لابی گسترده کارخانه‌های موتورسازی برای به تعویق انداختن اجرای قانون هوای پاک/هیچ کس عمیقا به دنبال رفع آلودگی هوا نیست

مسعود تجریشی (معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره تشدید آلاینده ازن به دلیل گرما در فصل تابستان گفت: در کشورهای اروپایی ذرات معلق دیگر مسئله نیست و ناکس بزرگترین مسئله آنها شده است و اتحادیه اروپا قصد دارد در سال ۲۰۲۵ خودروهای دیزلی را از چرخه تولید خارج کند، یعنی آلاینده آنها بتدریج به سمت ناکس می‌رود. در کشورمان نیز از آنجایی که با افزایش دما روبرو هستیم، در روزهای گرم سال با معضل آلاینده ازن مواجهیم.

وی با بیان اینکه در تابستان مشکلات ناشی از ذرات معلق کمتر است، ادامه داد: با توجه به بارش‌هایی که امسال داشتیم، ذرات معلق با منشاء غیرانسانی نیز امسال خوشبختانه مشاهده نشده است، اما از آنجا که ناکس در هوا وجود دارد و افزایش دما هم داریم واکنش‌های ثانویه باعث ایجاد مشکل شده است، البته این واکنش‌های ثانویه چند سالی است که وجود دارد و اینطور نیست که یکی الی دو سال است که اتفاق افتاده باشد. به هر حال شهرنشینی، صنعتی شدن و استفاده از خودروهای شخصی مشکلاتی را ایجاد می‌کند که ممکن است در گذشته وجود نداشته باشد. تمامی این آلاینده‌ها ضررهای خاص خود را دارند و زمانی که از حد نرمال افزایش پیدا می‌کند، خطرات زیادی خواهد داشت.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به اقدامات صورت گرفته در خصوص کاهش آلودگی هوا گفت: اقداماتی را که می‌توانستیم در خصوص سوخت اعمال کنیم، انجام داده‌ایم. همچنین یک میلیون معاینه فنی بیش از گذشته انجام شده است و تا حدودی می‌دانیم خودروهایی که تردد می‌کنند، کیفیت سوخت و موتورشان مشکلی ندارد، اما نکته مهم این است که در قوانین بالادستی قرار بود بیش از ۶۰ درصد ترددها با وسیله نقلیه عمومی مانند مترو، تاکسی و اتوبوس باشد، اما در حال حاضر برعکس شده و تردد خودروهای شخصی بیشتر از اتوبوس است، بنابراین باید الگوی مصرف را به سمت استفاده بیشتر مردم از وسیله نقلیه عمومی ببریم.

تجریشی با بیان اینکه قیمت سوخت شرایطی را ایجاد کرده که برای مردم تردد با ماشین شخصی راحت‌تر از وسیله نقلیه عمومی است، تصریح کرد: تقریبا در حدود ۵ هزار اتوبوس داریم که باید برای آنها فیلتر دوده نصب کرده و سوخت آنها را تبدیل به CNG کنیم و ۴۰ هزار تاکسی داریم که باید تحت کنترل باشند.

وی با تاکیدبراینکه موتورسیکلت‌های کاربراتوری را باید از مدار بهره‌برداری خارج کنیم، گفت: برخی از این اقدامات نیازمند هزینه است که متاسفانه منابع مالی آن را در اختیار نداریم، اما برخی دیگر از این اقدامات نیازمند این است که قانون در خصوص آنها اجرا شود به طور مثال در قانون هوای پاک به ممنوعیت شماره‌گذاری موتورهای کاربراتوری اشاره شده است، اما در آخر صاحبان کارخانه‌های موتورسیکلت‌ یک لابی گسترده انجام داده و اجرای این قانون را یک سال به تعویق انداختند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان اینکه راهکارهای کاهش آلودگی هوا مشخص است، اما در اجرای هرکدام از این راهکارها مشکلاتی وجود دارد، یادآور شد: در شورای عالی محیط‌زیست برای اولین بار آقای روحانی موضوع آلودگی هوا را مطرح کرده و راهکارهای آن مورد بررسی قرارگرفت. وقتی این راهکارها را مطرح می‌کنیم، می‌بینیم که خیلی راهکارهای عجیبی نیست، البته اینگونه نیست که این مشکلات فقط برای کشور ما باشد، بلکه دیگر کشورها نیز همین مشکلات را دارند، اما برای برطرف کردن این مشکلات هم هزینه‌هایی را انجام داده‌‌اند و همینطور محدودیت‌هایی را نیز ایجاد کرده‌اند.

معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور با بیان اینکه در بسیاری از کشورها برای برطرف کردن مشکل آلودگی هوا سیاست‌گذاری‌هایی می‌شود، ادامه داد: ما نیز سیاست‌هایی داریم که در اجرای هر کدام با مشکل مواجه‌ایم به طور مثال اگر ما سوخت را گران کنیم، عده‌ای می‌گویند به مردم فشار وارد می‌شود، اگر هم بگوییم این عوارضی که شهرداری‌ها از صنایع آلاینده می‌گیرند به جای اینکه حقوق کارمندان را از محل آن پرداخت کنند برای رفع آلودگی وسایلی مانند اتوبوس‌ها هزینه کنند با مخالفت نمایندگان مجلس و شهرداری‌ها مواجه می‌شویم. یعنی هر مسیری را که پیشنهاد می‌دهیم همه می‌خواهند مسئله و موضوعات مربوط به خود را حل کنند و هیچ کس عمیقا به دنبال حل مسئله آلودگی هوا نیست.

تجریشی با تاکید براینکه بسیاری از کشورها نیز با همین راهکارها مشکلات‌شان را حل کرده‌اند، اما در کشور ما همه چیز جمع اضداد است و این موضوعات پاسخگو نیست، خاطرنشان کرد: در جایی که منابع مالی نیز داریم، این منابع مالی را در جای دیگری هزینه می‌کنیم. محیط زیست مسئله بسیار مهمی است مردم اگر بدانند که ما برای نسل‌های آینده چه چیزی را به یادگار می‌گذاریم، قطعا ترجیح می‌دهند سوخت گران شود و از مابه‌التفاوت سوخت،اتوبوس و تاکسی نو وارد ناوگان کنیم و مردم به جای استفاده از خودروی شخصی از اتوبوس، مترو و حمل و نقل عمومی استفاده کنند. در چنین شرایطی ما می‌توانیم اتوبوس‌های فرسوده قدیمی را از سطح شهر جمع‌آوری کنیم و به تاکسی‌داران وام بدهیم. اگرچه می‌توانیم تمام این اقدامات را انجام دهیم، اما متاسفانه موضوع آلودگی هوا و محیط‌زیست در اولویت‌ دولت‌ها و مردم به آن صورت که باید نیست.

وی افزود: مردم را نباید از صنعتی شدن و آلودگی‌های ناشی از آن ترساند، چراکه صنعتی بودن یعنی آلاینده ایجاد شود؛ خوشبختانه ما توانستیم وضعیت سوخت را تا حد قابل قبولی بهبود ببخشیم. همچنین اقدامات مربوط به معاینه فنی را نیز انجام داده‌ایم، اما فقط با این موارد نمی‌توانیم مشکل را حل کنیم.