مجموعه تاریخی ربع رشیدی تبریز در حسرت مرمت و احیا

به گزارش خبرنگار ایلنا از تبریز، در  قرن هفتم  زمانی که در اروپا دوران آغاز رنسانس و وقوع مرگ سیاه(طاعون) بود،درخاورمیانه امپراطوری عثمانی و تیمور لنگ در ایران به قدرت رسید.

در آن دوره شهر علمی و دانشگاهی ربع رشیدی توسط خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی که وزیر محمد غازان در محله‌ ولیانکو باغمیشه تبریز یک سلسه عمارت زیبا بنا کرد که بعدها به ربع رشیدی معروف شد.

 این مجموعه شامل ۲۴ کاروانسرا،۱۵۰۰دکان،۳۰هزار خانه،حمام،کارخانه های کاغذ سازی،دارلضرب و رنگ‌خانه تاسیس شد.

این مجموعه با هدف آموزش با جذب  ۲۰۰نفر قاری از کوفه،بصره و شام و ۴۰۰ فقیه و محدث با هزار طالب علم ،۵۰ پزشک حاذق از هند،مصر،شام و چین فعالیت خود را آغاز کرد.

 که هریک از اساتید مشغول به تدریس به بیش از ۱۰ طالب علم مشغول شدند.

 چشم پزشکان،جراحان و شکسته بندان در نزدیکی باغ رشید آباد فعالیت می‌کردند.

 بعد از  این که در سال ۷۱۸ قمری در زمان سلطان ابوسعید به دسیسه تاج الدین،خواجه رشید الدین به قتل رسید.

 ملکش به یغما رفت و ثمره کار آن همه خدمتکار تباه شد و فضاحتی به بار آمد که لکه ننگ آن بر دامن تاریخ #آذربایجان باقی است و اکنون جز تپه چیزی به جای نمانده است.

پس از ثبت ملی در سال ۱۳۵۴ سالهای زیادی مورد بی توجهی قرار گرفت تا اینکه در سال ۱۳۸۱ محوطه تاریخی ربع رشیدی بلاخره به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و با هدف اجرا ابلاغ شد.

 مجموعه‌ ربع رشیدی علاوه بر حرکت ک‍ُند مرمت در طول زمان آسیب های مختلفی را متحمل شده و حوادث غیر انسانی و بلایای طبیعی بارها آن را مورد هجوم قرار داده و ساخت و سازهای غیر مجاز و غیر قانونی در حریم آن به مرحله غیر قابل کنترل رسیده و ماندگاری اثر را با اگرهایی روبه رو کرده است.

متاسفانه طرح احیای مجموعه‌  ۷۰۰ ساله علمی-تاریخی و فرهنگی ربع رشیدی اکنون فقط روی کاغذ ۱۸ ساله شده است اما هنوز خبری از احیای دوباره آن مجموعه به دانشگاهی به عنوان اولین دانشگاه بین‌المللی  نیست .

با اینکه در سال ۱۳۹۸ پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با همکاری دانشگاه هنرهای اسلامی و موسسه باستان شناسی آلمان با هدف ادامه روند عملیاتی شدن پروتکل بین‌المللی ربع رشیدی با ارائه برنامه های ۵ ساله آغاز شد ولی بازهم حرکتی در مورد بازسازی این گنجینه انجام نشده است .