میانگین نمراتِ امتحان نهایی در سه سال اخیر 12 بود

به گزارش ایلنا به نقل از مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌ و پرورش، در ادامه سلسله نشست‌های برنامه پاسخگویی در استودیو الفبا، عبدالرسول عمادی رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش‌وپرورش مهمان این برنامه بود.

در این نشست عمادی با اشاره به اهمیت نقش سنجش در فرایند یاددهی و یادگیری گفت: ارزشیابی بخش مهمی از فرایند یاددهی و یادگیری است و این بخش در سند تحول آموزش وپرورش نقش پررنگی دارد و در ساحت‌های شش‌گانه سند تحول مطابق الزاماتی که برای یادگیری مطلوب آمده است، سنجش نقش عجین شده‌ای با این ساحت‌ها دارد.

وی با اشاره به تاریخچه ارزشیابی در آموزش‌وپرورش گفت: زمانی ارزشیابی به‌صورت امتحانات پایانی دیده می‌شد و ما شاهد برگزاری امتحان های ثلث‌ یا پایان سال تحصیلی بودیم و برنامه زمانی برای درس دادن و زمانی برای امتحان گرفتن در نظرگرفته‌شده بود که بزرگ‌ترین نمود آن پایان فرایند یاددهی در اردیبهشت‌ماه و شروع فرایند امتحانات در خردادماه بود؛ اما در حال حاضر ارزشیابی بخشی از فرایند یاددهی و یادگیری شده است و ارزشیابی تواما با یادگیری اتفاق می‌افتد.

این مقام مسئول به شیوه‌های مختلف ارزشیابی اشاره کرد و گفت: ارزشیابی‌ها در حال حاضر به سه دسته تقسیم می‌شود، ارزشیابی فرایند محور که در طول فرایند یاددهی اتفاق می‌افتد، ارزشیابی نتیجه محور که بر اساس آزمون است و شیوه امتحانات نهایی بر این اساس است و در پایان هر دوره از دانش آموزان چنین آزمونی گرفته می‌شود و ارزشیابی تلفیقی که ترکیبی از این دو ارزشیابی است و در پایان سال تحصیلی با تلفیق ارزشیابی نتیجه محور و فرایند محور، میزان یادگیری فرد مشخص می‌شود.

عمادی با اشاره به نیازهایی که برای سنجش در این مرکز لازم است، اظهار داشت: برای اجرای سند تحول نیاز به تحولات ساختاری در سازوکار، تجهیزات، تشکیلات و زیرساخت ها داریم و در این راستا برای ارزشیابی مناسب و منطبق با شرایط روز نیاز به الزاماتی داریم.

وی درباره ساختار فعلی ارزشیابی در وزارت آموزش‌ و پرورش اظهار داشت: در حال حاضر ساختار ارزشیابی در آموزش‌وپرورش پراکنده است و معاونت‌های مختلف با توجه به مسئولیت‌هایی که دارند ارزشیابی‌هایی انجام می‌دهند و مرکز سنجش فقط وظیفه برگزاری امتحانات نهایی را بر عهده دارد که در پایان دوره‌های تحصیلی انجام می‌شود، پیشنهاد ما یکپارچه شدن ارزشیابی ها توسط یک مرکز است، بطوریکه قوانین اصلی ارزشیابی توسط شورای عالی آموزش‌وپرورش تهیه شود و سایر کارها بر عهده  مرکز یکپارچه و مستقل ارزشیابی قرار گیرد.

این مقام مسئول در ادامه افزود: این ساختار پراکنده باعث شده تا کودکان در دوره ابتدایی با یک ارزشیابی نرم و آرام مبتنی بر توصیف و با ورود به متوسطه اول با ارزشیابی مبتنی با نمره که با دقت و دقیق است، مواجه شوند و این نمره‌های قطعی، ترسی در دل دانش آموزان می‌اندازد که دانش آموزان را با افت نمره مواجه می‌کند و معمولاً در ذهن معلمان چنین متصور می‌شود که دانش آموزان در مقطع قبلی چیزی یاد نگرفته‌اند که اغلب معلمان متوسطه اول چنین دیدگاهی دارند درحالی‌که دانش آموزان به دلیل عدم آشنایی با شیوه ارزشیابی با افت در نمرات مواجه می‌شوند و نیاز است تا دانش آموزان در دوره دبستان با شیبی ملایم با این ارزشیابی مواجه شوند و در دوره متوسطه نیز این ارزشیابی با شیبی ملایم اعمال شود. به همین علت افت نمرات دانش آموزان خصوصاً در سال‌های اول متوسطه به دلایل یادگیری نیست و گسستی که در نحوه سنجش اتفاق می‌افتد باعث این افت می‌شود.

وی در ادامه به نتایج یک ارزشیابی خوب اشاره کرد و گفت: اگر مطابق ارزشیابی توصیفی که در دوره ابتدایی وجود دارد و در صورت انجام همه ساحت‌های آن، مشخص می‌شود که هر کودک در چه زمینه‌هایی مهارت و توانایی یادگیری دارد و می‌توان با نتایجی که از ارزشیابی توصیفی به دست می‌آوریم هدایت تحصیلی مناسبی را برای دانش آموزان داشته باشیم و هدایت تحصیلی واقعی را می‌توان از این ارزشیابی‌ها استخراج کرد.

