سایه تهدید تحریم‌های ترامپ بر صادرات نفت روسیه
تهدید تحریم‌های ثانویه آمریکا در صورت نبود توافق صلح بین مسکو و کی‌یف می‌تواند صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی مسکو به چین، هند و ترکیه را با پیچیدگی‌های تازه‌ای روبه‌رو کند.
به گزارش ایلنا از خبرگزاری رویترز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، تهدید کرده است اگر روسیه با توافق صلح مسکو - کی‌یف موافقت نکند، خریداران صادرات روسیه را با تحریم‌ها هدف قرار خواهد داد؛ اقدامی که به‌طور بالقوه فروش نفت مسکو به چین، هند و ترکیه را پیچیده می‌کند.
طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، درآمد روسیه از فروش نفت خام و فرآورده‌های نفتی در ماه ژوئن با کاهش ۱۴ درصدی نسبت به سال گذشته میلادی، به ۱۳ میلیارد و ۵۷۰ میلیون دلار رسیده است.
با این حال تولید نفت خام روسیه در ماه گذشته میلادی تا حدودی ثابت و در سطح ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز باقی مانده و بارگیری نفت خام نیز در سطح ۴ میلیون و ۶۸۰ هزار بشکه در روز تثبیت شده است، صادرات فرآورده‌های نفتی این کشور نیز با کاهش ۱۱۰ هزار بشکه در روز، به ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
روسیه انواع نفت «اورال»، «سبک سیبری» و «سی‌پی‌سی بلند» (CPC Blend) را از پایانه‌های غربی خود مانند «پریمورسک»، «اوست-لوگا» و «نووروسیسک» صادر می‌کند، همچنین مقادیر کمتری از نفت قطب شمال، آرکو (ARCO) و انواع پایانه «نووی» را از بندر «مورمانسک شمالی» خود بارگیری می‌کند. در خاور دور، نفت «ئی‌اس‌پی‌او بلند» (ESPO Blend) از بندر «کوزمینو» و نفت نوع «سوکول» (Sokol) و «ساخالین بلند» (Sakhalin Blend) از جزیره «ساخالین» صادر می‌شود.
میدان‌های نفتی روسیه نیز با خطوط لوله به چین و کشورهای اروپایی متصل هستند، اکنون تنها مجارستان و اسلواکی به‌عنوان بخشی از معافیت از تحریم‌های اتحادیه اروپا، همچنان از روسیه در اروپا نفت خریداری می‌کنند.
روسیه همچنین شبکه خط لوله خود را برای ترانزیت نفت از قزاقستان برای ارسال بیشتر به بنادر خود و با خط لوله نفتی «دروژبا» به آلمان فراهم می‌کند. صادرات نفت به کشور همسایه، بلاروس که دارای دو پالایشگاه بزرگ است نیز ادامه دارد.
چین همچنان بزرگ‌ترین خریدار نفت روسیه به‌شمار می‌آید؛ بخشی از این واردات با خط لوله «اسکوورودینو -موهه» و «آتاسو - آلاشانکو» از قزاقستان انجام و بخش دیگر توسط پالایشگاه‌های چینی از طریق دریا خریداری می‌شود.
طبق داده‌های گمرک چین، این کشور روزانه حدود ۲ میلیون بشکه نفت از روسیه خریداری می‌کند که به‌طور عمده شامل نفت‌های «ئی‌اس‌پی‌او بلند»، «سوکول» و «ساخالین بلند» است. ارزش این واردات روزانه حدود ۱۳۰ میلیون دلار برآورد شده است.
شرکت‌های «سینوپک»، «سینوک» و شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی) به همراه پالایشگاه‌های مستقل، خریداران اصلی هستند، هند دومین خریدار بزرگ نفت روسیه و خریدار اصلی نفت «اورال» است، این کشور همچنین انواع نفت «ئی‌اس‌پی‌او بلند»، «سوکول» و «نفت قطب شمال» روسیه را هم وارد می‌کند.
طبق داده‌های مؤسسه «کپلر» (Kpler)، هند حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز نفت از روسیه وارد می‌کند، نفت روسیه به پالایشگاه‌های بزرگ هند از جمله «ریلاینس اینداستریز»، «نایارا انرژی» (با سهامداری شرکت روس‌نفت)، «ایندین اویل» و شرکت نفت و گاز هند (اوان‌جی‌سی) فروخته می‌شود.
ترکیه نیز سومین واردکننده بزرگ نفت روسیه است و طبق داده‌های گروه مالی بورس اوراق بهادار لندن (LSEG)، خرید خود را در ماه ژوئن به رکورد سالانه ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسانده است.
این افزایش به‌دلیل کاهش قیمت نفت خام نوع «اورال» بوده که از یکم آوریل ۲۰۲۵ (۱۲ فروردین ۱۴۰۴) به‌طور مداوم زیر سقف قیمت ۶۰ دلار برای هر بشکه معامله شده است.
پالایشگاه «استار» ترکیه، تحت مالکیت شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان (سوکار)، خریدار اصلی نفت روسیه در ترکیه است و پالایشگاه «تاپراش» نیز نفت نوع «اورال» را خریداری می‌کند.
روسیه روزانه حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه فرآورده سوختی از جمله گازوئیل کم گوگرد، بنزین، نفتا، نفت کوره و دیگر فرآورده‌های نفتی را صادر می‌کند. از سال ۲۰۲۳، مسیر صادرات فرآورده‌های نفتی روسیه از اروپا به آسیا و آمریکای جنوبی تغییر یافته است.
مسکو اکنون یکی از تأمین‌کنندگان اصلی گازوئیل برای برزیل و ترکیه به‌شمار می‌آید و حجمی قابل‌توجه از سوخت را به کشورهای آفریقایی ازجمله غنا، مصر، مراکش، توگو و تونس عرضه می‌کند.
نفت و فرآورده‌های نفتی روسیه همچنین به کشورهای موسوم به «دوست»، کشورهایی که همچنان با مسکو روابط تجاری دارند، ارسال می‌شود.
در میان این خریداران، سوریه به‌تازگی خرید نفت قطب شمال و سوخت از روسیه را آغاز کرده است و کشورهایی مانند پاکستان، کوبا و سریلانکا نیز در فهرست خریداران قرار دارند.
