سر چاه‌های کشاورزی

-در سال 1393 تعداد 7279 دستگاه کنتور هوشمند آب و برق بر سر چاه‌های کشاورزی از محل طرح تعادل بخشی منابع آب نصب شده است.

18-تقویت آبخوان از طریق اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی

-کنترل،نظارت و پر و مسلوب‌المنفعه نمودن چاه‌های مضر به مصالح عمومی موجب صرفه‌جویی آب از طریق انسداد چاه‌های غیرمجاز به میزان 243.95 میلیون متر مکعب شده است که با توجه به هدف پیش‌بینی شده در برنامه پنجم توسعه در سال 1393 (به مقدار 237 میلیون متر مکعب) حدود 3 درصد بیش از هدف برنامه تحقق یافته است.

19-تجهیز نقاط تحویل آب به ابزارهای مناسب اندازه‌گیری حجمی در کلیه مصارف

-نصب ابزار مناسب اندازه‌گیری در ورودی‌های اصلی و فرعی شبکه‌های آبیاری و زهکشی در ورودی و خروجی شبکه اصلی و کانال‌های درجه دو و یک را شامل می‌شود که تاکنون برای 182 نقطه تجهیز شده است. در سال 1393 بالغ بر 13.6 میلیارد ریال هزینه شده است.

20-کاهش مصرف سرانه و هدر رفت آب مخصوصا در طراحی‌های جدید شهری

-در سال 1393 شاخص درصد آب بدون درآمد در شهر 5 درصد کاهش یافته و به 24.2 درصد رسیده است. این کاهش درصد منجر به جلوگیری از هدررفت بالغ بر 10 میلیون متر مکعب در سال آب شرب در سیستم آبرسانی به شهرها شده است.

-ایجاد سامانه‌ای نوین تامین و توزیع آب شرب از جمله اتمام مطالعات احداث سامانه دوم آب شرب و بهداشت برای شهر بجستان و شش مجتمع روستایی.

در راستای عملیاتی کردن سیاست 10 اقتصاد مقاومتی

با مضمون گسترش خدمات تجارت خارجی در جهت حمایت هدفمند از صادرات کالاها و خدمات

21-جذب سرمایه و مشارکت بخش غیردولتی در صنعت آب و آبفا از طریق:

1-استفاده از تسهیلات بانک‌های اکو، توسعه اسلامی و جهانی و دیگر موسسات بین‌المللی و منطقه‌ای

-عملکرد استفاده از تسهیلات در سال 1393، 710 میلیارد ریال بوده که نسبت به میزان پیش‌بینی شده در بازه سال‌های 1399-1393 حدود 236 درصد محقق شده است.

2-استفاده از تسهیلات فاینانس داخلی و تسهیلات بانکی.

درصد تحقق عملکرد مالی فاینانس داخلی و تسهیلات بانکی در سال 1393 در حدود 196 درصد نسبت به میزان پیش‌بینی شده در بازه‌ سال‌های 1399-1393 می‌باشد.

3-توسعه مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش‌های غیردولتی در زمینه تامین، انتقال و مصرف برق و نیروگاه‌های برق آبی کوچک از سال 1393 آغاز گردیده است.

4-احداث تاسیسات نمک‌زدایی با هدف تامین آب شرب و بهداشت و اجرای تاسیسات فاضلاب در قالب قراردادهای بیع متقابل برای استفاده از پساب خروجی از تاسیسات به  عنوان یک منبع آبی جدید و پایدار برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای بخش صنعت، گردشگری و فضای سبز و آماده‌سازی و عقد قرارداد با بخش غیردولتی در قالب خرید تضمینی آب و پساب و بیع متقابل.

-در سال 1393، سه پروژه از طریق قراردادهای ساخت، تملک و بهره‌برداری (BOO) با ظرفیت 8660 متر مکعب در شبانه‌روز با حجم ریالی 323 میلیارد ریال، سه پروژه از طریق قراردادهای ساخت، تملک و انتقال (BOT) با حجم ریالی 5007 میلیارد ریال برای خطوط انتقال آبرسانی و ارتقای کمی و کیفی تصفیه‌خانه فاضلاب در حال انجام می‌باشد(قرارداد آن در سال 1393 منعقد شده است) همچنین چهار قرارداد با سرمایه‌گذاری 6897 میلیارد ریال از طریق بیع متقابل با بخش خصوصی منعقد گردیده است. (دو طرح یک طرح شبکه جمع‌آوری فاضلاب و یک طرح آبرسانی)

5-در سال 1393 تعداد 20 پروژه در صنعت آب و برق با اعتبار 2570 میلیون دلار در 8 کشور عراق، سوریه، اتیوپی، سودان، کنیا، تاجیکستان، افغانستان و ترکمنستان اجرایی گردیده‌اند.