عمادی به انتخاب رشته تجربی توسط دانش آموزان اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: این گرایش فقط به دلیل هدایت تحصیلی اتفاق نمی‌افتد و عدم توازن در بازار کار باعث تقاضای زیاد برای انتخاب این رشته می‌شود و به دلیل عدم وجود بازار کار و یا درآمد مکفی در رشته‌های فنی و مهندسی و یا انسانی، خانواده‌ها متمایل شده‌اند تا فرزندانشان در رشته‌ای تحصیل کنند که بازار کار یا درآمد مناسب‌تری را داشته باشد.

وی گفت: با توجه به آمارهای سازمان سنجش در سال جاری نسبت به سال‌های قبل درصد بیشتری از متقاضیان کنکور در رشته تجربی ثبت‌نام کرده‌اند که این مورد مبین همان عدم توازن در بازار کار و اشتیاق خانواده‌ها به این رشته است.

این مقام مسئول با توجه به عملکرد مرکز سنجش اظهار داشت: در حال حاضر بازخورد کیفیت آموزش در نظام آموزش‌وپرورش امتحانات نهایی است که در پایان هر دوره انجام می‌شود و البته این امتحانات یک ضعف دارد و اینکه دانش‌آموزی که در آخرین سال تحصیلی از وی امتحان گرفته می‌شود، از سیستم آموزش‌وپرورش خارج می‌شود و نمی‌توان بازخوردهای آزمون را برایش اجرا و یا تدبیری اندیشید و برای دانش آموزان سال‌های بعد می توان تدابیری را اتخاذ کرد.

عمادی به بررسی نتایج امتحانات نهایی در این مرکز اشاره کرد و اظهار داشت: نتایج امتحان نهایی از سال ۹۳ به تفکیک مدارس طبقه‌بندی می‌شود، در این طبقه‌بندی مدارس مختلف شامل نمونه دولتی، شاهد و هیئت‌امنایی و سایر مدارس تفکیک می‌شوند، همچنین مدارس ازنظر قرارگیری در نقاط شهر و ازنظر بضاعت اجتماعی و یا اقتصادی خانواده‌ها طبقه‌بندی‌شده و ارزیابی‌هایی روی آن‌ها انجام می‌گیرد.

رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به ارزیابی‌هایی که در مرکز انجام می‌گیرد اظهار داشت: تمامی ارزیابی‌ها نشان داده است جایی که مدیریت مدارس خوب بوده است اعم از وضع اقتصادی و اجتماعی که مدرسه در آن قرار داشته است ما نتایج خوبی را گرفته‌ایم.

وی همچنین به میانگین نمره‌های دانش آموزان در طی سه سال گذشته اشاره کرد و گفت: در طول این سه سال میانگین این نمره‌ها در کل کشور حدود ۱۲ بوده است، اما این نمره‌ها را به تفکیک منطقه، شهر و استان هم داریم.

عمادی درباره برگزاری امتحانات نهایی در سال‌های ما قبل پایان دوره‌های تحصیلی گفت: ممکن است نظام سنجش و پذیرش دانشجو ما را مجبور کند در پایه‌های پایین‌تر آزمون نهایی برقرار کنیم و موظف شویم تا سوابق تحصیلی مربوط به سه سال آخر متوسطه را اعلام نماییم.

وی در مورد تهیه شاخص هایی برای شورای عالی از طرف این مرکز اشاره کرد و گفت: شورای عالی آموزش‌وپرورش شاخص‌های کلی برای ارزیابی نظام آموزش‌وپرورش ابلاغ کرده است و رصدهای این شاخص‌ها را بر عهده مرکز سنجش گذاشته است که این شاخص‌ها را به‌صورت سالیانه ارزیابی کرده و در اختیار شورای عالی آموزش‌وپرورش قرار می‌دهیم.

این مقام مسئول با اشاره به مصوبه حذف کنکور اظهار داشت: در حال حاضر ۸۵ درصد رشته‌ها با سوابق تحصیلی تعیین رشته می‌شود و عملاً در ۱۵ درصد رشته‌ها رقابت کنکور انجام می‌گیرد و اعمال سوابق تحصیلی برای تفکیک داوطلبان در رشته‌های پر متقاضی کفایت نمی‌کند زیرا آزمون‌های آموزش‌وپرورش آزمون‌های غربالگر نیست درحالی‌که کنکور برای غربالگری است و در آن طوری سؤالات طراحی می‌شود تا تفکیک افراد قابل انجام باشد.

این مقام مسئول در ادامه افزود: در رشته‌های پر متقاضی دو نمره سوابق تحصیلی و کنکور نمی‌تواند کنار هم قرار بگیرد و اگر آموزش‌وپرورش غربالگری انجام دهد عملاً آزمون کنکور وارد امتحانات آموزش‌وپرورش می‌شود و باعث تخریب فرایند یاددهی و یادگیری می‌شود و از این منظر در ذات قانون حذف کنکور تعارضی وجود دارد و در دو سال گذشته این تعارض خود را نشان داده است.

عمادی در ادامه افزود: قبل از اینکه قانون در مجلس تصویب شود نیاز به کار کارشناسی دقیق دارد و کنکور آزمون غربالگری است و با آزمون‌هایی که در آموزش‌وپرورش برای ارزیابی دانش آموزان انجام شود فرق دارد و حذف کنکور در رشته‌های پر متقاضی با به وجود آوردن کنکوری دیگری امکان دارد و برای هر غربالگری نهایتاً نیاز به کنکور خواهیم داشت.