پیشنهاد حاجی برای پایان دادن به مشکل کمبود معلم در مدارس

«مرتضی حاجی» وزیر پیشین آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در رابطه با کمبود معلم در کشور گفت: به نظرم وزارت‌خانه برای کم کردن مسئله‌ی کمبود معلم، به دنبال راه‌حل است، اما همه چیز از جمله اجازه‌ی استخدام و بودجه‌ی مورد نیاز برای آن، دست وزارت‌خانه نیست. قوانین محدودکننده‌ای در برنامه یا بودجه‌ی سالانه وجود دارد. 

حاجی با اشاره به تجربه‌ی خود اضافه کرد: در زمان مسئولیت من، برای حمایت از بعضی اقشار، قوانینی وجود داشت که وزارت‌خانه را موظف می‌کرد آموزش‌یاران نهضت سوادآموزی یا مربیان مهد کودک را استخدام کند، ولی مشکل کسری معلم آموزش و پرورش را رفع نمی‌کردند، اما آمار را بالا می‌بردند. این عوامل محدودکننده هنوز وجود دارند و همه‎‌ی اختیار برای این کار، در دست وزیر قرار ندارد. 

او ادامه داد: من اطلاعات درستی از این که هم‌اکنون در رشته‌ها، شهرستان‌ها و مناطق مختلف چه وضعیتی وجود دارد، ندارم اما قطعا اینطور مطلق و راحت نمی‌توان گفت که کمبود معلم نداریم، چرا که وضعیت شهرستان‌ها با یکدیگر متفاوت‌اند. این مجموعه را باید استادانه با یکدیگر دید و رقم‌ها را مقایسه کرد. 

وزیر پیشین آموزش و پرورش تصریح کرد: با مقایسه‌ی آمارها در کنار هم معلوم می‌شود که آیا نبود کمبود معلم به معنای داشتن یک معلم به ازای ۲۵ نفر در آموزش و پرورش است؟ به این معنا شاید کمبود نداشته باشند، اما اگر تفکیک جنسیتی، منطقه‌ای و رشته‌ای داشته باشیم، حتما کمبود معلم به طور چشمگیری وجود خواهد داشت. 

وی در مورد چرایی پدید آمدن مشکل کمبود معلم اذعان کرد: به نظر من وجود تمرکز سنگین در وزارت آموزش و پرورش برای استخدام سراسری معلم در کل کشور، مشکل اصلی آموزش و پرورش است. 

وی تاکید کرد: مشکل اصلی که دولت و مجلس می‌توانند برای حل آن اقدام کنند، قضیه غیرمتمرکز کردن استخدام است. معتقدم در نهایت مدرسه باید به واحدی مستقل تبدیل شود که خودش معلم را طبق ضوابط اصلی گزینشی آموزش و پرورش، این که چه دوره‌هایی طی کرده است و چه تحصیلاتی دارد، استخدام کند. 

حاجی افزود: این که در تهران استخدام کنی و بگویی که برای کار به بشاگرد بروید، مشکلی را حل نمی‌کند، اما اگر از همان منطقه استخدام شوند، نیروهای بومی داوطلب می‌شوند و مشکل را اگر نگوییم صد در صد، تا حد زیادی حل می‌کند. 

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر چگونگی تمرکززدایی معلم در برخی مناطق، پیشنهاد کرد: در فاز اول می‌توان این مجوز را به شهرستان‌ها داد. در فاز بعدی می‌توان استخدام و دیگر اختیارات مربوط به مدرسه را به خود مدرسه واگذار کرد و آن کسی که برای مدرسه استخدام می‌شود، کارمند همان مدرسه یا منطقه باشد. 

وزیر پیشین آموزش و پرورش   در ادامه‌ی پیشنهاد خود گفت: در این صورت اگر قرار باشد، فردی از یک منطقه به منطقه‌ای دیگر برود، وزارت آموزش و پرورش تحت فشار آقای نماینده‌ای یا مقام دارای نفوذی قرار نمی‌گیرد که آن فرد مشکلی دارد و او را به جای دیگری منتقل کنید. 

وی اضافه کرد: در نتیجه این رویه برداشته می‌شود چون اگر فردی از منطقه‌ای که در آن استخدام شده است، خارج شود، در منطقه‌ای که منتقل خواهد شد پستی ندارد و تنها در صورت اعلام نیاز منطقه‌ی مقصد و قبولی در آزمون استخدامی آن منطقه می‌تواند استخدام شود. 

حاجی ادامه داد: یکی از مشکلات مناطق محروم و کم‌برخوردار، تمرکز استخدامی در ستاد مرکزی آموزش و پرورش است. از همان اول که استخدام می‌شوند دنبال انتقال به منطقه‌ای بالاتر هستند و هر چه قدر بتوانند نیرو بسیج می‌کنند تا خواسته‌شان مبنی بر انتقال را با پشتوانه‌ی مقامات و مسئولان منطقه‌ای یا ملی از طریق فشار به وزارت آموزش و پرورش محقق کنند. 

وی افزود: این راه‌حلی برای کاهش جدی این کمبود است، اما اگر بخواهیم با همین منوال فعلی ادامه دهیم، این مشکل همچنان باقی خواهد ماند؛ مگر اینکه آن قدر پول در حساب آموزش و پرورش بریزند که بتواند مثلا دو برابر آمار مورد نیازش، استخدام کند تا نگران استخدام و کمبود نباشد که چنین اتفاقی هرگز نخواهد افتاد.