در راستای عملیاتی کردن سیاست 12 اقتصاد مقاومتی

با مضمون استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی

1-درج بندهای همکاری‌های صنعت آب و برق در یادداشت تفاهم اجلاس کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی ایران- عراق در بهمن 1393

2-نهایی نمودن متن پیش‌نویس یادداشت تفاهم همکاری وزارت نیرو با وزارت آب آفریقای جنوبی

3-ارسال لوح فشرده مربوط به فرصت‌ها و مشوق‌های سرمایه‌گذاری در صنعت آب و برق به وزارت امور خارجه و سفارت خانه ایران در خارج از کشور

مضامین کلیدی بخشی مورد اشاره در سیاست‌های کلی ابلاغی

در راستای عملیاتی کردن سیاست 4  اقتصاد مقاومتی

با مضمون کاهش شدت انرژی

1-در راستای این سیاست اقدامات گسترده‌ای به منظور افزایش راندمان نیروگاه‌های تولید برق و کاهش تلفات انتقال، توزیع و بهینه سازی مصرف انرژی برق از طریق بهینه‌سازی فعالیت هیا طراحی و بهره‌برداری، تعویض لوازم اندازه‌گیری و مدیریت شبکه، بهینه‌سازی شبکه‌های برق با اصلاح پست و خطوط انتقال، استفاده از تجهیزات و لوازم با تلفات پایین و جمع‌آوری انشعابات غیرمجاز با اعتباری معادل 1500 میلیارد ریال از منابع شرکت توانیر انجام گردیده است.

در راستای عملیاتی کردن سیاست 13 اقتصاد مقاومتی

با مضمون افزایش صادرات برق در راستای سیاست 13

2-پیگیری انجام توافقات با کشور ترکیه در خصوص احداث 6000 مگاوات نیروگاه برق در کشور ایران و 4000 مگاوات در کشور ترکیه برای صادرات برق به ترکیه

3-صدور بخشنامه اجازه صادرات برق برای بخش خصوصی به گونه‌ای که هر سرمایه‌گذاری می‌بایست معادل و به همان میان برق به شبکه داخلی کشور تحویل نماید.

ب)دستاوردها:

مضامین کلیدی فرابخش مورد اشاره در سیاست‌های کلی ابلاغی

توسعه کارآفرینی در راستای سیاست یک

22-استقرار 11 شرکت دانش‌بنیان و واحدهای فناور در مرکز توسعه فناوری صنعت برق و انرژی (هزینه اجرای ایده محوری طرح‌ها بالغ بر 83240 میلیون ریال می‌باشد)

23-بنابر اقدامات صورت گرفته در زمینه کارآفرینی و توسعه دانش‌بنیان با تامین منابع مالی مورد نیاز طرح‌های ارائه شده از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناور پیش‌بینی می‌گردد حدود 242 شغل پایدار مستقیم و حدود 1000 شغل غیرمستقیم ایجاد گردد و با بهره‌برداری از هر یک از طرح‌های تولدی می‌توان حدود 200 شغل (اعم از مستقیم و غیرمستقیم) متصور بود.

رشد بهره‌وری در اقتصاد در راستای سیاست 3

24-از اولویت‌های وزارت نیرو تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی با احداث بخش بخار در این نیروگاه می‌باشد. با احداث بخش بخار نیروگاه های گازی راندمان آنها بیش از 5 درصد افزایش خواهد یافت. با توجه به صرفه‌جویی ایجاد شده در مصرف سوخت در نتیجه احداث واحدهای بخش بخار طرح احداث هر واحد بخار در طی مدت زمان کمتر از دو سال بازگشت سرمایه خواهد داشت. (با فرض 30 سنت قیمت متوسط واحد سوخت معادل مصرفی)

25-وفق بررسی‌های به عمل آمده میزان صرفه جویی تولید لوازم برقی با راندمان بالا، نزدیک به 600 گیگاوات ساعت خواهد بود. ارزش ریالی این صرفه‌جویی حدود 450 میلیارد ریال بدون در نظر داشتن سوخت و با سوخت یارانه‌ای بیش از 1000 میلیارد ریال است.

