وقتی پرسپولیس قربانی میشود؛
از تخلفات آشکار "بانک شهر" تا بحران اعتماد عمومی

بانک شهر که با شعار بانک ورزش و شهروندی وارد عرصه فوتبال شد و مالکیت باشگاه پرسپولیس را در قالب کنسرسیوم بانکی بر عهده گرفت، حالا با چالشهایی روبهروست که نهتنها اعتبار این نهاد مالی، بلکه آینده یکی از محبوبترین تیمهای کشور را تحتالشعاع قرار داده است.
به گزارش ایلنا، فرآیند خصوصیسازی استقلال و پرسپولیس از سال ۱۴۰۱ کلید خورد. پروژهای که هدف آن، رهایی باشگاهها از وابستگی به بودجه عمومی و حرکت به سمت استقلال مالی بود. اما در عمل، مالکیت پرسپولیس به کنسرسیومی از بانکها واگذار شد که بانک شهر، نقش لیدر را در آن ایفاء میکرد.
ورود بانک شهر به عرصه مدیریت ورزشی با وعدههای بزرگ همراه بود، وعدههایی از جمله شفافیت مالی، ساختار حرفهای و پایداری اقتصادی. اما با وجود گذشت حدود دو سال از واگذاری باشگاه، نهتنها اهداف تحقق نیافت، بلکه باشگاه و حتی خود بانک، درگیر بحرانهای مدیریتی و مالی شدند.
بانک شهر که با شعار «بانک ورزش و شهروندی» وارد عرصه فوتبال شد و مالکیت باشگاه پرسپولیس را در قالب کنسرسیوم بانکی بر عهده گرفت، حالا با چالشهایی روبهروست که نهتنها اعتبار این نهاد مالی، بلکه آینده یکی از محبوبترین تیمهای کشور را تحتالشعاع قرار داده است.
کوه بدهی و تسهیلات غیرشفاف
بر اساس گزارشهای رسمی، بانک شهر در پایان سال ۱۴۰۳ حدود ۱۰.۳۱ هزار میلیارد تومان بدهی غیرجاری (معوق) داشته است که این رقم یکی از بالاترین ارقام در نظام بانکی کشور محسوب میشود و در نوع خودش یک رکورد است.
علاوه بر این، حدود ۱۰۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات کلان فقط به ۳۰ شرکت یا فرد بزرگ اختصاص یافته که در صدر آن شهرداری تهران با بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان بدهی قرار دارد.
مجموع تسهیلات و تعهدات اعطایی به اشخاص مرتبط با بانک نیز ۸۲.۸ همت برآورد شده، رقمی چندین برابر سقف مجاز طبق مقررات بانک مرکزی. این وضعیت، مصداق بارز عدم رعایت محدودیتهای نظارتی و تمرکز ریسک در وامدهی است.
بانک شهر طبق صورتهای مالی خود، ۷۲.۶ همت اموال غیرمنقول در اختیار دارد که بخش عمده آن زمین و ساختمانهای سرمایهای است، نه شعب عملیاتی. علاوه بر آن، حدود ۳۶ همت سهام شرکتها نیز در تراز این بانک ثبت شده است.
این ساختار، نشانهی آشکار حبس منابع در داراییهای غیرمولد و تداوم بنگاهداری بانکی است، پدیدهای که بارها از سوی نهادهای نظارتی مورد انتقاد قرار گرفته است. ورود بانک شهر به پروژههای غیرمرتبط مانند کنسرسیوم خرید شرکت سایپا نیز مصداق دیگری از انحراف از مأموریتهای بانکی محسوب میشود.
تخلفات کوچک با نارضایتیهای بزرگتر
از کسر ۳۰ هزار تومان بابت پیامک بدون اطلاع مشتریان در سال ۱۴۰۱ گرفته تا گزارشهایی از استفاده از زمینهای عمومی برای دکههای بانک شهر در برخی استانها، این بانک در سالهای اخیر بارها در معرض انتقاد عمومی قرار گرفته است.
زیان انباشته ۵,۹۳۷ میلیارد تومانی در سال ۱۳۹۶، پروندهی ۴۰ میلیارد تومانی سپرده سازمان نظام مهندسی، و حواشی مربوط به انتصاب مدیرعامل فعلی، محمدمهدی احمدی (داماد محسن رضایی) نیز موجب شده افکار عمومی، این بانک را نمادی از ساختارهای پرحاشیه و غیرشفاف بداند.
پروژه پر سرو صدای دیگر بانک شهر ورود به باشگاهداری ورزشی و بر عهده گرفتن بخش عمده مالکیت باشگاه پرسپولیس است. اتفاقی که در ابتدا خوشبینی زیادی به آن میرفت ولی بعد از گذشت دو سال حالا در بخشهای مختلف از نتیجهگیری در بعد فنی گرفته تا مسائل زیرساختی و مدیریتی، نه تنها بهبودی در وضعیت باشگاه نسبت به گذشته حاصل نشده که حتی این مجموعه نسبت به روزهای اوجش فاصله فاحشی دارد.
یکی از مشکلات حال حاضر که به آن میتوان اشاره کرد، مدیریت رضا درویش که با حمایت مستقیم بانک شهر در رأس باشگاه باقی مانده است با تصمیمات اشتباه در نقلوانتقالات در دو فصل اخیر موجب خروج چند ستاره کلیدی به تیمهایی مانند تراکتور شد و نتیجه آن شد که پرسپولیس برای اولینبار پس از چندین سال از کسب سهمیه آسیایی بازماند و در فصل جاری نیز وضعیت بهبود نیافت.
هاشمیان و فصل سرد هواداران
در تابستان امسال، بانک شهر با حفظ ساختار مدیریتی موجود، حمید هاشمیان را به عنوان سرمربی جدید انتخاب کرد. این تصمیم از سوی هواداران به عنوان نشانهای از انفعال و ناآگاهی مدیریتی تلقی شد.
عملکرد پرسپولیس نیز تأیید این نگاه بود، تیم در شش بازی تنها یک برد و پنج تساوی به دست آورده و آخرین دیدارش مقابل گلگهر نیز بدون پیروزی به پایان رسید.
در فضای مجازی، موجی از انتقادات علیه مدیرعامل و مالک بانکی باشگاه شکل گرفته که خواستار تغییر فوری در ساختار تصمیمگیری هستند.
مدیرعامل بانک شهر، محمدمهدی احمدی، در گفتوگویی اعلام کرده بود که قبل از پایان نقلوانتقالات، بانک شهر خارج از قرارداد باشگاه پرسپولیس، قرارداد ۱۱ بازیکن را بست تا باشگاه بتواند قرارداد همه بازیکنان را ثبت کند.
این اظهارات، با واکنش تند رسانهها روبهرو شد؛ چرا که نشان میداد بخشی از هزینههای نقلوانتقالاتی پرسپولیس از منابع غیررسمی بانکی پرداخت شده است اقدامی که شائبهی تخلف در استفاده از منابع عمومی را تقویت میکند.
بانک شهر روزی با هدف گسترش برند خود از طریق حضور در فوتبال وارد شد، اما حالا همان حضور به نقطه ضعفش بدل شده است.
ناکارآمدی مدیریتی، نتایج ضعیف پرسپولیس و افشاگریهای مربوط به تخلفات بانکی، باعث شده محبوبیت اجتماعی این برند نزد میلیونها هوادار سرخ به شدت کاهش یابد.
اکنون نهتنها پرسپولیس در زمین، دچار بحران شده است، بلکه بانک شهر نیز در عرصه افکار عمومی، بازنده بزرگ این پروژه پرهزینه محسوب میشود.