فشار نقدینگی و هزینه‌های عمومی؛ بحران پنهان در بیمه سینا/ ضعف مدیریت ریسک و تمرکز خطرناک بر رشته‌های پرریسک

به گزارش ایلنا؛ در سال ۱۴۰۴ صنعت بیمه کشور با تورم بالا و افزایش ریسک‌های اقتصادی مواجه بود. در چنین شرایطی انتظار می‌رود شرکت‌های بیمه‌ای بتوانند رشد حق‌بیمه‌ها را به سودآوری پایدار، کنترل هزینه‌ها و توان ایفای تعهدات تبدیل کنند.

بررسی صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای ۶ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ۱۴۰۴ و گزارش فعالیت ماهانه منتهی به ۳۰ آبان ماه ۱۴۰۴  "بیمه سینا" نشان می‌دهد در این مسیر با مشکلات جدی روبرو بوده است.

به هر روی؛ سال ۱۴۰۴ برای بیمه سینا با نماد "وسین" نه فقط سال رشد درآمد حق بیمه، بلکه سالی پرتلاطم از منظر کیفیت سودآوری، مدیریت ریسک و تراز عملیاتی بوده است. با اینکه این شرکت شاهد افزایش چشمگیر در رقم حق بیمه شناسایی‌شده بود، نشانه‌های واضحی از ضعف در تبدیل این رشد به سود واقعی، تمرکز پرتفوی نامتعادل و افزایش هزینه‌ها دیده می‌شود که می‌تواند ریشه مشکلات عمیق‌تر ساختاری باشد.

رشد حق‌بیمه‌ها؛ فروش اسمی اما سود ضعیف/ رشد درآمد یا توهم رشد؟

بیمه سینا طبق اطلاعات رسمی منتشرشده در سامانه کدال و سامانه‌های تحلیلی بورس، تا پایان آبان ماه ۱۴۰۴ بیش از ۱۲۸ هزار میلیارد ریال حق بیمه تولید کرده است؛ آماری که در نگاه نخست چشمگیر است؛ اما وقتی این رشد با عملکرد سودآوری واقعی سنجیده شود، این ارقام نه تنها نشان‌دهنده مدیریت ریسک و کنترل خسارت نیستند، بلکه بیشتر بازتاب تمرکز شدید پرتفوی و افزایش حجم عملیات بدون مدیریت مناسب خسارت هستند.

این رشد اسمی در فروش بیمه‌نامه‌ها می‌تواند در نگاه نخست نشانه تقویت فعالیت شرکت باشد، اما تحلیل دقیق‌تر نشان می‌دهد که این افزایش در حجم فروش به معنای سودآوری واقعی نیست. در حقیقت این رشد اسمی نتوانست سود عملیاتی و سود خالص شرکت را تقویت کند و فشار هزینه‌ها و تعهدات بیمه‌ای موجب شد حاشیه سود عملیاتی همچنان ضعیف بماند.

تراز عملیاتی و نسبت خسارت؛ نشانه بحران در مدیریت ریسک

یکی از شاخص‌های بنیادی بیمه‌گری، نسبت خسارت و توانایی شرکت در مدیریت پرداخت‌های بیمه‌ای در برابر حق بیمه شناسایی‌شده است.

طبق داده‌های منتشرشده، از کل خسارت‌های پرداختی در دوره‌های گزارش‌شده، بخش عمده آن به رشته درمان تعلق داشته که نشان‌دهنده تمرکز بالا و ریسک انباشته در یک بخش است. این تمرکز نه‌تنها موجب می‌شود نسبت خسارت در این رشته از میانگین صنعت بالاتر باشد، بلکه توان شرکت را برای پوشش شوک‌های بازار تحت فشار قرار می‌دهد.

همچنین افزایش خسارت‌های پرداختی در مقایسه با سال گذشته، بدون استراتژی مؤثر پوشش اتکایی یا تعدیل نرخ مطالبات به عقیده کارشناسان موجب افزایش نگرانی‌ سرمایه‌گذاران شده است.

