در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
«تحریم دارو» جنگی خاموش و پنهان است؛ در حال بازگشت به بربریت هستیم
عضو هیئت علمی بخش سلامت و رفاه دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران گفت: تحریم دارو نیز نوعی جنگ است، هرچند سلاح آن خشونت عریان نیست، اما سلاح آن سیاست‌هایی است که افراد را از حقوق اولیه‌شان محروم می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، وزیر بهداشت به تازگی با اشاره به یافته‌های یکی از مطالعات، عنوان کرده است که از میان ۱۵۲ کشور که از سال ۱۹۷۱ تا ۲۰۲۱ تحت انواع تحریم‌ها بوده‌اند، تحریم‌ها هر سال به‌طور متوسط با ۵۶۴ هزار مرگ‌ومیر در این کشورها همراه بوده‌اند؛ مرگ‌هایی که بیش از هر چیز ناشی از محدودیت در دسترسی به غذا، دارو و سایر نیازهای اساسی بوده است. وزیر بهداشت با اشاره به این مقاله توضیح داد که تلفات ناشی از تحریم‌ها در بسیاری موارد حتی از تلفات جنگ‌ها نیز بیشتر است.
«سامان یوسف‌وند» عضو هیئت علمی بخش سلامت و رفاه دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره قربانیان ناشی از تحریم‌های دارویی، گفت: تحریم خود یک نوع جنگ است، اما جنگی خاموش و پنهان است. بنابراین از این جهت، جلوه پنهان جنگ را در تحریم می‌بینیم. یعنی جنگ فقط صدای بمب و موشک نیست؛ این خشونت عریان را معمولاً با شلیک موشک یا تحرکات نظامی می‌شناسیم و به آن جنگ می‌گوییم. اما در واقع جنگ جلوه‌های دیگری هم دارد. امروز یکی از معروف‌ترین جلوه‌های جنگ، جنگ شناختی است.
تحریم نوعی جنگ است
او ادامه داد: همین که حقوق انسانی اقشار آسیب‌پذیر و مردم عادی را به رسمیت نشناسند یا محرومیت مضاعفی به واسطه سیاست‌ها بر آنان اعمال کنند، این نیز نوعی جنگ است. در شرایط عمومی نام آن را جنگ نمی‌گذارند، اما ما به آن تحریم می‌گوییم. بنابراین تحریم نیز نوعی جنگ است، هرچند سلاح آن خشونت عریان نیست، اما سلاح آن سیاست‌هایی است که افراد را از حقوق اولیه‌شان محروم می‌کند.
یوسف‌وند اشاره کرد: در جنگ ۱۲ روزه، حدود ۱۰۰۰ نفر شهید شدند، حتی روزهای اول جنگ که تعداد شهدا زیاد نبود نیز این آمار بازتاب زیادی داشت. چراکه جلوه عریان جنگ با خشونت و خونریزی دیده می‌شود. وقتی سالانه حدود ۵۰۰ هزار نفر در دنیا به دلیل تحریم‌ها وعدم دسترسی به دارو فوت می‌کنند، این خود یک نوع جنگ است. اما این تعداد بی‌صدا جان خود را از دست می‌دهند. اینکه سهم قربانیان ایران از این عدد چقدر است را نمی‌دانیم، اما قطعاً عدد بالایی است.
تحریم دارو با هیچ قرارداد بین‌المللی سازگار نیست
یوسف‌وند تاکید کرد: عدم دسترسی بیماران خاص مثل کودکان پروانه‌ای و دیگر بیماران به دارو، یک خیانت بشری است؛ یک حذف آشکار نگاه انسانی از دستورالعمل‌ها و قواعد بین‌المللی است. نه‌تنها حقوق انسان‌های بی‌گناه به رسمیت شناخته نمی‌شود، بلکه به آنان آسیب هم زده می‌شود. این عمل با هیچ قرارداد بین‌المللی سازگار نیست و هیچ توصیه انسانی و اخلاقی آن را تأیید نمی‌کند.
او اضافه کرد: اما بسیاری از کشورهایی که توسعه‌یافته تلقی می‌شوند، که نه به معنای توسعه اخلاقی و حقوقی، بلکه توسعه به معنای قلدری در تأمین حداکثری منافع خود و همچنین عقل ابزاری و فردگرایی افراطی در دستور کار خود دارند، مداخله در همه چیز را حق خود می‌دانند. چون زور دارند و ابزار و تسهیلات نظامی دارند، حق هر نوع خیانت و پایمال کردن حقوق انسان‌ها را برای خود توجیه کنند. جالب اینکه به هیچ نهادی هم پاسخگو نیستند.
