به اعتقاد هوشنگ جاوید و براساس صفحه نخست رساله کتاب السرور، ایرانی‌ها تا دو قرن پیش آواز صبحگاهی داشته‌اند و این گونه‌ی موسیقی در کشور رسمیت داشته و اجرا می‌شده است.
«دف» یکی از سازهای عرفانی و معنوی موسیقی است که از کردستان به موسیقی شهری ما راه یافته. «دف» نه تنها در آیین و مراسم خانقاهی که روزگاری نه چندان دور در ماه مبارک رمضان هم بار مهم اجرای مناسک مذهبی را به دوش می‌کشیده است. گزارش پیش رو درباره «دف‌نوازی» کردها در ماه رمضان و قدمت آن است.
محمد معتمدی که آلبوم «مناجات» را در کارنامه دارد، به مناسبت فرارسیدن ماه رمضان هر روز یکی از مناجات‌های خود را منتشر می‌کند.
