روند نوسازی صنایع کشور در جنگ ۱۲ روزه متوقف نشد/ افزایش تعاملات تجاری و اقتصادی از مسیر دریا

اصغر حق‌پناه، قائم مقام رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) و عضو موظف هیات عامل این سازمان در گفت‌وگو با ایلنا در پاسخ به این سوال که «آیا با وقوع جنگ و پس از آن روند نوسازی و توسعه صنایع کُند شده یا با مانعی روبرو شده است؟» گفت: روند نوسازی و توسعه صنایع کشور به عنوان ماموریتی مهم و قابل توجه اگرچه تحت تأثیر برخی متغیرهای کلان اقتصادی، سیاسی و تحولات بین‌المللی قرار دارد، اما در زمان وقوع جنگ و پس از آن نه تنها متوقف نشده، بلکه با یک رویکرد هوشمندانه و واقع‌بینانه در حال تطبیق با شرایط جدید، منابع در دسترس و حرکت رو به جلو است. 

استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها برای نوسازی صنعتی 

رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با بیان اینکه ذات نوسازی صنعتی همواره با چالش و تغییر همراه است، گفت: آنچه اهمیت دارد، داشتن نقشه‌راه، اجماع و عزم اجرایی در کنار استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی، مجامع تخصصی و دانش‌بنیان‌هاست.

حق‌پناه افزود: ما در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با تمرکز بر اولویت‌های برنامه هفتم توسعه، به جای مواجهه منفعلانه با محدودیت‌ها، در حال بازتعریف ابزارها و مدل‌های اجرایی جدید برای استفاده از منابع و روش‌های تامین مالی متنوع هستیم. 

به گفته وی، حرکت به سمت زنجیره‌های ارزش، بومی‌سازی فناوری، احیای واحدهای صنعتی، تمرکز بر صنایع استراتژیک و تسهیل سرمایه‌گذاری، از جمله اقداماتی است که با جدیت در حال پیگیری است. به‌طور مثال، جذب درصدی از منابع مالی از طریق بازار سرمایه برای اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها در دستور کار قرار گرفته و به اجرا درآمده است. 

مزیت راهبردی ایران در اقتصاد دریامحور در شرایط جنگ

قائم‌مقام رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با اشاره به اهمیت و لزوم توسعه اقتصاد دریامحور در شرایط جنگی و پس از جنگ، گفت: اقتصاد دریا‌محور، یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های ساختار اقتصادی ایران و همچنین توسعه اقتصاد دریامحور در بخش صنعت، یکی از مأموریت‌های کلیدی این سازمان است که امروز به یک مزیت راهبردی تبدیل شده است. 

حق‌پناه با اشاره به اهمیت توسعه اقتصاد دریامحور به ویژه پس از جنگ، گفت: با وجود بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی در شمال و جنوب کشور، دسترسی به آب‌های آزاد و ظرفیت‌های عظیم بندری، ترانزیتی، شیلاتی، انرژی و گردشگری، نفت و گاز و...  توسعه این حوزه می‌تواند یکی از مؤثرترین مسیرهای ارتقای تاب‌آوری اقتصادی کشور به‌ویژه در شرایط تحریمی و جنگ اقتصادی باشد. 

وی با بیان اینکه از نگاه ما، توسعه صنایع مبتنی بر اقتصاد دریا نه فقط یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است، گفت: ما به این موضوع از چند منظر نگاه می‌کنیم: نخست، ضرورت تنوع‌بخشی به زنجیره‌های تأمین و تولید است. با استقرار و توسعه صنایع بالادستی و میان‌دستی در سواحل جنوبی کشور از جمله صنایع پتروشیمی، فولاد و سایر صنایع انرژی‌بر  می‌توان مسیر  صادرات محصولات تولیدی را تسهیل و از تمرکز جغرافیایی خطرآفرین در تولید جلوگیری کرد. 

افزایش تعاملات تجاری و اقتصادی از مسیر دریا

قائم‌مقام رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در مورد دومین نقش اقتصاد دریا در افزایش تاب‌آوری مناطق کمتربرخوردار کشور، گفت: فعال‌سازی ظرفیت‌های صنعتی در استان‌های ساحلی به‌ویژه در جنوب کشور به معنای توزیع عادلانه‌تر ثروت، کاهش فشار جمعیتی بر کلان‌شهرها و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار در مناطق مرزی است.

