محمد یونسی در گفتگو با ایلنا مطرح کرد:
بازار موبایل چگونه به بن‌بست رسید؟
بازار موبایل قربانی تصمیمات متناقض
نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان تلفن همراه گفت: نبود سیاست‌های شفاف، قدرت خرید پایین و نوسانات ارزی، بازار موبایل را به بن‌بست رسانده است.
محمد یونسی، نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان تلفن همراه، صوت و تصویر و لوازم جانبی تهران، در گفتگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به کاهش چشمگیر واردات موبایل در سال‌های اخیر، اظهار کرد: طبق آمار رسمی، واردات تلفن همراه از سال ۱۴۰۰ تاکنون حدود ۵۰ درصد کاهش داشته و حتی نسبت به سال گذشته نیز شاهد کاهش ۳۰ درصدی بوده‌ایم.
وی افزود: این کاهش واردات دلایل متعددی دارد که از جمله آن می‌توان به نوسانات شدید نرخ ارز اشاره کرد، عاملی که باعث بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری واردکنندگان شده است و سیاست‌های سخت‌گیرانه در تخصیص ارز نیمایی سرعت تأمین کالا را هم به شدت کاهش داده است.
کاهش تقاضا و ریسک‌های تجاری، علت دیگر افت واردات
یونسی با اشاره به شرایط سخت اقتصادی افزود: افزایش ریسک‌های تجاری به‌دلیل عدم شفافیت در فرایندهای واردات و ثبت سفارش نیز از دیگر عوامل کاهش واردات است. اما مهم‌تر از همه، کاهش قدرت خرید مردم است که باعث افت شدید تقاضا شده و خود عاملی تعیین کننده در کاهش واردات به‌شمار می‌رود.
وی ادامه داد: این در حالی است که اگر این وضعیت ادامه یابد و مدیریت نشود، می‌تواند به خروج فعالان کوچک و متوسط از بازار و در نهایت تمرکز بازار تنها بر چند بازیگر بزرگ منجر شود؛ موضوعی که به گفته وی خلاف عدالت تجاری است.
تلفن همراه کالایی لوکس شده است
نایب‌رئیس اتحادیه در ادامه با اشاره به رکود شدید بازار تلفن همراه گفت: بله، رکود در بازار به وضوح قابل مشاهده است و گزارش‌های میدانی اتحادیه نیز آن را تأیید می‌کند. که عوامل اصلی این رکود شامل کاهش جدی قدرت خرید، افزایش فاصله طبقاتی در دسترسی به تکنولوژی نوین و نبود ثبات در سیاست‌های اقتصادی و ارزی است.
او تأکید کرد: امروزه تلفن همراه برای بسیاری از خانوارها از یک کالای کاربردی به یک کالای لوکس تبدیل شده است. از طرف دیگر، نبود سیاست‌های حمایتی هوشمند از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط باعث شده برخی فروشگاه‌ها ناچار به تغییر شغل یا حتی تعطیلی شوند.
تأثیر مستقیم جنگ و نوسانات ارزی بر قیمت موبایل
یونسی درباره اثر تحولات اخیر مانند جنگ ۱۲ روزه و نوسانات نرخ ارز بر بازار موبایل توضیح داد: بازار موبایل کاملاً ارزپایه و وابسته به واردات است. نوسانات اخیر نرخ ارز و تحولات ژئوپلیتیک از جمله جنگ ۱۲ روزه، تأثیر مستقیمی بر افزایش قیمت‌ها گذاشته‌اند.
وی ادامه داد: در بازه‌ای کوتاه، قیمت برخی برندها بین ۱۵ تا ۳۰ درصد افزایش یافته و برخی مدل‌ها نیز به دلیل عدم تأمین ارز یا محدودیت‌های حمل‌ونقل، کمیاب یا حتی نایاب شده‌اند. این وضعیت موجب ناامنی روانی در میان خریداران شده و ترس از افزایش بیشتر قیمت‌ها، روند خرید را مختل کرده است.
او افزود: متأسفانه، نبود برنامه‌ریزی بلندمدت و نبود اعتمادسازی در این حوزه، زمینه را برای دلالی و سوداگری بیشتر فراهم کرده است.
تخصیص ارز؛ ناعادلانه، کند و مبهم است
نایب رئیس این اتحادیه با انتقاد از مشکلات مربوط به تأمین ارز در این حوزه گفت: ما با دو مشکل اساسی در تأمین ارز مواجه‌ایم، نخست، تخصیص ناعادلانه و غیرشفاف ارز نیمایی که گاه به شرکت‌های نوظهور و فاقد سابقه تخصیص می‌یابد، در حالی که فعالان باسابقه بلاتکلیف مانده‌اند. دوم، زمان‌بر بودن فرایند تخصیص و تبدیل ارز که موجب خواب سرمایه و افزایش قیمت تمام شده برای واردکنندگان می‌شود.
یونسی اضافه کرد: اتحادیه بارها پیشنهاد داده که تخصیص ارز باید بر پایه سوابق شفاف، حجم فروش واقعی و توان ارائه خدمات پس از فروش باشد. چرا که این رویکرد هم به نفع مصرف‌کننده و هم فعالان قانونی بازار خواهد بود.
تولید داخلی در حد مونتاژ است
وی در پاسخ به سؤالی درباره کیفیت تولیدات داخلی نیز گفت: تولید داخلی تلفن همراه در ایران هنوز در مراحل ابتدایی است. اکثر برندهای داخلی در واقع مونتاژ قطعات وارداتی هستند. از نظر کیفیت، برخی مدل‌ها عملکرد نسبتاً قابل‌قبولی داشته‌اند، اما هنوز با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارند، خصوصاً در زمینه نرم‌افزار، به‌روزرسانی‌ها، پشتیبانی و طراحی جای پیشرفت بسیاری وجود دارد.
او ادامه داد: برای افزایش اعتماد عمومی به برندهای ایرانی، باید چند اقدام مهم صورت گیرد؛ نخست، شفاف‌سازی در برندینگ و محل واقعی تولید تا مصرف‌کننده احساس فریب‌خوردگی نکند، دوم، افزایش کیفیت واقعی، تنوع محصولات، گارانتی معتبر و پشتیبانی مؤثر و نهایتاً، حمایت هدفمند دولت در راستای انتقال دانش فنی و توسعه زیرساخت‌ها، نه صرفاً حمایت گمرکی و تعرفه‌ای.
بازار رسمی در معرض فروپاشی است
یونسی در پایان سخنان خود با اشاره به وضعیت بغرنج کنونی بازار تصریح کرد: در ماه‌های اخیر، بازار تلفن همراه با رکودی کم‌سابقه مواجه شده است که ریشه در عواملی همچون نوسانات نرخ ارز، کاهش قدرت خرید، اختلال در فرایند تخصیص ارز نیمایی و محدودیت در واردات رسمی دارد.
وی در پایان هشدار داد: اتحادیه فروشندگان تلفن همراه تهران ضمن هشدار نسبت به تأثیر این شرایط بر پایداری کسب‌وکارهای دارای مجوز، اعلام می‌دارد که ادامه این وضعیت می‌تواند منجر به کاهش اشتغال، خروج فعالان رسمی از بازار و رشد فعالیت زنجیره‌های غیررسمی و غیرشفاف شود.
