در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
ضرورت اعمال جریمه ۲۱۰ میلیونی به ازای هر ثانیه نمایش استعمال دخانیات در تولیدات نمایشی/ هیچ نظارتی بر سیگار‌های الکترونیکیِ قاچاق موجود در بازار نیست
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت درباره‌ی پیشنهاد مطرح شده از سوی این ستاد مبنی بر اعمال شدید‌ترین جریمه برای تولیدات نمایشی که در آن‌ها استعمال دخانیات نمایش داده می‌شود، توضیحاتی ارائه کرد.
«بهزاد ولی‌زاده» رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره پیشنهاد مطرح شده از سوی این ستاد مبنی بر اعمال شدید‌ترین جریمه برای تولیدات نمایشی که در آن‌ها استعمال دخانیات نمایش داده می‌شود، توضیح داد: طبق ماده ۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، هر نوع تبلیغ، حمایت، تشویق مستقیم و غیرمستقیم یا تحریک افراد به استعمال دخانیات اکیداً ممنوع است. بر اساس ماده ۲ این قانون، دستورالعمل اجرایی مربوط به تعاریف، شمول و ویژگی‌های تبلیغات دخانیات را تدوین کردیم و به تصویب ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات رساندیم. همچنین تأییدیه ریاست جمهوری را نیز گرفتیم. یکی از مصادیق تبلیغ، نمایش استعمال دخانیات در فیلم و سریال‌های نمایش خانگی است.
وی با اشاره به مبلغ جریمه برای تولیدکنندگان متخلف افزود: منظور این است که از لحاظ قانونی، برای این مسئله ممنوعیت وجود دارد. بر اساس ماده ۱۰ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات اصلاحی سال ۱۴۰۳ عنوان شده است: «انجام هرگونه تبلیغات مغایر با این قانون و آیین نامه اجرایی آن، جرم و مستوجب مجازات از ۲۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال تا ۲/۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی است. دادگاه مکلف است علاوه بر مجازات، دستور جمع آوری محصولات مورد تبلیغ را صادر کند و میزان مجازات های یادشده بر اساس نرخ تورم (هر سه سال یکبار) بنا به اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تأیید هیأت وزیران قابل افزایش است.» یعنی قاضی می‌تواند در دادگاه حکم بدهد ضمن اینکه آن تولیدکننده جریمه را بدهد، از پخش اثر تولید شده جلوگیری کند.
او اضافه کرد: در جلسه‌ای که با معاون محترم ساترا داشتیم، عنوان شد حال که در تولیدات نمایشی این تخلف صورت می‌گیرد و قانون را رعایت نمی‌کنند، بر اساس ظرفیت قانون که برای تبلیغ دخانیات جریمه تا ۲۱۰ میلیون تومان دیده شده است، به ازای هر ثانیه پخش استعمال دخانیات، حداکثر میزان جریمه مصوب تبلیغ را برای آن در نظر بگیرند.
ولی زاده تاکید کرد: این پیشنهاد نیازمند این است که ساترا به عنوان سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر، برای تولیدکنندگان متخلف اعمال قانون کند. اگرچه در جلسه‌ای که با معاون محترم ساترا داشتیم، آن‌جا ذکر کردند که اراده ساترا برای جلوگیری از استعمال دخانیات در نمایش خانگی بسیار جدی است و این درخواست وزارت بهداشت را کاملاً پذیرفتند. در حال حاضر برای این مسئله در حال هماهنگی هستیم تا هرچه سریع‌تر این الزامات و محدودیت‌ها برای نمایش استعمال دخانیات اجرایی شود.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت عنوان کرد: از طرفی ما در حوزه سلامت ادله‌ای ارائه کردیم که نمایش استعمال دخانیات در تولیدات، بخصوص اگر توسط هنرپیشه‌های محبوب صورت گیرد، بر نوجوانان و جوانان تاثیر می‌گذارد و موجب الگو بردای می‌شود. از این رو قاضی می‌تواند طبق همین ادله، بیشترین میزان جریمه را بر اساس آن زمانی که این تبلیغ پخش می‌شود، در نظر بگیرد.