سودآوری و بازده سرمایه؛ فاصله معنا‌دار با رشد درآمد

اگرچه بیمه سینا در گزارش دوره‌های قبل سود شناسایی کرده است و برای مثال بیش از ۱۴۲ میلیارد تومان در سه ماهه منتهی به خرداد ماه ۱۴۰۴)، اما تحلیل روند سودآوری واقعی نشان می‌دهد که سود خالص هر سهم در سال مالی منتهی به اسفند ماه ۱۴۰۳ تنها ۳۵۷ ریال بوده، با اینکه در سال قبل آن شرکت زیان شناسایی کرده بود؛ اما پرداخت سود نقدی صفر بوده است که وضوح پایداری سودآوری را زیر سؤال می‌برد. این موضوع نشان می‌دهد شرکت هنوز نتوانسته سودآوری پایدار ایجاد کند که به سود سهام تقسیمی و افزایش ارزش بازار منتهی شود. به عبارت دیگر، رشد درآمد حق بیمه بدون بهبود واقعی در بازده سرمایه‌گذاری منجر به سوددهی قابل‌اتکا نشده است.

ضعف مدیریت ریسک و تمرکز خطرناک بر رشته‌های پرریسک

بر اساس داده‌های گزارش هشتمین ماه سال ۱۴۰۴، بیش از ۶۳ درصد پرتفوی بیمه سینا در رشته درمان متمرکز است و این نشان‌دهنده تکیه بیش از حد بر یک بخش بیمه‌ای خاص است.

این موضوع موجب می‌شود که ریسک تجمعی شرکت بالا رود و هرگونه شوک در این رشته بیمه‌گری، مستقیماً سودآوری و توان پرداخت خسارت شرکت را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین نسبت خسارت بالاتر از حد متعارف ایجاد می‌شود، چراکه رشته درمان به صورت ذاتی با پرداخت‌های سنگین و غیرقابل پیش‌بینی همراه است.

تمرکز بر یک بخش خاص بدون تنوع در پرتفوی بیمه‌ای از منظر مدیریت ریسک، یک نقطه ضعف ساختاری است و بیمه سینا را در برابر تغییرات نرخ‌های درمان، هزینه‌های پزشکی و سیاست‌های قیمت‌گذاری آسیب‌پذیر می‌کند.

تمرکز بیش از حد پرتفوی بیمه سینا در رشته درمان، با سهم قابل توجهی از حق بیمه‌ها، به معنی تمرکز ریسک است، نه تنوع ریسک که در صنعت بیمه استاندارد وجود دارد. این رویکرد موجب می‌شود که شرکت در برابر نوسانات اقتصادی و افزایش هزینه‌های درمان‌ ناپایدارتر باشد و همچنین نبود تعادل در ترکیب سبد بیمه‌نامه موجب می‌شود که خسارت‌های واحد بزرگ، اثر نامتناسب بر تراز کلی شرکت داشته باشد.

این در حالی است که اکثر بیمه‌گران موفق؛ به طور معمول پرتفوی خود را در رشته‌های مختلف متنوع می‌کنند تا ریسک تجمعی را کاهش دهند.

عوامل ساختاری ضعف؛ هزینه‌های بالای اداری و مدیریت ناکارآمد

اگرچه منبع رسمی تحلیل کامل هزینه‌های اداری عمومی بیمه سینا منتشر نشده است؛ اما بررسی روند کلی صنعت بیمه و گزارش‌هایی که به تحلیل عملکرد شرکت‌های بیمه می‌پردازد، نشان می‌دهد که افزایش هزینه‌های اداری، خسارت و سایر هزینه‌های غیرعملیاتی یکی از مشکلات اساسی در بنگاه‌های بیمه‌گر است.

در گزارش هشت ماهه بازار بیمه ۱۴۰۴، خسارت پرداختی در کل صنعت با رشد بیش از ۷۴ درصدی همراه بوده که فشار هزینه‌ای را بر شرکت‌های بیمه افزایش داده است و این فشار به طور قطع بیمه سینا را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

افزایش هزینه‌ها بدون بهبود مدیریتی در کنترل خسارت و بهینه‌سازی اداری، حاشیه سود شرکت را فشرده‌تر می‌کند.

یکی دیگر از شاخص‌های مهم عملکردی، نسبت خسارت است که از تقسیم خسارت پرداختی به حق بیمه تولیدی به دست می‌آید. این شاخص در بازه زمانی هشت ماهه نخست امسال به ۵۶.۸ درصد رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۵.۷ واحد افزایش نشان می‌دهد.

افزایش حق‌بیمه‌ها بدون کنترل نسبت خسارت، فشار مضاعفی بر منابع مالی ایجاد می‌کند و امکان خلق ارزش واقعی برای سهامداران را محدود می‌کند.

