اسحاق جهانگیری چه نظری درباره اقتصادگردانان دارد

به گزارش ایلنا، «بخش خصوصی موتور محرکه اقتصاد ایران است»؛ این بخشی از گفته اسحاق جهانگیری در روز ملی صادرات است. او بارها در میان بخش خصوصی، در نشست‌های اتاق‌های بازرگانی، در جلسات شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی حاضر شده و از بخش خصوصی و نقش آن در اقتصاد دفاع کرده است.

در همین جلسه بود که او جزئیات تصمیم ارز 4200 تومانی در نشست سران قوا را فاش کرد. جهانگیری تاکید کرد که تصمیم گرفته شده در ستاد اقتصادی دولت بر پایه شناور بودن نرخ ارز دولتی برمبنای نرخ تورم استوار بود اما 5 ماه بعد در نشست سران قوا به تثبیت این نرخ روی 4200 تومان رای داده شد.

جهانگیری خطاب به فعالان اقتصادی گفت:« شما که نظر من را در اقتصاد می‌دانید.» او با بیان این جمله به سوابق خود در حمایت از بخش خصوصی و نظریه‌های اقتصاد آزاد اتکا کرد.

جهانگیری در همان نشست گفته است: تولیدی ماندگار است که در صحنه‌های مختلف رقابت حضور داشته باشد؛ باید بدانیم همان‌طور که بازار داخلی یک بازار ایزوله و محدود نیست، حضور در بازارهای بین‌المللی هم نیازمند رقابت جدی است و کیفیت محصولات باید بالا برود. اگر بخواهیم اتکا اقتصاد کشور به نفت کاهش یابد و اقتصاد کشور به سرمنزل مقصود برسد؛ باید درآمد حاصل از اقتصاد غیرنفتی افزایش یابد و اقتصادی متنوع داشته باشیم. شاخص‌های اقتصادی باید برای فعالان اقتصادی قابل پیش‌بینی باشد و بتوانند حضور فعالی در بازار داشته باشند.

او تمام قد از صادرکننده حمایت کرده و می‌گوید: نباید صادرکننده را معطل کرد؛ پول صادرکننده تحت عنوانی مثل معافیت از مالیات بر ارزش‌افزوده نباید نزد دولت بماند بلکه این پول باید ظرف یک ماه پرداخت شود و اگر جایی این مورداجرا نمی‌شود، تخلف صورت گرفته است.

آن زمان که برجام فرصتی برای تعامل بین‌المللی و البته فروش نفت ایجاد کرده بود، اما جهانگیری بخش خصوصی را فرصت می‌دانست و برای همین می‌گفت باید بخش خصوصی از این فرصت برای کار با دنیا استفاده کند. دیگر برای ما پذیرفته نیست که نتوانیم صادر کنیم باید بررسی کنیم و ببینیم کجای کار مشکل دارد و دنبال حل مشکل باشیم. ما از بخش خصوصی انتظار داریم که باقوت این موضوع را دنبال کند و بتواند با تشکیل شرکت‌های مشترک با شرکای خارجی، کار اقتصادی مشترک شکل بدهد. البته او بعد از تحریم هم همچنان پای بخش خصوصی ایستاده بود.

جهانگیری به تعامل و کار با جهان اعتقاد دارد و برای همین در همان جمع فعالان اقتصادی گفته است: ایران هیچ محدودیتی برای کار اقتصادی با سایر کشورها ندارد به‌استثنای یکی دو کشور که نمی‌توانیم با آن‌ها کارکنیم. او در مورد کار با آمریکا هم گفته است: آمریکایی‌ها خودشان را از کار با ایران محروم کردند وگرنه بازار ایران و ایرانی‌ها محدودیتی برای کار با هیچ کشوری ندارند.

جهانگیری بارها در نشست‌های بخش خصوصی حاضر شده و این‌بار در دی‌ماه 1399، زمانی که تحریم بر اقتصاد ایران سایه افکنده، تورم و رکود و مشکلات ارزی بر اقتصاد سایه افکنده و شیوع بیماری کرونا به کسب‌وکارها آسیب زده، بار دیگر در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران حاضر می‌شود و به نقدها و درددل‌های صادرکننده‌ها و فعالان اقتصادی گوش می‌دهد.

