موانع کاهش تعرفه واردات خودرو

پس از آنکه در نحوه اخذ تعرفه واردات تغییراتی به وجود آمد، تعرفه واردات خودرو از 90 درصد به 45 درصد کاهش یافت اما این کاهش فرقی به حال واردکنندکان نداشت چرا که همزمان نرخ محاسبه تعرفه بر اساس دلار از 1226 تومان به حدود 2500 تومان افزایش یافت.

به گزارش ایلنا، فرارو در ادامه نوشت: به همراه تصویب آزادسازی قیمت خودرو از سوی دولت مقرر شد که هر ساله پنج درصد از تعرفه واردات خودرو کاهش یابد. اما رئیس جمهور در آخرین مصاحبه تلویزیونی با انتقاد شدید از افزایش قیمت محصولات خودروسازان داخلی آنها را به آزاد سازی واردات خودرو تهدید کرد.

این تهدید رئیس جمهور با واکنشی هم از سوی خودروسازان و هم از سوی نمایندگان مواجه شد. احمد نعمت بخش رئیس انجمن خودروسازان با اعلام اینکه خودروسازان با کاهش تعرفه مشکلی ندارند معتقد است همزمان با این موضوع باید تعرفه واردات قطعات خودرو هم کاهش یابد. علاوه بر این قاضی‎پور عضو کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی هم از مخالفت مجلس با کاهش تعرفه واردات خبر داده است.

دکتر علی خاکسار استاد دانشگاه و کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با فرارو این موضوع را در دو بخش بررسی کرده است:

این استاد دانشگاه در خصوص مطلوبیت یا عدم مطلوبیت کاهش تعرفه واردات خودرو گفت: «با توجه به وعده ای که خودروسازان در 10 سال گذشته داده بودند قرار بود که تعرفه واردات خودرو به صورت پلکانی به سمت صفر حرکت کند. خودروسازان در ازای دریافت تسهیلاتی وعده دادند که کیفیت و کمیت تولید را در عرض پنج سال به حدی برسانند که شاهد آزادسازی واردات خودرو باشیم.»

علی خاکسار با اشاره به شیوه مدیریت در این صنعت گفت: «از همان زمان معلوم بود که صنعت خودرو به دلیل مدیریت ناکارآمد و وجود انحصار در این صنعت نمی تواند با تعرفه پایین به تولید ادامه دهد. اما به نظر می‎رسد وقت آن رسیده باشد که تعرفه واردات خودرو بسیار بیش از کاهش پنج درصدی در سال کاهش یابد. چرا که ادامه این روند باعث اجحاف بیش از پیش در حق مصرف کننده خواهد شد. کاهش تعرفه به 10 تا 15 درصد هم می‎تواند کمک بزرگی از سوی دولت به خودورسازان باشد.»

وی ادامه داد: «صنعت خودروسازی در ایران هیچگاه اقتصادی نبوده است. ادامه روند تولید این صنعت در سایه انحصار صورت گرفته است. فعالیت در بازار انحصاری این توهم را برای خودروسازان به وجود آورده است که فعالیت آنها با موفقیت همراه بوده است.»

خاکسار با اشاره به مخالفت نمایندگان مجلس با کاهش تعرفه واردات خودرو گفت: «معلوم نیست که نمایندگان با چه استدلالی با کاهش تعرفه مخالفت می‎کنند. چرا که اخذ تعهد از خودروسازان برای افزایش سطح کیفی و کاهش قیمت‎ها در این چند ساله بی‎نتیجه بوده است. تاکنون ثابت شده است که خودروسازان هیچ مانعی برای اجحاف در حق مصرف کنندگان ندارند.»

این کارشناس مسائل خودرو در بخش دوم بحث به مسئله سیاست‎گذاری در صنعت خودرو اشاره کرد و در این خصوص گفت: «هم اکنون سیاست‎گذار صنعت خودرو عملا دو خودرو ساز بزرگ کشور هستند که به طور مستقیم و غیرمستقیم خواسته‎های خود را به دولت و مجلس تحمیل می‎کنند. باید به طور صد‌در‌صد بحث سیاست‎گذاری در صنعت خودرو از تولید خودرو جدا شود. موضع انجمن خودروسازان به دلیل حضور مدیران سابق دو خودروساز بزرگ کشور در آن عملا در راستای اهداف غیراقتصادی این دو خودروساز است.»

علی خاکسار با اشاره به تهدید رئیس‎جمهور مبنی بر کاهش تعرفه واردات خودرو گفت: «به نظر می‎رسد که این تصمیم بتواند تاثیر مفیدی داشته باشد. از سوی دیگر وزارت صنعت و بازارگانی که پیش از این دو وزارتخانه مجزا بوده است اکنون به دلیل آنکه می‎باید از صنعت حمایت کند در تعیین نرخ تعرفه واردات دچار محدودیت‎هایی است. اما حمایت از تولید داخلی به این شکل هیچگاه به نتیجه نمی‎رسد.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا کاهش بخشی از درآمدهای دولت در نتیجه کاهش تعرفه واردات می تواند مانعی بر سر راه کاهش تعرفه باشد یا نه گفت: «دولت نماینده مردم است و نباید به دلیل جلوگیری از کاهش درآمد خود در حق مصرف‎کنندگان اجحاف کند. از سوی دیگر کاهش تعرفه می‎تواند حتی باعث افزایش درآمد دولت از این موضوع باشد چرا که در این صورت ورادات خودرو به کشور افزایش خواهد یافت و دولت می‎تواند از این طریق درآمدهای خود را افزایش دهد.»

خاکسار با اشاره به وجود انحصار در واردات خودرو و هزینه‎های تحمیل شده علاوه بر تعرفه گفت: «هم اکنون خودروهای وارداتی با نزدیک به دو برابر قیمت آن به دست مصرف‎کننده می‎رسد. این به دلیل وجود هزینه و موانعی است که علاوه بر تعرفه واردات بر سر راه واردکنندگان و به ضرر مصرف‎کنندگان وجود دارد. واگذاری واردات به نمایندگی‎های محدود و اجازه واردات به انواع مشخصی از خودرو از جمله این موانع است. متاسفانه تنها مصرف‎کننده به دلیل فقدان رقابت از این انحصار متضرر می‎شود.»

این استاد دانشگاه با اشاره به موانع موجود خاطرنشان کرد: «نفوذ خودروسازان در سیاست‎گذاری‎ها باعث به وجود آمدن این محدودیت‎ها می‎شود و واردکننده برای جبران ضرر و زیان خود به مصرف کننده فشار می آورد. انحصار در واردات باعث می‎شود که منافع حاصل از واردات تنها به جیب اندکی برود.»

وی در پایان تاکید کرد اگر واقعیت صنعت خودروسازی به درستی منعکس شود مطمئنا نمایندگان و دولت با اتخاذ تصمیماتی به انحصار در این صنعت پایان خواهند داد و ما شاهد کاهش تعرفه واردات خودرو خواهیم بود.»