افزایش خسارت و فشار بر عملکرد عملیاتی

رشد خسارت‌ها یکی از مسائلی است که در گزارش‌های مالی شرکت خودنمایی می‌کند. در بازه ۸ ماهه، میزان خسارت پرداختی به بیمه‌گذاران نیز افزایش قابل توجهی داشته است به طوری که نسبت به مدت مشابه سال قبل، این افزایش قابل توجه بوده و فشار زیادی بر سود عملیاتی وارد آورده است. 

چند عامل موجب تشدید این افزایش خسارت شده‌اند که عبارتند از «افزایش هزینه‌های درمان و خدمات پزشکی که بخش عمده خسارت در رشته درمان را تشکیل می‌دهد»، «عدم بروزرسانی نرخ‌ها و مدل‌های مدیریت ریسک مطابق با تغییرات هزینه‌های واقعی بازار» و «فشار رقابتی در بازار بیمه که موجب شده شرکت برای جذب بازار، نرخ‌های رقابتی پایین‌تری ارائه کند و این خود سودآوری را تحت تأثیر قرار داده است».

در نتیجه، بخش بزرگی از افزایش حق بیمه تولیدی در عمل به پرداخت خسارت تبدیل شده و فضای سودآوری شرکت را تنگ‌تر کرده است.

ساختار هزینه‌های عمومی و نقدینگی نامطلوب

اطلاعات مالی میان‌دوره‌ای شرکت نشان می‌دهد که هزینه‌های اداری و عمومی در گزارش‌ها به میزان قابل توجهی منفی ثبت شده‌اند. این موضوع حاکی از آن است که شرکت در کنترل هزینه‌های غیرعملیاتی و مدیریت بودجه درون‌سازمانی با چالش جدی روبرو بوده است.

علاوه بر این، هزینه‌های اداری و عمومی بدون کنترل می‌تواند فشار نقدینگی را تشدید کند و در عبور از دوره‌های با خسارت بالا، شرکت را در موقعیت ضعف قرار دهد.

همچنین افزایش هزینه‌های پرداخت خسارت و فشار بر نقدینگی می‌تواند روابط با نمایندگان و بیمه‌گذاران را تحت تأثیر منفی قرار دهد. اگر پرداخت خسارت در زمان مناسب نباشد یا با تأخیر انجام شود، اعتماد مشتریان کاهش یافته و این امر می‌تواند به خروج بیمه‌گذاران از شرکت منجر شود.

هرچند گزارش‌های رسمی تأکید دارند که پرداخت خسارت انجام شده است؛ اما رشد هم‌زمان حق بیمه و خسارت نشان از فشار توانگری فنی شرکت در بخش پرداخت‌ها دارد و این موضوع می‌تواند در بلندمدت به چالش رضایت مشتریان تبدیل شود.

ضعف در تبدیل درآمد سرمایه‌گذاری به سود پایدار

مصابق صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای، درآمد سرمایه‌گذاری از محل منابع بیمه‌ای بخش قابل توجهی از درآمد شرکت است، اما این درآمد نیز به‌طور مستقیم به سود عملیاتی بلندمدت و پایدار تبدیل نشده است.

در نهایت اینکه با تحلیل داده‌های مالی و گزارش‌های عملکردی بیمه سینا در سال ۱۴۰۴ می‌توان نتیجه گرفت که هرچند شرکت رشد چشمگیری در تولید حق بیمه داشته است؛ اما این رشد به سودآوری واقعی تبدیل نشده و تنها افزایش حجم فروش بدون کیفیت اقتصادی بوده است. تمرکز خطرناک بر رشته درمان و ضعف در تنوع پرتفوی، مدیریت ریسک را مختل کرده و شرکت را در معرض آسیب‌های جدی قرار داده است. افزایش خسارت، هزینه‌های عمومی و فشار نقدینگی نشان می‌دهند که شرکت در کنترل ساختار هزینه و توان پرداخت خسارت با چالش روبرو است. بنابراین شواهد حاکی است که بیمه سینا در سال ۱۴۰۴ تاکنون با چالش‌های جدی در سودآوری، مدیریت ریسک، توزیع پرتفوی و کنترل هزینه مواجه بوده است و برای بازگشت به مسیر رشد پایدار نیازمند بازنگری اساسی در استراتژی‌های مدیریتی و عملیاتی است.