او در آن مراسم می‌گوید: سال‌های نفس‌گیری را پشت سر گذاشتیم و در همین روزها باید خود را نشان دهیم. بدون شک لازم است با هم‌افزایی و تعامل این شرایط را پشت سر بگذاریم و مسئولیت بپذیریم.

جهانگیری عوارض تحریم را از یک‌سو و پیامدهای ناشی از کرونا را از طرفی دیگر مورد توجه قرار داده و می‌گوید: این دو مسئله، کلیه فعالیت‌های اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده‌اند و حتی گستره آنها را در دیگر حوزه‌ها شاهد هستیم. همه ما دغدغه‌ها و فشارهای ناشی از تحریم را درک می‌کنیم و با محدودیت‌های بین‌المللی آشنا هستیم. برخی چنان درباره ارز می‌گویند که گویا چند نرخی بودن آن پدیده جدیدی است و تجربه آن را در دیگر دوره‌ها و دولت‌ها تجربه نکرده‌ایم.

در روزهایی که بخش خصوصی منتقد سیاست‌های ارزی دولت و بخشنامه‌های بانک مرکزی بود، بار دیگر این جهانگیری بود که مدام از بخش خصوصی حمایت می‌کرد و برای تقویت روابط دولت با بخش خصوصی گام برمی‌داشت. او این بار هم در محل اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: در طول سه سال گذشته حدود 50 میلیارد دلار صادرات نفت داشتیم. این رقم سال قبل به ۸ میلیارد دلار رسید و امسال کمتر هم شد، بالغ بر ۸۵ میلیون تن کالا صادرات اتفاق افتاد، بنابراین جفاست که این چنین از اقتصاد صحبت کنیم. این شیوه برخورد با فعالان اقتصادی ظالمانه است؛ این اقتصاد را بخش خصوصی اداره کرده است تا آنجا که نیاز به دارو، تجهیزات پزشکی، کالاهای اساسی را تأمین کردند. شرایط زندگی سخت شد اما نباید از پا درآییم. امروز آنچه اهمیت دارد این است که ضعف‌ها را بپذیریم و درست تصمیم بگیریم.

او قبلا هم گفته بود: باورم این است که بخش خصوصی باید به معنای واقعی محور اقتصاد کشور باشد و دولت نیز در تلاش است تا بخش خصوصی توانمند شود چرا که معتقدم هر چه بخش خصوصی توانمندتر باشد به نفع منافع ملی و توسعه کشور است.

بخش خصوصی بارها از حضور نظامی‌ها و خصولتی‌ها در اقتصاد گله کرده است و این گلایه را به جهانگیری هم در روز مراسم ملی صادرات عنوان کردند و جهانگیر واکنش نشان داد: برای حضور مؤثر در کشورهای همسایه، از شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی و پیمانکاران خصوصی که سرمایه‌های بزرگ مملکت هستند، غفلت نکنیم. به باور من اشتباه است که نهادهای نظامی در حوزه‌های پیمانکاری ورود کنند؛ اجازه دهیم تا حد ممکن پیمانکاران خصوصی وارد این عرصه شوند.

اما این این گفته فقط در روز ملی صادرات عنوان نمی‌شود؛ قبلا هم جهانگیری چنین گفته و از بخش خصوصی و اقتصاد بخش خصوصی حمایت کرده است. او از زمان حضور در دولت یازدهم و دولت دوازهم به عنوان معاون اول ریاست‌جمهوری در هر نشست اقتصادی که از حاضر بوده از نقش و جایگاه بخش خصوصی گفته و اینکه جز با حمایت زا بخش خصوصی موفقیت ممکن نخواهد بود. آخرین بار در چهاردهم فروردین‌ماه 1400 در نشست اقتصاد مقاومتی در استان خراسان رضوی حاضر شده و می‌گوید: لازمه توسعه ملی کشور استفاده از فرصت‌های اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی است و هنر مدیران دلسوز نیز استفاده از این فرصت‌ها برای ایران است. باید با مجموعه‌ سیاست‌ها از تولید پشتیبانی کرد و فضا را برای فعالیت‌های بنگاه‌های اقتصادی مناسب و همراه کرد.