وی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین تجلی‌ها و جلوه‌های مدرنیته این بود که قانون حکمفرما باشد و این قانون نیز تجلی اراده عمومی باشد، اما چیزی که اکنون می‌بینیم، در تعارض کامل با آرمان‌های روشنگری و مدرنیته است؛ مدرنیته‌ای که زمانی مبتنی بر شعارهایی مانند آزادی، قانون‌مداری و برابری بود. انقلاب فرانسه نیز مبنی بر همن شعارها بود. اکنون از انقلاب فرانسه که نسخه‌های آن را سال‌ها به کشورهای جهان سوم می‌فروختند، امروز خودشان هیچ‌کدام را رعایت نمی‌کنند.
امروز با نوعی «سروریت مدرن» مواجهیم
عضو هیئت علمی بخش سلامت و رفاه دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران گفت: این امر گواه آن است که امروز با نوعی «سروریت مدرن» مواجهیم؛ که نوعی خودخواهی افسارگسیخته و فردگرایی افراطی است و همه‌چیز را به محک امر اقتصادی می‌گذارند.
وی گفت: سلطه تفکرات اقتصادی چنان در جوامع جهانی گسترده شده که وجود انسان‌ها اگر مانع منافع آنان باشد، به راحتی حذف می‌شود. روشنفکرانی که روزی از آزادی و حقوق انسان دفاع می‌کردند، امروز شاهد آن هستند که سردمداران همان تفکرات، عملاً سیاست‌هایشان در تعارض با آن آرمان‌ها، اجرا می‌شود.
تحریم دارو جنایت مستقیم علیه بشریت است
عضو هیئت علمی بخش سلامت و رفاه دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران ادامه داد: بنابراین از هر نظر این رفتار علیه اقشار آسیب‌پذیر و افراد بی‌گناه توسط کشورهای استثمارگر قدیم و فعلی، محکوم است. تحریم کردن دارو برای بیماران، به‌ویژه بیماران گروه‌های آسیب‌پذیر، با هیچ منطقی قابل توجیه نیست.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان تحریم‌های دارویی را در چارچوب مفاهیمی مانند «جنایت علیه بشریت» تحلیل کرد؟ بیان کرد: مصداق جنایت علیه بشریت، کودکان پروانه‌ای هستند، گناه آن‌ها چیست که دارو نباید به آن‌ها برسد. در واقع مستقیم نیاز افراد را هدف قرار گرفته است، با وجود این که دارو هست و کشور هزینه آن را می‌خواهد بپردازد و چندین برابر نیز می‌خواهد بپردازد. بنابراین کاملا جنایت مستقیم علیه بشریت است.
در دنیای مدرن «انسان» دیگر معنایی از عاطفه و احساس ندارد
یوسف‌وند ادامه داد: انگار برای برخی تصمیم‌گیران، «انسان» دیگر معنایی از عاطفه و احساس ندارد. این نگاه در دنیای مدرن بسیار عجیب است. دنیای مدرنی که انتظار می‌رود همه‌چیز در خدمت انسانیت، آزادی و کرامت باشد. اما امروز ما شاهد نوعی «تنازع بقا» هستیم که تفکر جنگ‌طلبان است.
در حال تجربه «بازگشت به بربریت» هستیم
وی افزود: مدرنیته پیامش این نبود؛ مدرنیته یعنی پایبندی به قوانین بین‌المللی، تبعیت از تصمیمات جمعی، آزادی، برابری، برادری و حقانیت. اما اقدامات امروز هیچ جلوه‌ای از این مفاهیم را نشان نمی‌دهد. به همین دلیل گفتم ما در حال تجربه یک «بازگشت به بربریت» هستیم.
او خاطرنشان کرد: اگر در گذشته بربریت با ابزارهای ابتدایی بود، امروز با یک «بربریت افسارگسیخته» مواجهیم؛ جایی که طرف مهاجم مجهز به هر ابزاری برای خیانت به بشر است. بی‌آنکه کوچک‌ترین احساس گناه یا عذاب وجدانی در تصمیم‌گیرندگان به وجود آید. به صورت عیان خشونت طلب و جنگ‌طلب هستند و جنگ را در ابعاد مختلف، از جنگ نظامی تا جنگ شناختی و تحریم دارویی علیه کودکان و بیماران آسیب‌پذیر استفاده می‌کنند. این مسئله به‌شدت خطرناک است و مخاطره‌ی جدی قرن ۲۱ است.