او ادامه داد: به طور کلی این ظرفیت‌های قانونی وجود دارد، اما باید از طریق ساترا این مسئله به تولیدکننده‌ها ابلاغ شود. در واقع تولیدکنندگان باید بدانند ضوابطی وجود دارد که جلوی این مسئله را می‌گیرد و اگر این تخلف صورت گیرد، به این شیوه باید تاوانش را بپردازد.
او در پاسخ به این سوال که آیا این حدود جریمه نقدی که برای این تخلف در قانون در نظر گرفته شده است، با نسبت جرم تناسب دارد و می‌تواند بازدارنده باشد؟ گفت: به طور کلی ما در حوزه سلامت با اصل پخش این صحنه‌ها به صورت کامل مخالف هستیم. یعنی هر لحظه‌ای که این تولیدات پخش شود، خلاف قانون عمل می‌شود. از طرفی دو سری محصولات نمایشی داریم، یک سری محصول در گذشته تولید شده و اکنون پخش می‌شود، یک سری نیز تولید می‌شود و در آینده پخش می‌شود. منظور این است که حدود مجازات در نظر گرفته شده اگر بر اساس ثانیه اعمال شود، می‌تواند تأثیر بازدارندگی خود را داشته باشد.
ولی زاده اضافه کرد: ما با اساس نمایش استعمال دخانیات درون فیلم و سریال‌های تولیدی مخالف هستیم. در حوزه سلامت، این مخالفت وجود دارد، چرا که بحث الگوبرداری مطرح می‌شود. اگرچه آن‌ها ادله می‌آورند که چنین عمل‌هایی توسط نقش‌های منفی صورت می‌گیرد، اما ما نمی‌پذیریم چرا که ممکن است الگوبرداری جوانان از نقش‌های منفی بسیار بیشتر باشد.
او درباره‌ی نحوه‌ی نظارت بر ارائه سیگار‌های الکترونیکی در بازار گفت: در حال حاضر سیگار الکترونیکی و انواع محصولات نوپدید در بازار ایران به صورت قاچاق وجود دارد و هیچ نظارتی روی آن‌ها نیست. علاوه بر سیگار‌های الکترونیکی محصولاتی مانند کیسه‌های نیکوتینی و گرم‌کننده تنباکو «آیکاس» حکم محصولات قاچاق را دارد و خرید، فروش و حتی نگهداری‌شان ممنوع است.
وی اشاره کرد: ادعایی که عوامل تولید این محصولات عنوان می‌کنند که ضرر کمتری دارد، کاملاً بی‌اساس و بی‌پایه است و ضرر خودشان را دارند. مطالعات و تحقیقات عوارض این محصولات را از جمله ترکیبات سرطان‌زایی که در مواد معطر آن‌ها به کاربرد شده و فرد با پوک زدن‌های متمادی به ریه خودش منتقل می‌کند، نشان می‌دهد.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت یادآور شد: همچنین تحقیقات ثابت کرده است اکثر افرادی که سیگار الکترونیکی می‌کشند، سیگار معمولی را نیز می‌کشند و هیچ تأثیری در کاهش مصرف دخانیات یا بی‌خطر بودن آن ندارد. بزرگ‌ترین مشکل این محصولات این است که نیکوتین دارند و باعث می‌شود که وابستگی در فرد ایجاد شود. همچنین به دلیل ظاهر فریبنده و مواد معطر زیادی که در این محصولات به کار برده می‌شود، این محصولات مورد استقبال جوانان و نوجوانان قرار گرفته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: پس از خرید این محصولات، افراد وابسته به مصرف نیکوتین می‌شوند که رهایی از آن مشکل است. حتی اگز با این محصولات شروع شود، پس از آن به مصرف سیگار روی می‌آورند. در واقع این موارد همه تاکتیک‌ها و ترفندهای صنایع دخانی است تا بتوانند مشتریان بیشتری به خصوص در سنین پایین جذب کنند.