حق‌پناه در مورد هم‌افزایی اقتصاد دریا با دیپلماسی اقتصادی و تجارت بین‌الملل گفت: توسعه اقتصاد دریا‌محور، به معنای حضور فعال در کریدورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است. این سازمان از طریق مشارکت با سرمایه‌گذاران و فعال‌سازی مناطق ویژه اقتصادی و صنعتی در بنادر مهم کشور به‌ویژه چابهار، در حال زمینه‌سازی برای ایفای نقش مؤثرتر ایران در زنجیره جهانی تولید و تجارت است. 

وی با بیان اینکه نوسازی ناوگان کشتیرانی و همچنین تعمیرات شناورهایی که به دلیل استهلاک و فرسودگی از چرخه فعالیت خارج شده‌اند نیز به عنوان یکی از روش‌های موثر در افزایش تعاملات تجاری و اقتصادی دیده شده است، گفت: هم‌اکنون نوسازی ناوگان کشتیرانی با جدیت در حال اجراست. 

جهش در بومی‌سازی فناوری‌ها و اقلام حیاتی دنبال می‌شود 

قائم‌مقام رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در پاسخ به این سوال که «راهکارهای این سازمان برای گسترش و توسعه صنایع در شرایط پس از جنگ چیست؟» گفت: سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) به‌عنوان بازوی توسعه‌ای وزارت صمت، چند مأموریت کلیدی را دنبال می‌کند که با هدف حفظ پایداری تولید، تأمین نیازهای حیاتی کشور و حفظ روحیه و امنیت اقتصادی مردم طراحی شده‌اند. 

حق‌پناه با بیان اینکه توسعه تولید ملی از طریق بازآرایی زنجیره تأمین، نخستین ماموریت ماست، گفت: تلاش می‌کنیم با رصد دائم ظرفیت‌ها و همچنین نیازمندی‌های داخلی، ایجاد پیوند بین واحدهای تولیدی و بازآرایی خطوط تأمین در سطح ملی حتی در شرایط بحرانی، تولید کالاهای راهبردی و دیگر کالاها از حرکت بازنماند و افزایش تولیدات صنعتی همواره از مهم‌ترین دستورکارهای ماست. این تجربه را طی قریب به ۶ دهه اخیر به‌خوبی آزموده‌ایم و زیرساخت آن اکنون تقویت شده است. 

وی دومین راهکار را جهش در بومی‌سازی فناوری‌ها و اقلام حیاتی دانست و گفت: در مواقع بحران مثل جنگ اخیر یا شرایط مشابه، دسترسی به فناوری و تجهیزات وارداتی با اختلال مواجه می‌شود. ایدرو با همکاری صنایع دانش‌بنیان و شرکت‌های تابعه‌اش، توسعه ساخت داخل در حوزه‌های حساس مانند تجهیزات پزشکی، قطعات صنعتی، ماشین‌سازی و انرژی را تسریع می‌کند. این مسیر، بخشی از مسیر «استقلال صنعتی» کشور است که در شرایط موجود شتاب بیشتری می‌گیرد. 

خود را مسئول صیانت از توسعه صنعتی می‌دانیم

قائم‌مقام رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران راهکار سوم برای توسعه صنایع کشور را تمرکز بر صنایع استراتژیک و مأموریت‌محور دانست و گفت: در شرایط خاص، اولویت‌های کشور دچار تغییر می‌شود. ما در چنین شرایطی، مأموریت‌محور عمل کرده و منابع خود را به سمت پروژه‌هایی هدایت می‌کنیم که بیشترین نقش را در پایداری کشور دارند: صنایع انرژی، زیرساخت‌های تولید و توزیع، تأمین اقلام استراتژیک و پشتیبانی لجستیکی. 

حق‌پناه لزوم تقویت زیرساخت‌های انرژی جایگزین را یادآور شد و گفت: هم‌اکنون در حال توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و افزایش بهره‌وری انرژی در صنایع هستیم تا در صورت نیاز، تکیه کمتری بر سایر شبکه‌ها داشته باشیم. 

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی زمان تصمیم‌گیری کوتاه‌تر و مسیر اقدام باید سریع‌تر باشد، گفت: به همین منظور، در حال بازبینی فرآیندهای داخلی برای افزایش چابکی و توان اقدام سریع در مواقع بحران هستیم. سرمایه‌گذاران صنعتی نیز در این دوره، با پشتیبانی‌های ویژه مواجه خواهند بود تا پروژه‌های مهم پیشرفت مناسبی داشته باشند. در یک جمله، ایدرو خود را مسئول صیانت از توسعه صنعتی می‌داند و با تکیه بر تجربیات گذشته و نگاهی پیش‌نگر، برای عبور از هر شرایطی با کمترین آسیب، از پیش آماده است.