اصلاح الگوی مصرف در کشور در راستای سیاست 8

26-شاخص درصد آب بدون درآمد در شهر 5 درصد کاهش و  به 24.2 درصد رسیده است. این کاهش درصد منجر به جلوگیری از هدر رفت بالغ بر 10 میلیون متر مکعب در سال آب شرب در سیستم آبرسانی به شهرها شده است.

27-برق‌رسانی به 29 روستای دورافتاده و صعب‌العبور با 341 خانوار از منابع تجدیدپذیر

28-طی اقدامات به عمل آمده در سال 1393 تعداد 29 روستا با 341 خانوار و صرف هزینه 50 میلیارد ریال (از محل بند ز تبصره 9 قانون بودجه سال 1393 کل کشور) از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر برق‌رسانی گردیدند.

29-در خصوص برنامه‌های مدیریت مصرف آب و برق به منظور کاهش تلفات و بهینه‌سازی در سال 1393 در حدود 180 هزار جلد نشریات آموزشی چاپ و 1100 ساعت فیلم و تیزر در توسعه آگاهی مردم تولید و در اجرای طرح دانش‌آموزی نجات آب مدارس کشور سه میلیون دانش‌آموز تحت پوشش و فعال می‌باشند.

30-از نتایج حاصل از توسعه بازار انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توان به مواردی چون افزایش سهم ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر نصب شده در سبد انرژی کشور، جلوگیری از انتظار آلاینده‌های زیست محیطی، رشد اقتصادی و اجتماعی و ایجاد اشتغال، تولید پراکنده و کاهش اتکا به شبکه سراسری انتقال انرژی، توسعه نواحی دورافتاده، حل معضل ضایعات شهری و ارتقای سطح جایگاه استراتژیک ایران در دیپلماسی انرژی در محیط بین‌الملل اشاره کرد.

مضامین کلیدی بخشی مورد اشاره در سیاست‌های کلی ابلاغی

کاهش شدت انرژی در راستای سیاست 4

31-در راستای اقدامات انجام شده به منظور افزایش راندمان نیروگاه‌های تولید برق و کاهش تلفات انتقال، توزیع و بهینه‌سازی مصرف انرژی برق، میزان تلفات برق در کل سیستم تامین، انتقال و توزیع از 14.8 درصد به 12.8 درصد کاهش یافته است.

32-در نتیجه تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی با احداث بخش بخار در نیروگاه‌ها، راندمان نیروگاه‌ها بیش از 5 درصد افزایش خواهد یافت.

33-مطابق با برنامه‌های کاهش تلفات انرژی در شبکه‌های برق، حدود 2 درصد معادل 5.3 کیلووات ساعت میزان تلفات کاهش یافته است که می‌توان ارز برق صرفه‌جویی شده بدون احتساب قیمت سوخت را برابر 3180 میلیارد ریال اعلام کرد.

افزایش صادرات برق در راستای سیاست 13

*راهبرد وزارت نیرو در بخش صادرات برق مبتنی بر توسعه دیپلماسی خارجی و مذاکرات با کشورهای همسایه می‌باشد. پیگیری انجام توافقات با کشور ترکیه در خصوص احداث 6 هزار مگاوات نیروگاه برق در کشور و 4 هزار مگاوات در کشور ترکیه برای صادرات برق به کشور ترکیه و همچنین با توجه به ارزان بودن قیمت گاز در ترکمنستان، احداث نیروگاه توسط بخش خصوصی پیگیری گردیده تا در فصول خاصی موجبات مبادلات برق که دارای صرفه‌های اقتصادی و سیاسی است صورت پذیرد. از طرفی برای احیای دوباره اتصال برق از زیر دریا به کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس از جمله قطر و کویت تلاش شده است.

*در سال 1393 به میزان 7610 میلیون کیلووات ساعت برق به کشورهای همسایه به بملغ 727 میلیون دلار برق صادر شده است.

*در طی دوره 1388-1392 به میزان 2197 میلیون کیلووات ساعت به کشور افغانستان و به میزان 1246 میلیون کیلووات هم به کشور پاکستان  برق صادر شده و این میزان تا بهمن ماه سال 1393 برای دو کشور به ترتیب بالغ بر 628 و 350 میلیون کیلووات ساعت شده است.